رضا فضل اله نژاد - تشنگی در گرما و هُرم آفتاب، بیش از هر وقت دیگری طاقت آدم را طاق می‌کند. روزه‌داران تهرانی در حالی به استقبال شب‌های قدر رفته‌اند که گرمای پایتخت به رکورد 60 ساله خود نزدیک شده و روزه‌داران قریب به 16 ساعت را از سحر تا غروب سر می‌کنند تا برای مهمانی شبانه‌ای آماده شوند که خان رحمت و عنایت خداوند در آن گشوده است.
کوچه‌ی نه چندان فراخ و عریض شهید کاوه زهره‌کرمانی در خیابان وحدت اسلامی تهران و حسینیه‌ای که در آن واقع شده، پذیرای روزه‌دارانی‌ست که در ماه مهمانی خدا، دل را به روضه‌ها و توسل‌های شبانه بسته‌اند تا از این طریق خود را به رود جاری بخشش الهی بپیوندند. این رسم بیست و چندساله‌ی هیأتی‌ست که بیش از 74 ماه رمضان را پشت سر گذاشته و تمام شب‌های این ماه با توسل به سقای کربلا سحر می‌کند.
"هیأت مکتب تشیع تهران" قدمتی طولانی دارد؛ بیش از 120 سال از زمان تاسیس آن در تبریز می‌گذرد. زمانی که "حاج‌قلی علی‌خان‌لو"؛ موسس مکتب، به واسطه شرایط شغلی خود ناگذیر از مهاجرت به تهران می‌شود، مکتب تشیع تهران را پایه‌گذاری می‌کند تا این هیأت در دوره خفقان و دین‌ستیزی حکومت رضاخانی، عَلَم مذهب شیعه را در دست بگیرد و در بازار تهران به اقامه‌ی عزا بپردازد. بعد از گذشت بیش از هفت دهه از برگزاری جلسات روضه مخفی، هیأت مکتب تشیع همچنان توانسته با مراسم و برنامه‌های ویژه، افراد مختلف از طیف‌های گوناگون را به خود جذب کند. در شب‌های رمضان؛ پیر و جوان، زن و مرد در "حسینیه مکتب تشیع" گرد هم می‌آیند تا شب‌های میهمانی الهی را در بزمی معنوی سپری کنند.
هیآتی برای نسل امروز
«بر اساس رسمی چند ساله مکتب تشیع در تمام شب‌های ماه مبارک برنامه دارد. در طول این سی شب تلاش می‌کنیم تا به تمام سلیقه‌ها توجه داشته باشیم؛ جلسه قرائت قرآن، بیان احکام شرعی، سخنرانی، شعرخوانی، مداحی و روضه‌خوانی. حتا در خصوص انتخاب افرادی که قرار است در این شبها به ارائه احکام و سخنرانی بپردازند وسواس خاصی داریم به‌طوری که به غیر از روحانی، یکی - دو نفر از اساتید دانشگاه را نیز برای ارائه مباحث مرتبط با این ایام دعوت می‌کنیم تا به این ترتیب شاهد جذب افراد مختلف و حضورشان در محافل مذهبی باشیم.» اینها گفته‌های حاج‌کاظم غفاری‌افضل؛ ذاکر و مداح هیأت مکتب تشیع است.
غفاری‌افضل ادامه می‌دهد: «نسل جوان، دنیای خاص خودشان را دارند و شیوه‌های قدیمی هیأت‌گردانی جواب‌گوی نیازهای آنها نیست. آنها یک‌نواختی را دوست ندارند بنابراین در برنامه‌های ویژه ماه مبارک، تلاش کرده‌ایم تا برای جذب مخاطب جوان هدف‌گذاری مشخصی داشته باشیم.»
هیأت یک کانون مردانه نیست
«هیأت صرفا یک کانون مردانه نیست. هرچند در طول تاریخ، وجه مردانه هیأت‌های مذهبی پررنگ‌تر بوده اما نباید فراموش کنیم که موسس اولین هیأت، حضرت زینب (س) است و به همین دلیل باید به نقش زنان در برگزاری مجالس مذهبی توجه ویژه‌ای داشت.» غفاری‌افضل با تاکید بر حضور خانواده‌ها در مکتب تشیع، این هیأت را کانونی برای خانواده‌ها توصیف می‌کند: «در اینجا خانواده‌ها حضوری فعال و جدی دارند چراکه معتقدیم تمام فعالیت‌های فرهنگی با حضور خانواده به عنوان اولین نهاد اجتماعی شکل می‌گیرد و می‌تواند موفق باشد. در واقع ما به دنبال یک سبک زندگی معنوی هستیم. نوعی زندگی مبتنی بر باورهای شیعی که به تمام مسائل و امکانات روز دنیا هم توجه دارد.»
توجه به مسائل روز را می‌توان از برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته برای انتشار نشریه و ایجاد یک سایت اینترنتی برای هیأت مکتب تشیع دریافت. غفاری‌افضل توضیح می‌دهد: «پیش از این در یک وبلاگ، برنامه‌های مکتب را ارائه می‌کردیم اما در این برهه از زمان وبلاگ پاسخ‌گوی نیازهای کاربران نیست. بسیاری از افراد در شهرستان‌ها و حتا خارج از ایران از طریق سایت‌هایی که تصاویر مجالس مکتب تشیع را به اشتراک می‌گذارند با ما ارتباط برقرار کرده‌اند. در ماه محرم سال گذشته چندین مهمان از خارج کشور داشتیم. فردی از کانادا به ایران آمده بود و در برنامه‌های بازار هم شرکت کرد. همین موارد ضرورت توجه به فضای مجازی را بیشتر می‌کند.»
شب‌های عاشقی
خیلی‌ها قید "مادرانه" و "خروس" و "دودکش" را زده‌اند تا بعد از افطار به جای تماشای رسانه ملی، ساعاتی را در مکتب تشیع بگذرانند. جلسه آموزش قرآن آغازگر برنامه‌هاست. تقریبا همه حضار با نظارت معلم قرآن، چند آیه‌ای قرائت کرده‌اند که ساعت، یازده و نیم شب را نشان می‌دهد. پیرمردی خوش‌رو، بر پله اول منبر می‌نشیند و مشغول بیان احکام شرعی می‌شود. بعد از او نوبت به روحانی جوانی می‌رسد که بر بالای منبر جا گرفته و دفترچه یادداشتش را باز می‌کند تا آنچه را سرفصل صحبت‌هایش هست مرور کند. منبر روحانی جوان به "اخلاق" و "معنویات" اختصاص دارد. نه از حاشیه‌های ژورنالیستی خبری هست و نه از سیاست و مسائل روزمره.
برنامه نهایی، خواندن جوشن کبیر است و گرفتن قرآن به سر. پس از آن روضه و توسل به قمر بنی‌هاشم (ع) که شورانگیزترین قسمت برنامه شبانه مکتب تشیع است. کمی مانده به سحر از مهمانان پذیرایی می‌شود تا شب‌زنده‌داران، یک روز دیگر را روزه‌دار باشند.
/4962
نظر شما