حرف‌هایی برای جهانیان

همایش بین‌المللی «ایران فرهنگی: گذشته، حال و آینده» روزهای 23 و 24 دی‌ماه در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، توسط مؤسسه مطالعات ملی و مرکز تحقیقات هویت و تمدن آوا و با مشارکت و همکاری تعدادی از دانشگاه‌ها و مراکز علمی، پژوهشی برگزار شد.

از جمله اهداف این همایش می‌توان به شناسایی گسترده فرهنگی ایران در گذشته، حال و چشم‌انداز آینده، ‌هم‌اندیشی ایران‌پژوهان برای مطالعه علمی گسترده ایران فرهنگی، بازشناسی حوزه هویت فرهنگی ایران برای ایران پژوهان و ایران دوستان،‌ ظرفیت‌سازی برای هم‌گرایی فرهنگی منطقه‌ای و حوزه تمدنی و شناسایی و احیای هویتی ایران در گستره جهانی اشاره کرد. محورهای این همایش عبارت بودند از: زبان و ادبیات ایرانی، جایگاه دین در ایران فرهنگی، هنر و میراث فرهنگی در گستره ایران فرهنگی، تاریخ و هنر.

اما شاید پایان همایش بیش از همه مورد توجه قرار گرفت. آنجا که غلامحسین ابراهیمی دینانی به عنوان سخنران مدعو صحبت‌های خود را آغاز کرد.

وی با بیان اینکه گستره ایران فرهنگی بسی فراتر از مرزهای کنونی آن است گفت: تعیین مرزهای فرهنگی ایران بسیار سخت و دشوار است. زبان فارسی که می‌توان از آن به فرهنگ ایران یاد کرد، مورد علاقه بسیاری از مردم شبه‌قاره است.

وی در ادامه به تأثیر شگرف ایرانیان بر جهان اسلام اشاره کرد و گفت: ایرانیان چه در علوم نقلی و چه در علوم عقلی منشای خدمات فراوانی در جهان اسلام بوده‌اند. برجسته‌ترین فقها، عرفا، محدثین و مفسران قرآن کریم متعلق به ایران فرهنگی بوده‌اند.

استاد فلسفه دانشگاه تهران در ادامه به محبوبیت ابو‌حامد محمد غزالی طوسی در جهان اسلام اشاره کرد و تصریح کرد: عرفان ریشه در ایران باستان دارد اگرچه عرفای ما بر اساس کلام وحی سخن گفته‌اند. دینانی در این همایش همچنین ایران را مهد یکتاپرستی عنوان کرد.

او در ادامه گفت: «نیچه» فیلسوف شهیر غرب با وجود اینکه در متن کتاب خود اشاره‌ای به نام زرتشت نداشته است ولی از نام زرتشت در عنوان کتاب‌اش استفاده کرده است. نیچه چون طرفدار صدق و راستی بود و به باطن انسان‌ها توجه داشت از این‌رو نام کتاب خود را «چنین گفت زرتشت» نامید. چرا که از نظر نیچه اولین منادی «صدق» زرتشت بوده است.

مدیر گروه فلسفه اسلامی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در پایان گفت: با وجود مرزهای سیاسی که قابل احترام هستند نمی‌توان برای فرهنگ مرز کشید و آن را محدود کرد. اگر به فرهنگ ایران توجه کنیم حرف‌های بسیاری برای گفتن در دنیا خواهیم داشت.