درست یک هفته قبل از شروع بازی‌های فوتبال در امریکا، در طرف دیگر کره‌زمین بیش از نیم میلیارد چینی منتظرند تا فستیوال موسیقی این کشور که صحنه حضور هنرمندان رنگارنگ چینی است، آغاز شود. در این مراسم،که یکی از شبکه‌های مرکزی چین آن را سر و سامان می‌بخشد، تنوع خیره‌کننده‌ای از هنرمندان در کنار هم حاضر می‌شوند. نکته جالب توجه پرطرفدار بودن خارق‌العاده موسیقی هیپهاپ در میان مخاطبان موسیقی و هنرمندان است. در دهه گذشته بسیاری از دانش‌آموزان، دانشجویان و حتی کارگران چینی، برای بیان دغدغه‌ها، احساسات و اندیشه‌هایشان به موسیقی رپ روی آوردند. چین با خاستگاه اصلی موسیقی رپ هزاران کیلومتر فاصله دارد، اما با این وجود، خوی سخت‌تر و عصیان‌گر آن در چین هم مخاطبان زیادی جذب کرده است. این شاخه از موسیقی، از حمایت تولیدکننده‌های رسانه‌ای برخوردار نیست، اما توانسته در این مدت کوتاه، علاقه‌مندان چینی بسیاری را به خود جذب کند.
وانگ لیانگ 25 ساله که یکی از موفق‌ترین DJهای چینی است درباره هیپهاپ و رپ می‌گوید: «هیپهاپ مانند راک اند رول، آزاد و رهاست... می‌توانیم در خلال آن از زندگیمان، از تفکراتمان و از احساساتمان بگوییم». او می‌افزاید: «سیستم آموزش و پرورش چین بیان احساسات و نشان دادن شخصیت واقعی دانش‌آموزان را تشویق نمی‌کند. در مدارس هنوز قوانین هزاران سال پیش تربیت و آموزش جریان دارد. در این جو، فرصت زیادی برای ارائه علایق شخصی و پرورش آن‌ها وجود ندارد». با وجود محبوبیت بسیار زیاد خوانندگان رپ امریکایی، مانند امینم، در چین، رپرهای چینی تا قبل از دهه گذشته، با استقبال گرم مخاطبان موسیقی روبه‌رو نشدند. اعضای گروه رپ یین تسانگ (به معنای پنهان)، که پیشگام این عرصه در موسیقی کشور چین محسوب می‌شود، رگ و ریشه بین‌المللی دارند؛ یکی چینی، دیگری دورگه چینی-کانادایی و دو تن هم امریکایی. این بررسی نژادی، نشان‌دهنده اعتماد به نفس پایین جوانان چینی در زمینه بروز علایق و گرایش‌هایشان است.
اولین آلبوم این گروه «در پکن» نام داشت. در معروف‌ترین آهنگ این آلبوم، تلفیقی از موسیقی سنتی چینی و صدای ویولن و همچنین ضرب آهنگ‌های خاص موسیقی هیپهاپ را می‌شنویم. این جوانان هنوز از کار خود مطمئن نبودند و برای پذیرفته شدن در میان مخاطبان دست به دامان آواهای آشنای چینی شده‌اند. این آلبوم زمینه‌ساز حضور جدی موسیقی هیپهاپ در رسانه‌ها و شاهدی برای سفر این موسیقی از زیرزمین خانه‌ها تا پلی‌لیست رادیوها بود.
جرمی جانسن، یکی از اعضای غیرچینی این گروه، می‌گوید: «ما کاری کردیم که هرگز پیش از این سابقه نداشت. ساختن موسیقی هیپهاپ و رپ در امریکا، کار سختی نیست، اما در چین، همه نمی‌توانند این کار را انجام دهند». اما جالب این جاست که وقتی کسی جرات به خرج می دهد و وارد موسیقی هیپهاپ می‌شود، هرقدر هم که کارش ابتدایی و خام باشد، در میان جوانان نوگرای چین محبوبیت زیادی خواهد یافت. درست بعد از انتشار آلبوم «در پکن» به ناگهان موسیقی هیپهاپ در چین رو به گسترش گذاشت. سایت HipHop.cn که پایگاه اطلاع‌رسانی رخدادهای مهم این موسیقی و مرکز دان‌لود آهنگ‌ها و لینک به سایت‌های مشابه و محل آشنایی علاقه‌مندان به این شاخه بود، در سال 2007 با چند هزار عضو کار خود را آغاز کرد، در سال 2008 بیش از میلیون‌ها بازدیدکننده و عضو داشت.
اما موسیقی هیپهاپ هنوز تبدیل به منبع درآمد قابل اعتماد برای گردانندگانش نشده است. فعالان این حوزه معتقدند آنچه در کشور می‌بینند، نشانه بی‌عدالتی است. درون‌مایه شعرهای بسیاری از خواننده‌های رپ و هیپهاپ بیان مشکلات اقتصادی و اجتماعی موجود در جامعه پرجمعیت چین است.
وانگ لی 24 ساله یکی دیگر از هنرمندان موسیقی درباره فرهنگ حاکم بر چین می‌گوید: «اگر پول نداشته باشی، مثل آشغال با تو برخورد خواهد شد. اگر در شهری که زندگی می‌کنی، محلی نباشی،مردم آن شهر درباره‌ات تبعیض قائل خواهند شد و پست‌ترین شغل‌ها را برایت در نظر می‌گیرند».
در اشعار گروه هیپهاپ چینی دیگری به نام یین تسار (سه سایه) اعتراض به برخوردهای مخرب معلمان به وضوح شنیده می‌شود: «معلمان باید الگوی رفتاری و اخلاقی باشند نه اینکه در خیابان و مکان‌های عمومی تف کنند».
در چین، رپرها و موزیسین‌های هیپهاپ اگر بخواهند جریان‌ساز شوند، باید از سیاست دوری کنند و اشعارشان متناسب با خواست تهیه‌کننده‌ها باشد، وگرنه هیچ کمپانی با آن‌ها قرارداد تولید نخواهد بست. میلیونرهای چینی اصلا از دردسر خوششان نمی‌آید.
ژونگ و جانسن، اعضای بنیان‌گذار گروه یین تسانگ، بعد از 7 سال فعالیت در این حوزه، هنوز هم برای پرداخت قبوض و هزینه‌های زندگی با مشکل مواجهند، اما دست از هیپهاپ برنداشتند. سختی‌های راه آن‌ها را دل‌سرد نکرده، بلکه آن‌ها مصمم‌تر از پیش در صدد کمک به هنرمندان این عرصه‌اند؛ همین اواخر توانستند لیبل مستقلشان را تاسیس کنند.
ترجمه: ثمین نبی‌پور
نظر شما