نسرین وزیری: به گزارش خبرآنلاین، لایحه بودجه سال آتی مطابق آیین‌نامه داخلی مجلس باید تا 15 آذرماه به مجلس ارائه شود. هرچند که نمایندگان مجلس با اشاره به تاخیر سال‌های گذشته احمدی‌نژاد در ارائه لایحه بودجه به مجلس، با کنایه ولی با اطمینان می‌گویند که امسال هم دولت در تاریخ مقرر این لایحه را به مجلس نمی‌فرستد.
تاخیر دولت در ارائه این لایحه مانع از آن نمی‌شود که بودجه 89 برشی یکساله از برنامه پنجم نباشد. حتی در شرایط موجود که از ارائه لایحه برنامه به مجلس هم خبری نیست و دولت برای آن امروز و فردا می‌کند. آنگونه که ایرج ندیمی مشاور پارلمانی دولت خبر داده است، زودتر از پایان آذر و اوایل دی‌ماه هم نمی‌توان منتظر ارائه این لایحه به مجلس بود.
از آنجا که عمده بار بررسی هر دو این لوایح مهم اقتصادی بر عهده کمیسیون برنامه و بودجه و تلفیق مجلس است، اعضای این کمیسیون پیشاپیش به دنبال چاره اندیشی برای رفع این معضل شده‌اند. البته چون در حال حاضر مجلس تعطیل است و امکان برگزاری جلسه مشترکی نیست، هر که از نمایندگان عضو این کمیسیون از زعم خود اقدام به ارائه راه حلی می‌کنند. از این رو ارائه یک راه حل نهایی برای این مساله در گرو تشکیل جلسه‌ای مشترک میان این کمیسیون با هیات رئیسه مجلس است تا پی از چاره‌اندیشی، نتیجه حاصله به گوش دولت هم برسد.
راهکار اول؛افزایش زمان برنامه چهارم
محمد مهدی مفتح سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، بهترین راهکار برای حل این مساله را افزایش زمان اجرای برنامه چهارم دانست و به «خبر» گفت: چنانچه این برنامه را به جای 5 سال در 6 سال اجرا کنیم، می‌توان بودجه 89 را بر اساس برنامه چهارم نوشت تا بودجه بدون برنامه نوشته نشود.
وی با اشاره به اینکه پس از ارائه لایحه برنامه پنجم، بر اساس آیین‌نامه داخلی مجلس، ابتدا نمایندگان، سپس کمیسیون‌های تخصصی، بعد کمیسیون تلفیق باید به بررسی این لایحه بپردازند، ادامه داد: تجربه نشان داده که مجلس به دلیل اهمیت این دست لوایح، از حداکثر زمان قانونی خود برای بررسی آن استفاده می‌کند. تازه پس از تصویب لایحه برنامه پنجم در مجلس، باید آن را برای تایید به شورای نگهبان فرستاد که بررسی این لایحه در شورا هم زمان‌بر خواهد بود و حتی ممکن است که کار به مجمع تشخیص مصلحت نظام بکشد.
اگرچه وی زمان دقیقی از طی این مراحل ارائه نداد اما به نظر نمی‌رسد که طی این زمان کمتر از سه ماه زمان ببرد. به این ترتیب به گفته وی هیات رئیسه باید وارد عمل شده و راهکاری ارائه دهد. چرا که نباید زحمات دولت و مجلس بویژه اقدامات مجمع که بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری چارچوب‌های کلی برنامه را تدوین کرده است، از بین برود و روی زمین بماند. به عبارت دیگر در چنین موقعیتی این هیات رئیسه مجلس است که باید تدبیر کند تکلیف اسناد بالا دستی همچون سیاست های کلی نظام در چنین موقعیتی چیست؟
از سوی دیگر چون بودجه‌های سنواتی به مثابه یک بیستم قوانین برنامه هستند، نمی‌توان بودجه 89 را بدون برنامه نوشت. به زعم وی، از این رو چاره‌ای نمی‌ماند جز آنکه همچون زمانی که برنامه سوم ارائه شد، عمل شود. چرا که در آن زمان لایحه برنامه همزمان با بودجه سنواتی به مجلس آمد و چون نمایندگان نمی‌توانستند هر دو را همزمان بررسی کنند، زمان برنامه دوم را یکسال تمدید کردند.
