افزایش رشته های پولی و همه چیز به نفع پسرها درکارشناسی ارشد امسال

انتشار دفترچه انتخاب‌رشته در سال‌های اخیر، هر بار با یک شوک تازه همراه بوده است. یک‌بار حذف 13‌رشته علوم انسانی و یک‌بار سهمیه‌بندی جنسیتی به ضرر دختران. بررسی دفترچه انتخاب‌رشته امسال کارشناسی‌ارشد دانشگاه‌ها نشان می‌دهد رویه دوسال گذشته در تخصیص سهمیه‌های معین به پسران و دختران ادامه پیدا کرده است. همچنین افزایش ظرفیت‌های شهریه‌پرداز در دانشگاه‌های برتر دولتی تا حدی افزایش یافته که در بسیاری از کدرشته‌ها از ظرفیت‌های رایگان پیشی گرفته است.
افزایش ظرفیت‌های پولی
ظرفیت قابل توجه پذیرش دانشجوی پولی در دانشگاه‌های برتر دولتی از جمله تهران، علامه طباطبایی، شهید بهشتی، صنعتی اصفهان، مازندران، یزد، اصفهان، شیراز، رازی کرمانشاه، سیستان و بلوچستان، خوارزمی، ارومیه و... با راه‌اندازی پردیس‌های خودگردان در این دانشگاه‌ها افزایش قابل توجه داشته است. به طوری که در برخی کدرشته‌ها مثل شیعه‌شناسی در دانشگاه شهید‌بهشتی بدون اینکه ظرفیت پذیرش روزانه در پردیس اصلی دانشگاه وجود داشته باشد، پردیس خودگردان اقدام به جذب دانشجو کرده است. در بعضی از این دانشگاه‌ها برخلاف آیین‌نامه، تعداد دانشجویان نوبت دوم و شهریه‌پرداز از دانشجویان روزانه بیشتر شده است. به طور مثال در دانشگاه خوارزمی تهران در‌رشته ژئومورفولوژی در گرایش هیدروژئومورفولوژی در برنامه‌ریزی محیطی 10‌نفر روزانه، 17‌نفر شبانه و 15‌نفر را در پردیس خودگردان پذیرش می‌کند. دانشگاه شهید بهشتی در همین‌رشته 10‌نفر روزانه و 15‌نفر را در پردیس خودگردان پذیرش می‌کند. دانشگاه خلیج‌فارس در‌رشته تاریخ شش ظرفیت به دانشجوی روزانه و 15 ظرفیت را به پردیس خودگردان اختصاص داده است. در‌رشته فقه و حقوق اسلامی دانشگاه تبریز شش‌نفر روزانه و 15‌نفر را در پردیس خودگردان جای می‌دهد. دانشگاه علامه طباطبایی در‌رشته علوم ارتباطات و روزنامه‌نگاری 14‌نفر روزانه و 20‌نفر را شبانه و دانشگاه تهران در‌رشته مدیریت رسانه 13‌نفر روزانه و 45‌نفر را در سه پردیس خودگردان خود پذیرش می‌کنند. سایر دانشگاه‌ها نیز به همین ترتیب افزایش ظرفیت‌های پولی را دنبال کرده‌اند.
پیش‌بینی 20درصد ظرفیت شبانه در قانون
وزارت علوم در ماه‌های اخیر بر افزایش ظرفیت تحصیلات تکمیلی تاکید داشته اما به نظر می‌رسد این ظرفیت‌ها با وجود اینکه در دانشگاه‌های دولتی ایجاد شده‌اند، اغلب پولی هستند. افزایش ظرفیت‌های پولی در مقطع کارشناسی‌ارشد در حالی اتفاق می‌افتد که اصل 30 قانون اساسی بر رایگان‌بودن آموزش عالی تا حد خودکفایی تاکید دارد. همچنین بر اساس آیین‌نامه‌ها ظرفیت محدودی در دانشگاه‌ها می‌تواند به پذیرش دانشجوی شهریه‌پرداز اختصاص داده شود. ابوالفضل حسنی 21 فروردین در گفت‌وگو با ایسنا درباره نحوه پذیرش دانشجو در نوبت دوم و پردیس خودگردان دانشگاه‌ها، گفته بود: دانشگاه‌ها می‌توانند از طریق کنکور 20‌درصد ظرفیت دوره‌های رایگان خود در سایت اصلی را به صورت دانشجوی نوبت دوم پذیرش کنند. همچنین دانشگاه‌ها براساس این آیین‌نامه می‌توانند به میزان 50‌درصد از ظرفیت دوره‌های رایگان خود را در پردیس‌های دانشگاهی به صورت ظرفیت مازاد جذب کنند.
تفکیک جنسیتی نابرابر
اختصاص ظرفیت‌های معین به جنس زن و مرد در دفترچه انتخاب‌رشته همچون رویه سال‌های اخیر دیده می‌شود اما این ظرفیت‌ها در تعدادی از دانشگاه‌ها با تفاوت فاحشی به نفع پسران رقم خورده است. دانشگاه صنعتی اصفهان در راس این دانشگاه‌ها، در اغلب‌رشته‌های خود سهم چندبرابری برای پسران در نظر گرفته است، به طور مثال در این دانشگاه سهم پسران برای پذیرش در‌رشته برق الکترونیک گرایش اول هفت‌پسر و سه‌دختر است. دانشگاه اصفهان در‌رشته برق- قدرت 10مرد پذیرش می‌کند و هیچ سهمی را به دختران اختصاص نداده است. دانشگاه علامه‌طباطبایی نیز که پیشگام اجرای طرف تفکیک جنسیتی و سهمیه‌بندی بوده است، این بار نیز با اختصاص سهمیه‌های برابر به دختران و پسران به این سیاست جامه‌عمل پوشانده. این در حالی است که تعداد داوطلبان دختر در‌رشته‌های علوم انسانی بیشتر از پسران است و ظرفیت‌های برابر به معنای کاهش شانس قبولی دختران خواهد بود.
حذف‌رشته مطالعات زنان در دانشگاه تهران
رشته مطالعات زنان که طی سال‌های گذشته با تغییرات زیادی روبه‌رو شد و در نهایت به ایجاد گرایش‌های زن و خانواده و حقوق زن در اسلام منتهی شد، امسال در دانشگاه تهران هیچ ظرفیتی را به خود اختصاص نداده است. این‌رشته سال گذشته نیز از ‌رشته‌های دانشگاه علامه‌طباطبایی حذف شده بود. تنها دانشگاه‌های اصفهان، الزهرا، تربیت مدرس، خوارزمی تهران، شیراز و شهیدباهنر کرمان این‌رشته را در دفترچه درج کرده‌اند.
45301