محبوبه ریاستی: تورج نصر هنرمندی است که هم در زمینه دوبله فعالیت میکند و هم در عرصه بازیگری، اما در این بین علاقهاش به هنر دوبله باعث شده تا بیشتر در این حوزه حضور داشته باشد و کار برای کودکان را به سایر کارها ترجیح بدهد. او تا به حال آثار مختلفی را دوبله کرده و شخصیتهای بسیاری با صدای او در ذهن ما ماندگار شدهاند، از شیپورچی و جیمبو گرفته تا یوگی و ...
او نزدیک به 40 سال است که در این زمینه فعالیت میکند و هر روز بیشتر عاشق حرفهاش میشود. این را در کلام و نوع نگاهش به راحتی میتوان حدس زد. به بهانه کارهای اخیرش و البته مرور دوران گذشته میزبان او در کافه خبر بودیم که مشروح آن را میخوانید.
از دنیای این روزهای تورج نصر چه خبر؟
در حال حاضر یکسری انیمیشنهای جدید آمده است، اما هنوز به مرحله دوبله نرسیده است، اکثر انیمیشنها هم چینی و کرهای هستند. و جدیدترین کارتونی که در حال حاضر دارد پخش میشود و خیلی هم طرفدار دارد سریال «دانگی» است که 60قسمت است. این کارتون فعلا آخرین کار من در زمینه دوبله انیمیشن است.
از فیلم تنها صداست که میماند چه خبر؟
این فیم برداشتی است از زندگی حرفهای من که در حال حاضر در مرحله صداگذاری است و فکر میکنم آبان ماه اکران شود البته این فیلم دو قسمت است یکی برای کودکان که انیمیشن بیشتری دارد و یکی برای بزرگترها که انیمیشن کمتری دارد و من به جای تمام شخصیتهای کارتونیای که تابحال حرف زدهام در این فیلم صحبت کردهام که تعدادشان کم هم نبوده و میتوانم بگویم نزدیک به 12 یا 13 شخصیت بوده است.
سخت نبود؟
چرا، اما جالب و جذاب بود و البته شیرین.
بودن شبکهای مانند شبکه انیمیشن را میان دیگر شبکههای تلویزیونی چطور ارزیابی میکنید؟
به نظرم خوب است. چون ناخودآگاه حس رقابت هم بین این شبکه و شبکههای انیمیشن دیگر نیز به وجود میآید. اما هنوز که هنوز است به نظرم کارتونهای قدیم جذاب ترند چه برای کودکان امروز و چه برای کودکان دیروز که از آنها خاطرههای زیادی دارند، متأسفانه کارتونهای امروزی چندان جالب و دارای قصه نیستند برای همین ماندگار هم نشدند.
به نظر شما چرا کارتونهای قدیمی ماندگار شدند؟
چون ساخت آنها خیلی خوب بود و بعد هم خیلی خوب دوبله شده بودند. در حال حاضر متأسفانه دوبله کارتونها بسیار ضعیف شده است و چنگی به دل نمیزنند.
چرا؟
چون یکسری گویندههای جدید به ما اضافه شدهاند که به جای اینکه خودشان نو آوری داشته باشند، سعی میکنند از ما تقلید کنند و از طرفی چون کارتونهای امروزی مانند قدیم به صورت نقاشی نیست، همین مسئله باعث میشود که گویندهها فقط داد بزنند و با سرعت کار کنند که اصلاً این کار با نفس کار دوبله تفاوت زیادی دارد.
فکر میکنم بیشتر کارتونهای امروزی تخیلی باشند. این طور نیست؟
بله دقیقاً همین طور است. البته یک مسئله دیگری هم که باید به آن اشاره کنم این است که متأسفانه بیشتر دوبله کارتونهای امروزی سانسور میشوند، هم در معنی لغات و هم در موسیقی و این مسئله باعث میشود که فرم کار به هم بریزد و دیگر آن اصالت را نداشته باشد. و چون بچهها قبلا این فیلمها را دیدهاند بعد از اینکه به صورت دوبله به دستشان میرسد طبیعتاً متوجه تفاوتها میشوند.
نظرتان در مورد دوبله کارتونهای زیرزمینی چیست؟
به نظرم یک فاجعه است. چون کلمات زننده در این کارتونها از طرف دوبلورها زیاد گفته میشود و در دراز مدت این نوع کارها روی ذهن و شخصیت کودکان اثر مخرب خود را خواهد گذاشت. اگر یکی از کلماتی را که آنها میگویند، ما بگوییم قطعاً کار کردن مان ممنوع میشود. به هر حال امیدوارم وزارت ارشاد در این مورد برخورد کند و جلوی کار آنها را بگیرد.
آقای نصر فکر میکنید بچههای امروز مانند کودکان دیروز بتوانند از دوران کودکی و کارتونهایی که دیدهاند خاطره داشته باشند؟
متأسفانه خیر، اگر هم داشته باشند، خیلی کم است.
کارتونهای صبا را چطور ارزیابی میکنید؟
به نظرم خیلی خوب است. اما متأسفانه امکانات ما در این زمینه خیلی کم است. اما همانطور که خودتان هم میدانید از انیمیشنهایی مانند «شکرستان» و «دانشمندان بزرگ» بسیار استقبال شده است.
اساساً دوبله خوب (انیمیشن) شامل چه فاکتورهایی میشود؟
قصه خوب، انیماتورهای حرفهای، چیدمان، موسیقی، رنگ و...
وضعیت دستمزدهای دوبلورها چگونه است؟
قرار بوده که اضافه شود ولی نشده. به هر حال دستمزد دوبلورها در ایران بسیار کم است آن هم با توجه به نوع کاری که دارند. ما حدود 16 ساعت کار میکنیم اما نهایتاً دستمزدمان بسیار کم است و کفاف زندگی مان را نمیدهد از طرفی محیط کار ما بسیار تاریک و بدون هوا است. برای همین اکثر دوبلورها بر اثر سکته فوت میکنند.
