آیا غرامت ایران از عراق باز هم پشت گوش می افتد؟/ 25 سال از پایان جنگ تحمیلی گذشت

سید صادق روحانی: از 1367 که ایران قطعنامه 598 را پذیرفت و رسما جنگ ایران و عراق به پایان رسید تا کنون بغداد هیچگونه غرامتی به ایران پرداخت نکرده است. روز گذشته علی اکبر ولایتی که برای سخنرانی در نشست مقدماتی اجلاس شهر اسلامی به مرکز تحقیقات وزارت امورخارجه رفته بود، خبرنگاران از وی درباره این مسئله پرسیدند و او هم گفت که دریافت غرامت از عراق قابل پیگیری است. (ایــنــجــا) وی که در آن سال ها وزیر امورخارجه ایران بود گفت که بند 7 و 8 قطعنامه هنوز اجرایی نشده است اما بند 6 که متجاوز را مشخص می کرد به نتیجه رسیده است.

اما تا کنون از جانب ایران در این زمینه پیگیری ویژه ای نشده است. این عدم پیگیری حتی باعث شده است که در سال های اخیر مقامات و نمایندگان عراقی خواستار دریافت غرامت از ایران هم شده اند. به این جدول نگاه کنید.

پیش از این درباره دلیل پیگیری نشدن موضوع غرامت ایران از عراق، حسن سبحانی نیا که مهمان خبرآنلاین بود دوستی ایران با دولت جدید عراق را مطرح کرد و گفت: اگر رژیم، رژیم صدام بود این مساله به صورت جدی پیگیری می​شد. ولی عدو سبب خیر شد و صدامی که مورد حمایت آمریکا بود، در نهایت توسط خود آمریکا ساقط شد. بعد از حذف صدام، شرایط جدیدی در عراق حاکم شد و زمینه برگزاری انتخابات و ... را فراهم کرد. تبلور اراده مردم در در ایجاد دموکراسی و تشکیل دولت متبلور شد. البته آمریکا تلاش کرد تا دولتی بر سر کار بیاید که تا حد ممکن طرفدار آمریکا باشد. بنابراین ازعلاوی خیلی حمایت کردند و تلاش کردند تا وی به قدرت برسد. به همین دلیل تشکیل مجلس در عراق به تاخیر افتاد. آمریکا تلاش کرد تا برای آقای علاوی رای سازی کند و مانع به قدرت رسیدن آقای مالکی شود. آنها با توجه به جمعیت 65 درصدی شیعیان در عراق علاوی را مطرح کردند. علاوی فردی شیعه اما لیبرال و سکولار بود. آمریکا گروه​های مخالف را دور علاوی گرد آورد. اما در نهایت آقای مالکی به قدرت رسید که مورد حمایت ایران بود. این دولت مردمی بوده و از پشتوانه اکثریت مردم برخوردار است. اما به دلیل روابط دوستانه با عراق بحث غرامت پیگیری نشد .(ایــنــجــا)

از سوی دیگر برخی مطرح می کردند که جانشینی دولت جدید عراق مسئله غرامت را کان لم یکن خواهد کرد چرا که پرداخت غرامت از تعهدات دولت صدام بوده است. اما این نظر نیز مردود است و همانطور که امیر ساعد وکیل مشاور حقوقی دفتر ریاست جمهوری مطرح کرده است وضعیت امروز عراق نشان دهنده جانشینی یک دولت جدید نیست و یک کشور جدید به وجود نیامده است. البته بارها تصریح شده که باانقلاب یا ساقط شدن حکومت، دولت جدید تشکیل نمی شود .(ایــنــجـــا)از این رو ایران باید همواره بر حق خود مبنی بر دریافت غرامت از عراق تاکید کند.

با وجود خواست ایرانیان مبنی بر پیگیری موضوغ غرامت (ایــنــجــا) دولت ایران در این سال ها این موضوع را پیگیری نکرده است و به جای آن مسئله پیگیری غرامت جنگ جهانی دوم را مطرح کرده است که باعث انتقاد بسیاری از کارشناسان شد.( ایــنــجــا) چندی پیش هم سفیر ایران در عراق گفت:  پیگیری غرامت، اولویت ایران در عراق نیست.

حالا در آستانه تشکیل دولت یازدهم هستیم و مشاور عالی رهبر معظم انقلاب که این روزها زمزمه هایی از حضورش در شورای عالی امنیت ملی نیز به گوش می رسد معتقد است که اجرایی شدن غرامت ایران از عراق احتیاج به تلاش مضاعف دیپلماتیک دارد. پیش بینی می شود با حضور یک دیپلمات با سابقه در سمت ریاست جمهوری و حضور احتمالی ولایتی در شورای عالی امنیت ملی دولت آینده که از غنای بالایی در سیاست خارجی برخوردار هستند می تواند پرونده هایی نظیر دریافت غرامت ایران از عراق را به نتیجه دلخواه برساند.

27219