راهکار دوم؛ تصویب بودجه چند دوازدهم
اما راهکار دیگری از سوی دو نفر از دیگر اعضای کمیسیون برنامه و بودجه ارائه شد و آن تصویب بودجه چند دوازدم در سال آینده است تا قانون برنامه پنجم در مجلس به تصویب نهایی برسد.
این راهکار از سوی هادی قوامی و عزت الله یوسفیان ملا ارائه شد. قوامی با تاکید بر اینکه بودجه باید در قالب برنامه تصویب شود، به «خبر» گفت: در غیر اینصورت، تصویب بودجه بدون برنامه تیری در تاریکی خواهد بود.
وی بر همین اساس تصویب بودجه چند دواردهم در مجلس را پیشنهاد داد و گفت: می توان بودجه سال 89 را مثلا سه ماهه تصویب کرد تا طی این مدت تکلیف قانون برنامه پنجم نیز مشخص شود و بودجه مابقی سال بر اساس قانون برنامه پنجم تصویب شود.
البته وی در عین حال این انتقاد را هم وارد دانست که بودجه‌های سنواتی چندان اهداف قانون برنامه را تامین نمی‌کنند. کما اینکه در پایان زمان برنامه چهارم هنوز به تورم تک رقمی و نرخ بیکاری 4/8 درصد که در این قانون آمده است، دست نیافته ایم. به گفته وی بخشی از این عارضه به دلیل آن است که قوانین برنامه بی‌توجه به حقایق و واقعیات جامعه و فراتر از توان اقتصادی کشور نوشته می‌شود. بخشی هم به دلیل ضعف اجرای این قوانین از سوی دولت و همچنین اصلاحات پیاپی آن از سوی مجلس است که مشکلات را اضافه می‌کند.
عزت الله یوسفیان دیگر عضو کمیسیون برنامه و بودجه با اعتقاد بر اینکه دولت التزامی برای ارائه لایحه بودجه تا 15 آذر ماه ندارد، گفت: دولت می‌تواند بودجه 6 ماه و یا بودجه یک دوازدهم را ارائه بدهد. هم می‌تواند بودجه سال بعد را به شکل یک دوازدهم تصویب نماید.
راهکار سوم؛ تصویب بودجه بر اساس کلیات برنامه
از آنجا تصویب بودجه به شکل چند دوازدهم، تنها در ضرایط اضطرار و جنگ امکان پذیر است، راهکار دوم مخالفانی جدی در مجلس دارد. کما اینکه مفتح به کلی این پیشنهاد را رد کرد و محمد حسین فرهنگی نایب رئیس سابق کمیسیون برنامه و بودجه نیز با تاکید بر اینکه در شرایط اضطرار نیستیم، تصویب اینچنین بودجه را امکان پذیر ندانست. اما قوامی معتقد است اینکه لایحه برنامه به موقع به مجلس نرسیده و نمایندگان نمی‌توانند بودجه سال بعد را بدون برنامه تصویب کنند، خودش نوعی شرایط اضطرار است!
در این میان «فرهنگی» راهکاری در میانه دو راهکار فوق ارائه داد و آن اینکه بودجه سال 89 بر اساس خطوط کلی برنامه پنجم که تا زمان تصویب بودجه در مجلس مشخص خواهد شد، به انضمام احکام برنامه چهارم که احتمالا در برنامه پنجم نیز تکرار خواهند شد، به تصویب برسد.
وی با بیان اینکه دولت باید تا کنون لایحه برنامه را به مجلس می‌فرستاد و مجلس نیز آن را زودتر از اینها تصویب می‌کرد، به «خبر» گفت: متاسفانه این اتفاق نیفتاد. در حال حاضر هم هر زمانی که لایحه برنامه به مجلس ارائه شود، امکان بررسی و تصویب نهایی آن تا پایان سال میسر نخواهد بود و حتما این موضوع به سال آینده کشیده خواهد شد.
از این رو چون قانون بودجه باید بر اساس قانون برنامه به تصویب برسد، باید با آغاز بررسی برنامه پنجم در مجلس، بودجه 89 را حتی‌المقدور بر اساس کلیات و خطوط کلی برنامه پنجم در مجلس تصویب کرد.
فرهنگی در پاسخ به اینکه چطور پیش از تایید قانون برنامه پنجم از سوی شورای نگهبان، می خواهید بودجه 89 را بر اساس کلیات لایحه ارائه شده از سوی دولت تصویب کنید، گفت: مگر شما می‌خواهید با من مناظره کنید؟ من معتقدم که حتی‌المقدور می‌توان این کار را کرد!
نظر شما