بعد از انقلاب چند گوینده به جمع دوبلوران سیما اضافه شده است؟
نزدیک 120-130 گوینده که از بین اینها تنها شاید 10 نفر بتوانند خیلی خوب از عهده دوبله کارتون بر بیایند چون دوبله کارتون کار راحتی نیست و تیپ سازی فراوانی دارد.
آقای نصر شما چرا پس از 40 و اندی سال هنوز دارید به جای شخصیتهای کارتونی حرف میزنید؟
چون عاشق کودکان هستم. برای همین هم همیشه با عشق برای این قشر از مخاطبان کار میکنم و دوست دارم با دنیای آنها شریک باشم.
شخصیت کودکی خودتان شبیه به کدام یک از شخصیتهای کارتونی است؟
شیپورچی و زبل خان. چون به شدت بچه زرنگ و البته شیطان بودم.
خانوادهتان با ورود شما به دنیای دوبله موافق بودند یا مخالف؟
تنها کسی که در خانواده ما به سمت کارهای هنری کشیده شد من بودم یادم میآید وقتی به مادر میگفتم من دارم جای فلانی حرف میزنم میگفت: دروغ نگو پسر مگر میشود، تو الان اینجا پیش من نشستی چطور رفتی توی تلویزیون به هر حال در گذشته خانوادهها چندان با این نوع کارها موافق نبودند.
خب از اولین باری که پشت میز دوبله نشستید برایمان بگویید؟
اولین بار که پشت میز دوبله نشستم 18 سالم بود و اولین فیلمی هم که حرف زدم «دیوید کاپرفیلد» بود به سرپرستی آقای خسروشاهی وقتی این فیلم اکران شد، آنقدر ذوق زده شده بودم که چند دفعه رفتم سینما و آن فیلم را دیدم.
ماندگارترین نقشی که به جایش حرف زدید؟
بیشتر کارتونهایی که حرف زدهام مورد توجه قرار گرفته و الان هم در ذهن بچهها و مردم مانده است. ولی فکر میکنم شیپورچی در پسرشجاع و برادر اوشین در سریال «اوشین» بیشتر از بقیه در اذهان مانده است.
آثار هنر دوبله ایران در مقایسه با دیگر کشورها چه وضعیتی دارد؟
دوبله ما از گذشته جزو بهترینهای دنیا بوده است. در بین کشورهایی مثل آلمان، فرانسه، ایتالیا و حتی آمریکا همیشه حرف اول را زدهایم و این جای خوشحالی دارد. اما متأسفانه باید بگویم در چند سال اخیر وضعیت دوبله ایران دیگر با مانند سابق نیست و شاید نزدیک به 75 درصد از دوبله ایران افت پیدا کرده است. که این هم به خاطر مسائل زیادی از جمله کمبود امکانات است.
شما به جز دوبله در حوزه بازیگری نیز فعالیت داشتهاید چرا به طور مستمر این حرفه را دنبال نکردید؟
چون علاقه و عشق اول من دوبله است. ضمن اینکه بازیگری در حال حاضر شرایط مناسبی ندارد.
فیلمهای دوست داشتنی شما...
بر باد رفته، دکتر ژیواگوو جیمزباند.
آقای نصر آیا از آثار خودتان هم آرشیوی دارید؟
خیر. اگر هم داشته باشم خیلی محدود است. اما خوشحالم از اینکه این شانس را داشتهام که بتوانم اکثر فیلمهای مطرح دنیا را ببینم.
جزیره تنهایی شما کجاست؟
در خانهام و بیشتر هم در این لحظات خودم را با موسیقی و مطالعه سرگرم میکنم.
فکر میکنم شما ساز هم میزنید؟
بله من در گذشته جاز میزدم، و با استادم فریبرز لاچینی کار میکردم اما علاقهام به کار دوبله باعث شد که این کار را نیمه کاره رها کنم اما دوست دارم اگر فرصتی برایم پیش بیاید دوباره آن را از سر بگیرم.
یعنی الان پشیمان هستید؟
خیر، اما خوب است که آدم با یک ساز آشنایی داشته باشد حداقل برای تسکین روحیه مفید است.
آقای نصر یک گوینده ابزارش در صدایش است. دوبلوران جوان برای حفظ صدایشان چه باید بکنند؟
در وهله اول باید عشق و علاقه به این کار داشته باشند و روی درآمد این کار حساب نکنند چون ما هیچ دوبلوری نداریم که درآمدش فقط از راه دوبله باشد بعد هم باید نسبت به کارشان احساس مسئولیت کنند و تمرین زیادی داشته باشند باید آن قدر تمرین کنند تا به اصطلاح صدایشان کوک شود و بتوانند به آن انعطاف بدهند و به قول شما صدایشان پخته شود.
درست است که میگویند هر صدایی به درد دوبله میخورد؟
بله، هر صدایی به درد کار دوبله میخورد به شرط اینکه آن صدا خالی از لهجه و لکنت باشد.
تورج نصردر کودکی چطور بچهای بود؟
خیلی شیطان بودم وقتی دبستان بودم چندین بار من را از مدرسه اخراج کردند و همسایهها هم حسابی از دستم شکار بودند.
و در نهایت آرزویی که در حد رویا باقی ماند...
خیلی آرزو دارم که در حد رویا باقی ماندهاند اما میخواهم پاسخ سوالاتان را اینگونه بدهم که ای کاش بار دیگر میتوانستم دوران خوش کودکی را تجربه کنم.
5757
نظر شما