هفتمین نمایشگاه مطبوعات تبریز/ نشریه با عطر جوراب!

سحر فکر دار:همجواری غرفه های عرضه جوراب، مقنعه، دستکش، طرح های جدید چادر و مانکن هایی که در گوشه و کنار دیده می شود، غرفه فروش شارژ تخفیف دار سامانه اتوبوسرانی و... با غرفه های مطبوعاتی در ابتدا هر مخاطب تازه واردی را با شک روبرو می کند که آیا آدرس نمایشگاه مطبوعات را درست آمده است؟
نمایشگاه مطبوعات تبریز درحالی هفتمین دوره خود را پشت سر می گذارد که مسئولان برگزاری تلاش کرده اند تا کاستی های دوره های قبل را جبران کنند که مهمترین این اقدام، تغییر محل غرفه های مطبوعات و نزدیکتر شدن مسیر بوده است.
از سوی دیگر، ترتیب دادن برنامه های جنبی به ویژه کارگاه های عملی با حضور اساتید روزنامه نگاری از تهران و نمایشگاه عکس خبری از دیگر رویدادهای جدید و قابل تقدیر در این دوره محسوب می شود.
با اینحال اما معایب دیگری در این دوره افزوده شده که می تواند ناشی از کج سلیقگی برخی از برنامه ریزان باشد.
 

حضور در نمایشگاه مطبوعات به معنای قبول شرایط فعلی است
فرهاد باغشمال، سردبیر هفته نامه آذرپیام می گوید: دلیل اینکه مطبوعات استانی در نمایشگاه سالانه شرکت می کنند را متوجه نمی شوم. نمایشگاه یعنی محل دیده شدن؛ ولی در اینجا ما واقعا چه چیزی را می خواهیم به نمایش بگذاریم؟ حال که بدلیل وضعیت موجود مردم رغبتی برای آمدن به نمایشگاه مطبوعات نشان نمی دهند، مسئولان باید بیایند تا از نزدیک شاهد این وضعیت باشند.
وی با بیان اینکه نشریات محلی تبریز با استقبال عمومی از سوی مخاطبان روبرو نیست اضافه می کند: اگر مجبور نمی شدم به هیچ عنوان حاضر به حضور در این نمایشگاه نبودم. حضور در نمایشگاه مطبوعات یعنی ما شرایط فعلی را قبول داریم. در واقع تکلیف ما با خودمان مشخص نیست. آیا واقعا شرایط فعلی مطبوعات استان را نمی بینیم؟ آیا از روندی که سیاستگذار کلان فرهنگی استان برای مطبوعات در پیش گرفته، راضی هستیم؟
باغشمال با بیان پیشنهاد خود برای بهبود نسبی وضعیت موجود ادامه داد: تا زمانی که افرادی از جنس مطبوعات در این کار نباشند، هیچ چیز درست نمی شود و وضعیت بر همین روال ادامه دارد. ما در محیطی پر از سوءتفاهم زندگی می کنیم، بطوری که وقتی یک شماره در مورد موضوعی صحبت می کنیم پس از آن باید در 10 شماره برای رفع سوء تفاهم بوجود آمده توضیح بنویسیم
وی ادامه داد: باید قبول کنیم اگر مطبوعات محلی از سوی مسئولان ما رصد می شود تنها برای این است که از محتوای آن موردی پیدا شده و تذکری داده شود.
باغشمال افزود: نکته قابل درنگ اینجاست که به حق، هیچگونه فرهنگ سازی مناسبی در این زمینه انجام نشده است؛ وقتی فرهنگ ارتباط و پذیرش مطبوعات در جامعه وجود ندارد ما تنها برای جمع محدود خودمان می نویسیم و مخاطبان خاصی که تعدادشان بسیار کم است.
 

جای خالی تبلیغات و بحران عدم مخاطب!
در این میان مدیر مسئول پایگاه خبری تحلیلی نصر نیوز نیز معتقد است: تحلیل من این است که نمایشگاه مطبوعات تبریز باید هویتی مستقل از نمایشگاه کتاب داشته و از حالت جنبی خارج شود.

