بالاخره پس از فراز و نشیب های فروان اولین ائتلاف انتخاباتی تاریخ رقابت های سیاسی در ایران به ثمر نشست و ائتلاف پنج گانه مورد حمایت جامعه روحانیت مبارز تهران و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با معرفی حجه الاسلام و المسلمین ابوترابی به عنوان نامزد نهایی خود فرایند فعالیت های انتخابابتی خود را وارد مرحله جدیدی ساخت. این در حالی است که حدود یک ماه دیگر یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران برگزار می‌شود و هفتمین رییس جمهور منتخب مردم ایران تعیین خواهد شد. در طول چند ماه گذشته فعالیتها و مباحثات انتخاباتی روند رو به رشد و البته آرامی را طی کرده است، ولی طی چند روز اخیر این روند سرعت بیشتری یافته است. با آغاز ثبت نام داوطلبان، گفتگو در خصوص حضور برخی چهره های شاخص سیاسی رونق بیشتری پیدا کرده و اظهار نظر درباره نحوه حضور جریانات شناخته شده سیاسی شامل اصولگرایان، اصلاح‌طلبان و افراد مستقل و ... گستره و حساسیت بیشتری یافته است.
در این میان بحث ائتلاف ها و نتیجه‌بخشی یا بی حاصلی آنها، از عناصر و موضوعات ثابت بحثهای انتخاباتی بوده است.بارزترین ائتلاف انتخاباتی در این دوره، ائتلاف موسوم به پیشترفت یا 1+2 بوده است که در پی ایحاد توافق میان سه چهره شاخص اصولگراست. این سه تن که از اولین دوطلبان انتخابات ریاست جمهوری بوده اند که با پیشتازی در این عرصه از ابتدا با موضع ائتلافی وارد این عرصه شدند. اما هرچه زمان گذشت و مباحثات و مناقشات انتخاباتی جدی تر شده امید به نتیجه بخشی این ائتلاف کمتر و احتمال حضور هرسه رکن آن بیشتر شده، به گونه‌ای که با اعلام ثبت‌نام هر سه نفر، رمق زیادی برای تداوم حیات این ائتلاف باقی نمانده است.
ائتلاف دیگری که مورد انتظار افکار عمویم به ویژه فعالان عرصه انتخابات بود، توسط کاندیداها و فعالان سیاسی اصلاح‌طلب مطرح شد. این گروه مکررا تاکید کرده اند که یا حضور چهره‌های شاخص اصلاح طلبان یا موضعگیری صریح آنان، درباره کاندیدای اصلح انکان هماهنگی کاندیدای اصلاح طلب و هماهنگی فعالیت آنان وجود دارد. ولی با اعلام موضع جناب آقای خاتمی و ابهام روزافزون در تصمیم جناب آقای هاشمی رفسنجانی در مورد حضور در انتخابات احتمال تحقق این ائتلاف هم رو به افول گذاشت و با ثبت نام رسمی تعدادی از اصلاح طلبان، عمدا به محاق رفت.
از سوی دیگر، تعدد کاندیداهای طرفدار دولت و ابهام در راهبرد مشترک آنان، زمینه حرکت به سمت سازماندهی و هماهنگی کاندیداهای این جریان را ضعیف ساخت. با این روند به تدریج امید به امکان هماهنگی میان داوطلبان ریاست جمهوری که موجب شفافیت فضای انتخابات و ارتقای سطح گفتگوها و فعالیت‌های انتخاباتی می‌شود، به یاس گرایید و به تدریج این تحلیل در فضای سیاسی شکل گرفت که جامعه ایران هنوز از بلوغ لازم برای تحقق فرایندی تکاملی و روشن برای رقابت شفاف و سازمان یافته برخوردار نیست و فقدان یا ضعف فرهنگ کار جمعی در حوزه سیاسی هم همانند سایر حوزه ها یکبار دیگر به نمایش گذاشته شده است.
اما با اتفاقی که روز جمعه افتاد، برای اولین بار یک ائتلاف انتخاباتی در فاصله یک ماه مانده به یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری به بار نشست و پنج کاندیدای فعال که چندین ماه در سطح ملی و استان های مختلف به فعالیت سیاسی پرداخته اند متقاعد شده اند که طبق شاخص های کارشناسی و با محوریت علمای جامعه روحانیت، حول محور یک نفر گرد آیند و افق جدیدی را فراروی حرکت سیاسی و انتخاباتی ترسیم نمایند.
این رخداد مهم ، در نوع خود پدیده ای بدیع به شمار می آید و می تواند آغاز فصلی نو در عرصه رقابتهای سیاسی به شمار آید و گامی بلند در مسیر ارتقای سطح رقابت های و تقویت عقلانیت سیاسی و نیز زمینه ساز شکل گیری ساز و کارهای شفاف و کارآمد در روند انتخابات ریاست جموری و سایر رقابت های انتخاباتی در ایران باشد. برجستگی بیشتر این رخداد از آن رو قابل توجه است که این اقدام عقلانی و پیشروانه توسط بخشی از جامعه سیاسی به وقوع پیوسته است که در حوزه سنت گرایان جامعه ی ایران قرار می گیرد ولذا این پدیده بدون تردید می تواند الگویی شایسته برای سایر گروه ها و جریانات سیاسی جامعه ایران معرفی شود.
دکتر سیدضیا هاشمی
استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران
/2727
نظر شما