سارا معصومی : از صلح در خاورمیانه خبری نیست . این را نه تنها تحلیل‌گران مسائل منطقه می‌دانند بلکه باراک اوباما رئیس‌جمهوری ایالات متحده هم این حقیقت را این روزها از زبان این و آن بسیار می‌شنود . جورج میچل نماینده باراک اوباما در امور خاورمیانه این روزها پا به پای عقب‌نشینی از این پست صبوری می‌کند . مردی که در نخستین روزهای حضور باراک اوباما در کاخ سفید عنوان نماینده رئیس‌جمهوری را در خاورمیانه به خود اختصاص داده بود ،اکنون کاسه صبرش لبریز شده‌است . تنها در یکی از سفرهای میچل به خاورمیانه او هفت بار فاصله میان رام‌الله و تل‌آویو را طی کرد . در نهایت هم پس از یک‌سال مذاکرات فشرده و نفس‌گیر اسرائیل همچنان دست از شهرک‌سازی‌ها برنمی‌دارد و در فلسطین هم از آشتی ملی خبری نیست. همه این شکست‌ها کافی‌ست تا میچل به ناتوانی خود در پیشبرد اهدافش در خاورمیانه نزد باراک اوباما جوان اعتراف کند .
بسیاری از منابع موثق نزدیک به باراک اوباما ادعا می‌کنند که میچل استعفا خود را به باراک اوباما تحویل داده است. درست در شرایطی که دولت اوباما تا چند روز دیگر یک‌ساله می‌شود؛ میچل هدیه تولد چندان مناسبی برای اوباما نفرستاده است . عقب‌نشینی میچل از مذاکرات در حالی که باراک اوباما بریا متقاعد کردن فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها خود را به هر دری می‌زند؛تیر خلاصی است به اعتبار و آبروی رئیس‌جمهوری که با شعار تغییر آمد .
هنوز میچل هیچ‌گونه موضع رسمی در خصوص این خبر اتخاذ نکرده است و با این‌وجود برخی از منابع ناامیدی او از برقراری صلح میان فلسطین و اسرائیل را دلیل این استعفا می‌دانند. میچل در آخرین دیدار خود با باراک اوباما از بن‌بست‌های موجود بر سر راه رسیدن فلسطینی‌ها به صلح سخن گفته است و ظاهرا نظر خود را مکتوب هم اعلام کرده است.
باراک اوباما برای حل بحران در خاورمیانه با مشکلات جدی روبه‌رو است . بسیاری تنها راه برای تسلیم شدن اسرائیل را اعمال فشار بیشتر بر تل‌آویو می‌دانند. عملی شدن این نظریه اما عملا غیرممکن است . اوباما تنها رئیس‌جمهوری ایالات متحده است که هر چند در ظاهر اسرائیل را زیر بار فشارهای سیاسی خود قرار داده است . باراک از روزهای حضور در رقابت‌های انتخاباتی تاکنون همواره بر راهکار تشکیل دو کشور مستقل اسرائیل و فلسطین در کنار هم تاکید کرده است . چند ماه پس از روی کار‌آمدن او بود که اوباما آب پاکی را بر دستان اسرائیلی‌ها ریخته و به صراحت اعلام کرد که ساکنان دفتر نخست‌وزیری چه از راست‌های افراطی باشند و چه میانه‌روهایی که صلح را شاید بشناسند، همه و همه باید به شهرک‌سازی‌ها در کرانه‌باختری و شرق بیت‌المقدس پایان دهند . این اظهار نظر کافی بود تا یهودی‌های افراطی رئیس‌جمهوری آمریکا را مردی طرفدار فلسطین بدانند. از اوباما به یک اشاره و از فلسطنیی‌ها هم تبدیل این موضوع به پیش‌شرطی برای مذاکرات . اکنون قریب به یک سال است که اوباما از نتانیاهو می‌خواهد که به خواسته بین‌المللی تن دهد تا شاید با بازگشت دو طرف به پای میز مذاکرات، پرونده از بن‌بستی که در آن گرفتار شده است خارج شود .
