مرسی قوه قضائیه را مانع تحقق اهداف انقلاب می داند

محمدرضا نوروزپور

مصر روزهایی را سپری می کند که برخی آن را یادآور روزهای انقلاب می دانند و برخی معقتدند این روزها، روزهای تعیین کننده ای برای برقراری ثبات و تشکیل یک مصر جدید است و هر کشور انقلاب کرده ای ناگزیر از گذراندن این دوران است. خبرآنلاین سوالاتی را پیرامون وضعیت مصر از مجتبی امانی رئیس دفتر حفاظت از منافع ایران در مصر مطرح کرده است. امانی معتقد است مرسی به این نتیجه رسیده بود که قوه قضائیه یک عامل بازدارنده برای تحقق انقلاب مردم مصر شده است.

رئیس جمهوری مصر با صدور بیانیه قانون اساسی کشور را به صحنه اعتراضات و تظاهرات تبدیل کرد، به نظر شما مرسی واقعا ناچار از این کار بود؟ به نظر شما او کار درستی کرد؟
بله باوجود اینکه نزدیک به دو سال از پیروزی انقلاب مصر می گذرد هنوز در این کشور کارهای مهمی که باید صورت می گرفته نگرفته است. از زمان کناره گیری مبارک تا امروز هنوز بسیاری از نهادها شکل نگرفته و انقلاب مصر نتوانسته مکانیزم ها، سازمان ها و نهادهای لازم خودش را برای تحقق اهداف انقلاب مصر ایجاد کند. عمده این هم به خاطر عملکرد قوه قضائیه مصر بوده است. مرسی براساس عملکرد قوه قضائیه مصر به این نتیجه رسید که مانع بزرگی که وجود دارد مربوط به اقدامات قوه قضائیه است. لذا انچه که مرسی انجام داده برای این است که بتواند وضعیت قوه قضائیه مصر را از یک مانع بزرگ برای تحقق اهداف انقلاب به یک عامل کمک کنننده تغییر دهد.
چه مستنداتی برای این ادعا هست؟
خب قوه قضائیه مصر تا به حال با اقداماتی که انجام داده از جمله انحلال مجلس، یا اقداماتی که از طریق دادگاه قانون اساسی برای تحدید و حتی تهدید به انحلال مجلس موسسان قانون اساسی انجام داده عملا سد راه انقلاب شده است. از این گذشته دستگاه قضایی مصر هیچ گونه اقدام جدی برای محاکمه سران نظام مبارک انجام نداده و در کل با اقدامات خود سبب شده تا مرسی بعنوان رئیس جمهوری قانونی مصر تصمیم بگیرد که مقداری این قوه را کنترل کند و آن را از دخالت در اموری که مربوط به دستاوردهای انقلاب مصر است باز دارد.
خوب با این حساب انتقاد مخالفان چه می شود؟ آنها هم حرفهای حسابی دارند مثلا معتقدند این احکامی که مرسی برای خودش در بیانیه قانون اساسی صادر کرده می تواند منجر به دیکتاتوری شود.
به نظر من اقدام اخیر مرسی صرفا در همین چارچوبی که مطرح کردم قرار دارد و بعید است منظور و هدف از آن حرکت به سمت دیکتاتوری باشد. مرسی اعتقاد دارد که اقدامش حرکتی به نفع انقلاب مصر است. اما اینکه این حرکت در اینده منجر به دیکتاتوری بشود به نظر می رسد که اقای مرسی و همفکران ایشان چنین خیالی نمی کنند و حتی برخی از رقبای مرسی نیز به خوبی می دانند که این اقدامات صرفا در چارچوب محدود کردن قوه قضائیه است چه آنکه برخی از همین مخالفان هم درباره اقدام علیه قوه قضائیه با مرسی نظر موافق داشته اند.
ولی به هرحال الان خیابان های مصر صحنه لشگرکشی های مخالفان و موافقان مرسی است ، به نظر شما این احتمال وجود دارد که این درگیری ها به جنگ خیابانی بین این گروه ها منتج شود؟
قطعا مرسی مخالفانی دارد که از این شرایط نهایت استفاده را می کنند و در جبهه مقابل این اقدام قرار دارند اما انچه تعیین کننده است همین حضور مردم در خیابان ها است. الان جمعیت قابل توجهی در دفاع از مرسی و در پاسخ به حضور خیابانی مخالفان او میدان آمده اند. به نظرم بعید است که این حضورهای خیابانی به درگیری منتج شود. گرچه درگیری های جسته و گریخته بوده و گزارش شده اما آنچه مد نظر شما به این معنی که جنگ خیابانی رخ دهد خیلی بعید است. حتی اگر دقت کنید می بینید که مدافعان مرسی برای اینکه از هرگونه درگیری احتمالی جلوگیری کنند در محل دیگری تجمع کردند. از سوی دیگر باید به دوراندیشی و هوشیاری مردم و سیاسیون مصر هم اعتماد کرد. از این لحاظ هم بعید است که فضای داخلی مصر چنین چیزی را رقم بزند و دوراندیشی گروه های سیاسی هم نمی گذارد که چنین اتفاقی بیفتد.
