آیین گل زدن به سرو صورت و ماشین ازکجا آمده است؟

بنابر شواهد تاریخی، در استان لرستان همواره مردم این استان آیین گل مالی را در سوگ سرور و سالار شهیدان و یاران باوفایش انجام می‌داده‌اند.
این آیین را در خرم‌آباد همه‌ی اقشار از هر فکر و سلیقه‌ای، فقیر و غنی و پیر و جوان انجام می‌دهند، در قدیم مرکب هر اسب سوار نیز گل بر سر می‌گذاشت که امروزه به جای اسب افراد اتومبیل خود را گل مالی می‌کنند.
در آیین گل مالی روز عاشورا در لرستان، ابتدا خاک تمیزی از مکانی عاری از هرگونه آلودگی، تهیه می‌کنند و سپس درون حوضچه‌هایی به دو شکل مربع و دایره و ساخته شده از آجر خاک‌های از پیش آماده شده را الک می‌کنند و سپس آن را با گلاب‌های نذرشده و آب آماده می‌کنند.
در کنار حوضچه‌های گل مقادیر فراوانی هیزم به صورت کپه بر روی هم انباشته می‌شود، این هیزم‌ها در روز عاشورا برای خشک کردن افراد به گل افتاده‌ است.
عزاداری مردم خرم‌آباد در شب عاشورا با حزنی خاص تا روز عاشورا ادامه دارد، حدود نیمه‌های شب عزادارانی که برخی نذر دارند وارد حوضچه‌های گل شده و برخی همه‌ی سر و صورت و حتی چشمان خود را آغشته به گل می‌کنند و اصطلاحاً به گل می‌افتند.
برخی دیگر از عزاداران تنها سر و صورت و دو کتف و شانه خود را گل می‌زنند و در کنار شعله‌های آتش که به همین منظور تهیه شده خود را خشک می‌کنند، فرد به گل افتاده این وضعیت را تا ظهر عاشورا حفظ می‌کند.
صبح عاشورا پیش از طلوع آفتاب ناله‌ی جانگذاز ساز و دهل که نوای چمریونه (نوایی حزن انگیز که در سوگ جوانان نواخته می‌شود) به صدا در می‌آید، عزادارانی که هنگام سحر به گل افتاده بودند در کنار آتش‌های برافروخته تا سپیده صبح،عزداری می‌کنند و سپس عزاداران در دسته‌های سینه‌زنی و زنجیرزنی منظم در سطح شهر به راه می‌افتند و تا اذان ظهر عزاداری می‌کنند.
به تازگی آیین عزاداری ویژه‌ی مردم خرم‌آباد در غم سرور و سالار شهیدان به ثبت ملی رسیده است.
«سیداحمد موسوی» کارشناس مردم‌شناسی میراث فرهنگی، از ثبت آیین عزاداری ویژه‌ی مردم خرم‌آباد در غم سرور و سالار شهیدان خبر داد و گفت: در این ثبت مراسم ویژه‌ی عزاداری از جمله مراسم شام غریبان، گرداندن طوق، علم و سایر نشانه‌ها، کتل بستن، رسم تراش عباس، قمه‌زنی و تعزیه‌خوانی، چهل منبر و آیین به گل افتادن در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
4545