لجبازی‌های سیاسی نتانیاهو با فلسطین و البته ایالات متحده پیش از این هم محمود عباس رهبر تشکیلات خودگردان فلسطین را قربانی کرده‌بود . محمود عباس که در داخل فلسطین از نزول نرخ محبوبیت خود به شدت رنج می‌برد در نهایت قافیه را باخت و اعلام کرد که در انتخابات آتی شرکت نخواهد کرد .
در اسرائیل انقدر که صلح در فلسطین یا واشنگتن دغدغه دولتمردان است؛ اسباب نگرانی کسی نیست . سیاست دولت نتانیاهو از همان ابتدای روی کار آمدن خرید زمان بود تا روزی که هزینه صلح برای فلسطینی‌ها به نفع اسرائیل تمام شود . در دولت راستگرای اسرائیل چهره‌هایی مانند آویگدور لیبرمن هستند که ذره‌ای به صلح فکر نمی‌کنند . مردانی که نه شرق بیت‌المقدس را به عنوان پایتخت فلسطین می‌شناسند و نه حاضر به پذیرفتن استقلال کشور فلسطین هستند .
در فلسطین جنس بن‌بست در مذاکرات با اسرائیل تفاوت دارد . حماس و فتح از دو سال پیش تاکنون روزهای اختلاف را تجربه می‌کنند . تلاش‌های مصر هم برای میانجی‌گری ره به جایی نبرده است و دقیقا به همین دلیل است که اسرائیل نبود دولتی واحد برای مذاکره را بهانه کرده است . محمود عباس اخیرا تاریخی را برای برگزاری انتخابات در کرانه باختری و نوار غزه اعلام کرده بود که با مخالفت حماس روبه‌رو شد . اکنون غزه همچنان در اختیار حماس است و کرانه باحتری هم سهم فتح.
اما جورج میچل و اعضای تیمش طی ماه‌های اخیر گزارش‌هایی را درخصوص بحران خاورمیانه که در برگیرنده توصیه‌های مربوط به استراتژی کاری و نحوه تعامل با نحوه صلح فراگیر منطقه‌ای بود، دنبال کردند . هیچ‌کدام از این استراتژی‌ها اما در بلند مدت جواب نداده است.
منابع نزدیک به میچل ادعا می‌کنند که او به توصیه باراک اوباما، آخرین سفر خود را به منطقه انجام می‌دهد و راهکارهایی را برای ازسرگیری مذاکرات صلح بین فلسطینیان و اسراییلی‌ها ارایه می‌دهد . هر‌چند به نظر می‌رسد که میچل به این آخرین سفر هم چندان امیدوار نباشد .
بن بست در مذاکرات همه را نگران کرده‌است
همزمان با انتشار خبر غیررسمی کناره‌گیری میچل از این مذاکرات در آینده‌ای نه چندان دور؛ روسای جمهوری فرانسه و مصر هم نسبت به بن‌بست در مذاکرات خاورمیانه ابراز نگرانی‌کرده‌اند . حسنی مبارک رئیس‌جمهوری مصر که کشورش نقش میانجی میان حماس و فتح و در مرحله بالاتر اسرائیل و فلسطین را بر عهده دارد در پاریس نسبت به توقف مذاکرات ابراز ناامیدی کرد .
دو رئیس‌جمهور پس از دیدار بیانیه‌ای مشترک را صادر کردند و در آن بر ضرورت سرعت بخشیدن به ایجاد افق‌های سیاسی جهت از سرگیری مذاکرات بین فلسطینیان و اسراییلی‌ها با هدف دستیابی به صلح طی سال 2010 با استناد به قطعنامه‌های شورای امنیت و مراجع بین‌المللی صلح تاکید کردند.
نظر شما