 امیر کریم زاد شریفی افزود: نمایشگاه مطبوعات همواره زیر سایه نمایشگاه کتاب بوده و حتی هیچ گونه تبلیغاتی برای این نمایشگاه صورت نگرفته و در بنرها تنها به برپایی نمایشگاه کتاب اشاره شده است. وی با بیان اینکه فضای رسانه ای ما مخاطب محور نیست یادآور شد: این خیلی تاسف بار است در جایی مثل آذربایجان شرقی با سه و نیم میلیون جمعیت، پرتیراژترین نشریه ما تنها سه هزار نسخه باشد.
اما در این میان عده ای از فعالان رسانه و نشریات و خبرگزاری های معتبر استانی ترجیح داده اند در این دوره از نمایشگاه مطبوعات شرکت نکنند و به بیانی با عدم حضور، نارضایتی خود را از روند فعلی برگزاری نمایشگاه ابراز کنند.
مدیر مسئول پایگاه خبری نصرنیوز با اشاره به این موضوع گفت: در این میان برخی همکاران رسانه ای هم نمایشگاه امسال را تحریم کرده اند و معتقدند حضور در اینجا بی فایده است در حالی که به نظر من وجود نمایشگاه مطبوعات در چنین شرایطی غنیمت است.
وی تصریح کرد: تحریم نمایشگاه سودی ندارد؛ چرا که همین وجود ما نشان می دهد که ما هستیم و ایده داریم. هر چند برخی معتقد باشند برپایی چنین نمایشگاه هایی تنها رزومه ای برای برخی مسئولان است ولی به نظرم وضعیت موجود حاکم بر نمایشگاه مطبوعات نشان دهنده دغدغه ها و وضعیت خود ما خواهد بود. کریم زاد معتقد است: باید یکسری از محدودیت ها را قبول کنیم. مطبوعات ما در حوزه منابع مالی وابسته به برخی نهادها هستند که اگر این وابستگی را قبول نکنند و تن به آن ندهند، نتیجه آن چیزی جز اضمحلال نشریات نیست. در واقع همین مسائل باعث شده که در مطبوعات ما مخاطب در رتبه دوم قرار گرفته است و وقتی رسانه ای مخاطب محور نباشد طبیعی است که تیراژ آن پایین بیاید و فضای رسانه ای رو به رکود رود.
به گفته این فعال رسانه ای، همین که مطبوعات ما بولتنی برای دستگاههای دولتی شده بزرگترین آسیب را به این حوزه وارد می کند.
 

تغییر مکان برگزاری چاره ساز نیست
همواره یکی از نقدهای وارد شده به نمایشگاه مطبوعات استان، محل نامناسب برگزاری آن بود. بطوری که کمتر بازدید کننده ای که صرفا برای بازدید از نمایشگاه کتاب می آمد، مسیر خود را تا رسیدن به بخش مطبوعات طولانی می کرد
گویا با در نظر گرفتن همین انتقاد چند ساله، مسئولان برگزاری امسال برآن شدند تا با تغییر این مکان و اختصاص نزدیک ترین سالن به بخش مطبوعات، اندکی از گلایه مطبوعاتی ها کم کنند. ولی متاسفانه حتی امسال هم با اتخاذ این تدابیر اتفاق خاصی در روند استقبال مخاطبان احتمالی نشریات استانی اتفاق نیفتاد
در این بین نکته جالب توجه و حتی غم انگیز در نمایشگاه امسال، در حاشیه بودن نمایشگاه مطبوعات بین غرفه های پر شماری است که شاید کمترین ارتباطی با مقوله ای تخصصی چون رسانه ندارند. نقی فرشباف، سردبیر روزنامه سرخاب در این باره اذعان داشت: نمایشگاه امسال با سالهای گذشته فرق چندانی نکرده است چون علاقمندان همان افراد قبلی هستند. به بیانی دیگر باید قبول کنیم مکان برگزاری نمایشگاه اهمیتی ندارد و باید به محتوای نشریات توجه کرد.

وی همچنین به ضعف در فضای فرهنگی شهر تبریز نیر اشاره کرد و افزود: متاسفانه موفق نبوده ایم فضا را به گونه ای ترتیب دهیم که شهروندان، نشریات را به عنوان کالایی در سبد خرید خود قبول کنند.
عوامل زیادی در این بی علاقگی ها دخیل است، از محتوای نشریات و مسئولان امر گرفته تا تورم و دکه دارها که ایجاب می کند اقدامات زیادی در این حوزه انجام شود .
فرشباف تصریح کرد: متاسفانه ما عادت داریم یا همه چیز را سفید سفید ببینیم یا سیاه سیاه در حالی که اگر خاکستری باشیم بهتر است. باید بپذیریم که در فضای فعلی مطبوعات استان، بضاعت مسئولان هم همین قدر است.
به گفته این فعال رسانه ای، برنامه ریزی برای فضای جنبی نمایشگاه مطبوعات مهم است و باید کاری کرد که مسئولان استانی به اینجا بیایند و با برپایی محفل هایی پاتوق مانند پاسخگوی سوالات خبرنگاران باشند و تنها به بازدیدی کوتاه اکتفا نکنند.
با وجود تمام تلاش های مسئولان برای برپایی محفلی آبرومندانه جهت گردهم آیی سالانه مطبوعات استانی، هنوز هم جای خالی اقدامات تخصصی همچون برگزاری کارگاه آموزشی و تخصصی خبر و گزارش نویسی، حضور صاحبنظران عرصه خبر اساتید، نویسندگانی از تهران، کارگاه آسیب شناسی مطبوعات و برگزاری کارگاههای آموزشی برای افرادی که تازه به عرصه مطبوعات وارد شده اند، در کنار جلسات هم اندیشی، جلسات نقد و بررسی نشریات محلی تبریز توسط متخصصان علوم ارتباطات با حضور فعالان رسانه ای استان و کارگاههای طنز نویسی در نمایشگاه مطبوعات احساس می شود که وجود هر یک از اینها می توانست ارزش و تاثیرگذاری هفتمین نمایشگاه مطبوعات تبریز را افزایش دهد.

4545