براساس چشم انداز جهانی انرژی که آژانس بین المللی انرژی آن را منتشر کرده است، اگر سیاست های انرژی در سراسر جهان تغییر نکنند، سهم نفت و گاز از انرژی مصرفی بشر افزایش خواهد یافت. از این رو نفت و گاز در معادلات اقتصادی ـ سیاسی جهان اهمیت راهبردی دارند و در فرآیند روابط بین الملل نقش مهمی خواهند داشت.
بنابراین با استناد به این آمار می توان نگرش آن دسته از کارشناسانی را که معتقدند قرن سوخت های فسیلی به سر آمده و در سالهای آتی انرژی های تجدیدپذیر نقش جدی تر ایفا خواهند کرد و حتی اینکه دیگر تولید نفت بصرفه نخواهد بود را باید کاملا رد کرد. چرا که برآوردها نشان می دهد که حداقل تا قرن آتی نفت همچنان بازیگردان جهان است.
به نظر می رسد جهان بدون ذخایر هیدروکربوری یعنی رویارویی با بحران شدید اقتصادی، اجتماعی و سیاسی. با توجه به اینکه منابع نفت و گاز در نقاط خاصی از جهان متمرکز شده است، نمی توان وضعیت سیاسی با ثباتی را برای آینده جهان انتظار داشت. این امر نشان دهنده وضعیت ناگواری برای آینده جهانیان است. مرحله بعدی، رکود اقتصادی شدیدی است که دنیا با آن رو به رو خواهد شد.
در این میان اکتشاف منابع جدید نفت و گاز، نقش مهمی در تولید مستمر نفت و گاز بر عهده دارد. امروزه بسیاری از منابعی که در گذشته قابل کشف نبودند با تکنولوژیهای پیشرفته کشف و مورد بهره برداری قرار گرفته اند.
تاکنون بیش از 4 میلیون چاه به وسیله شرکت های نفتی حفر شده است. به نحویکه در حدود 60 هزار چاه تولید نفت (producing well) با تولیدی به طور متوسط در حدود 3 متر مکعب در روز در قاره آمریکا وجود دارد. در صورتی که در خاورمیانه تعداد چاه های تولید به مراتب کمتر است (7000 حلقه) ولی به طور متوسط تولیدی در حدود 1000 متر مکعب در روز دارند.
تعداد چاه های نفتی در اروپای غربی تقریباً 6 هزار حلقه است. تعداد حوضه های نفت و گاز شناخته شده جهان بیش از 32000 است که از این تعداد حدود 18000 حوضه آن در قاره آمریکا، بیش از 3000 حوضه در روسیه، 1000 حوضه در کانادا و فقط 150 حوضه آن در خاورمیانه است.
در حدود 95 درصد از نفت شناخته شده فقط در 50 حوضه رسوبی و 75-70 درصد از آن دقیقاً در 10 حوضه قرار دارند. خلیج فارس (Persian Gulf) به تنهایی نیمی از نفت جهان (55%) را داراست.
تقریباً در اکثر کشورهای جهان تا پایان سال 1998 ذخیره نفتی دیده و شناسایی شده است و همه کشورهای جهان به غیر از کشورهای افغانستان، ایرلند، ماداگاسکار، موزامبیک، نامیبیا، روآندا، سومالی و تانزانیا دارای ذخیره نفتی است. به جز کشور سورینام در آمریکای جنوبی که فاقد هر گونه ذخیره گازی است، در تمام کشورهای جهان ذخیره گازی شناسایی شده است.
اگرچه اکثر کشورهای جهان دارای نفت و گاز می باشند اما تعداد کمی از آنها، به خصوص کشورهای منطقه خاورمیانه، می توانند تولید بالایی داشته باشند.
اگرچه ارزیابی های مربوط به منابع هیدروکربوری، هیچگاه به معنای واقعی کامل بی نقص نیست، اما به مرور زمان و با رشد دانش و پیشرفت تکنولوژی این ارزیابی ها ارتقاء یافته و دقیق تر میگردد. هر ارزیابی موفق، نتایج قبلی را اصلاح نموده و به دقت نتایج به دســت آمده می افزاید. به طوریکه درآینده، تحلیل الگوهای اکتشــاف ذخایر در مقیاسهای منطقه ای و در سطوح محلی، راه را برای بهبود ارزیابی پتانسیل رشد ذخایر جهان هموار خواهد ساخت.
اما آن چه که همچنان مسلم است، این است که سهم نفت در آینده جهان انرژی کتمان پذیر نیست.
*مدیر عامل شرکت عملیات اکتشاف نفت
31221
نظر شما