معروفیت مگاپود بیشتر از آن جهت است که وی بر خلاف دیگر پرندگان جوجههایش را با خوابیدن بر تخم و گرم کردن با حرارت بدن به دنیا نمیآورد و از سامانه جوجهکشی "طبیعی" استفاده میکند.
تخمهای این پرنده بسیار بزرگ است و زرده آن حجمی حدود 50 تا 70 درصد تخم را در بر میگیرد. حدود 20 تا 25 عدد از تخمهای این پرنده وزنی معادل یا بیشتر از خود پرنده مییابد و به همین علت پرنده قادر به گرم کردن تخمها با حرارت بدنش نیست و ناگزیر است از طبیعت در این زمینه کمک بگیرد.
مگاپود چگونه تخم هایش را به جوجه تبدیل می کند؟
این پرنده شش ماه قبل از زمان تخم گذاری آماده ی "پرورش نسل بعد از خود" می شود. نخست گودالی به قطر سه متر و عمق یک و نیم متر با پاهای بزرگ و نیرومند خود حفر می کند. این گودال در فصل زمستان مقداری باران درون خود جای می دهد.مگاپود، برگ ها و گیاهان مرطوب صحرا را جمع آوری کرده و در گودال می ریزد.این برگ ها با کمک باکتری های موجود در فضا و آب می پوسد. این پوسیدگی که تقریبا شبیه سوختن است، ایجاد گرما می کند.
کمی قبل از رسیدن فصل بهار، پرنده نر، روزی چند بار به این گودال سر می زند و مواد داخل آن را به هم می زند تا حرارت گودال در 33 درجه ثابت بماند. و گرما و بخار زاید آن خارج شود. در نخستین روزهای بهار، پرنده ماده در این محل تخم می گذارد.روی تخم ها را با برگ های پوسیده می پوشاند و خارج می شود.
چند روز دیگر، برای گذاردن تخم دوم باز می گردد و همین طور هر چند روز، یک تخم می گذارد.
نگهداری از تخم ها را پرنده نر پذیرفته است. او در تمام این مدت می کوشد تا حرارت گودال را در 33 درجه نگاه دارد. چون اگر حرارت کمی بیشتر یا کمتر شود تخمها به جوجه تبدیل نمی شود.
مگاپود نر از کجا می داند که درجه حرارت باید ثابت بماند؟
با چه وسیله ای حرارت را اندازه گیری می کند؟
مهم تر این که چگونه از کاهش یا افزایش حرارت در گودال جلوگیری می کند؟
پرنده نر برای تنظیم حرارت، دریچه ها و سوراخ هایی برای دستگاه خود گذارده است. اگر درجه حرارت از حد مطلوب بالاتر رود دریچه ها و سوراخ ها را باز می کند و هنگامی که حرارت پایین آمد، سوراخ ها را می بندد. مثلا شب های بهاری که هوا سردتر است، دریچه ها را می بندد تا حرارت محفوظ بماند و بر عکس، روزها دریچه ها را باز می کند.
اما کار این مگاپود، به همین جا پایان نمی پذیرد.
هوای گرم تابستان و گرمای سوزان صحرای استرالیا در پیش است و این خطر، جوجه هایی را که هنوز سر از تخم بیرون نیاورده اند، تهدید می کند. برای حل این مشکل، پرنده ی نر سطح خارجی دستگاه خود را با قشری از شن می پوشاند و هر چه هوا گرم تر می شود بر ضخامت شن می افزاید.
صبحگاهان که هوا کمی خنک می شود و نسیم می وزد، با سرعت و چابکی شن ها را روی زمین پهن می کند تا خنک شوند. سپس آنها را درون گودال می ریزد تا شن های خنک شده، برای تخم ها سپر باشند و آنها را از گرمای آفتاب محفوظ بدارند. پس از مدتی، جوجه ها به نوبت یکی پس از دیگری سر از تخم بیرون می آورند. با زحمت از گودال بیرون می آیند و پس از استراحت کوتاهی پرواز می کنند. و دیگر به پرستاری و نگهداری مادر نیازی ندارند.
با فرا رسیدن پاییز، گرمای هوا در روز، کم می شود و شب ها سرد می گردد و گرمای حاصل از پوسیدگی برگ ها رو به کاهش می رود. این ها مشکلاتی است که این پرنده برای تولد آخرین جوجه هایش با آنها روبروست.
مگاپود در روزهای پاییز تخم ها را بالا می آورد و فقط با مقدار کمی از برگ های پوسیده می پوشاند تا با حرارت خورشید گرم شوند.
اما در شب های سرد پاییزی، حرارت لازم را چگونه فراهم می کند؟
در کنار لانه، شن ها را جلوی آفتاب پهن می کند تا گرم شوند و نزدیک غروب با کوشش و سرعتی برق آسا روی گودال را با شن های گرم می پوشاند و بدین گونه حرارت لازم را برای جوجه هایش فراهم می کند.
راستی مگاپود این همه آگاهی و توانایی را چگونه به دست آورده است؟
حتما زیاد تلویزیون نگاه می کند و یارانه اش هم به موقع و دقیقا به اندازه ی معاش جوجه هایش به حسابش واریز می شود!
چه شگفت انگیز!
نظر شما