یعنی شما معتقدید که این وزن کشی های خیابانی موثر است؟
بله به هرحال تا جایی که کنترل شده و به دور از زد و خورد باشد می تواند تعیین کننده باشد.به هر حال این مردم هستند که برایند حضورشان در میدان و در صحنه پیروز را تعیین می کند.
چقدر احتمال می دهید که سه شخصیت اصلی مخالف مرسی یعنی البرادعی، حمدین صباحی و عمرو موسی از خارج حمایت شوند خصوصا آمریکا؟
بعید است مخالفت این افرادی که اسم بردید ریشه خارجی داشته باشد و منشاء آن خارجی باشد. آنها یک سری نگرانی هایی دارند که برخی از آنها می تواند با توجه وخامت درون جامعه مصریک نگرانی منطقی باشد. ولی سوای از این افراد یک اصل کلی وجود دارد و آن اینکه به طور عموم باید بگوییم سیاست امریکایی ها در داخل جامعه مصر، سیاست دولت بی ثبات است و ممکن است که انها با روش هایی در تشدید این درگیری ها برای رسیدن به این هدف دخیل بوده باشند. این هدف با هدف کلی آمریکایی ها درباره منطقه نیز همخوانی دارد. آمریکایی ها اصولا در درون منطقه دولت هایی را حمایت می کنند که با اهداف آنها هماهنگ باشند و اگر نشد، در کشورهایی مثل مصر به دنبال بی ثبات کردن و ضعیف کردن کشور و دولت هایی هستند که از قدرتمند شدن آنها نگران هستند مانند همین مصر تا نتوانند اهداف انها را در اینده تحت تاثیر قرار دهند.
ایرادی که از سوی مخالفان به قانون اساسی تدوین شده در مجلس موسسان مصر گرفته می شود این است که این قانون اساسی را کسانی نوشته اند که اکثر آنها اسلامگرا بوده اند و بیشتر نمایندگان غیراسلامگرای ان پیشتر استعفا کرده و از مجلس بیرون آمده بودند. آنها معتقدند که خروجی این مجلس یک قانون اساسی مبتنی بر شریعت اسلامی است که باعث نگرانی گروه های غیراسلامی است. نظرتان در این باره چیست؟
این موضوع بیشتر به دلیل عدم برداشت درست این گروه ها از موضوع حکومت اسلامی است. همچنین ارائه نسخه های نامطلوب و تقلبی از حکومت اسلامی توسط آمریکایی ها در چند دهه اخیر در ایجاد این نگاه غلط موثر بوده است. به هرحال آمریکایی ها در این باره سرمایه گذاری کرده اند تا اسلام و قوانین آن را غیر متمدنانه و عقب گرانشان دهند. در برخی از این اقداماتی که انجام می شود ما ریشه های این موضوع را می بینیم. با این همه به نظر می رسد انچه مصر نیازد دارد و اولویت مرسی نیز تشخیص داده شده این است که مصر باید هرچه سریعتر نهادهای انقلابی و موسسات لازم برای پیشبرد اهداف انقلاب را تشکیل دهد. از جمله مهمترین این ها قانون اساسی جدیدی است که براساس آن برنامه اقدام عملیاتی شود. سایر بحث ها به نظر انحرافی است از جمله اینکه بحث مربوط به شریعت اسلامی از قبل هم وجود داشته است. نکته مهم این است که کسی به دنبال اجرای ان نبوده است. انچه می تواند ان را از اراده به فعل در آورد اراده دولت هااست نه صرفا یک سری مواد قانونی که احیانا متروک هم مانده باشد.
پیش بینی شما درباره اوضاع مصر چیست؟
به نظرم با توجه به طبیعت مردم مصر روند امور به سمت ارام شدن و قبول یک راه حل تقریبا میانه منتهی خواهد شد.
فکر می کنید ارتش همچنان در موضع ناظر صرف باقی بماند؟
بله، ارتش بعید است دخالتی بکند. روحیه ارتش چندان روحیه درگیر شدن با مردم نیست، همانچه که در روزهای انقلاب مصر علیه مبارک هم همین موضوع را نشان دادند.

4949