محمود فاضلی
اخیرا در چند نوبت کشتی‌های مهاجرین خارجی در آب‌های ایتالیا به دلیل وضعیت دریا و حوادث مختلف غرق شده و در نتیجه تعدادی از مهاجرین غیرقانونی در آب‌های نزدیک سواحل سیسیل غرق شدند. هنوز از کشته شدن بیش از 312 نفر در جریان غرق‌شدن یک کشتی حامل مهاجرین اریتره‌ای و سومالیایی در نزدیکی جزیره لامپدوزا در جنوب ایتالیا نگذشته بود که کشتی دیگری حامل 250 مهاجر غیرقانونی در نزدیکی سواحل جنوبی ایتالیا غرق شد. 210 مرد، 83 زن و نه کودک در میان قربانیان دیده می‌شود. بدنبال این حادثه، در ایتالیا عزای عمومی اعلام شد و ساکنان جزیره با تعطیل کردن کار خود و روشن‌کردن شمع، یاد قربانیان آنرا گرامی داشتند. طی چند عملیات جداگانه بیش از 500 مهاجر غیرقانونی در کانال سیسیل نجات یافتند.
در نخستین عملیات، 109 و 101 مهاجر که در دو قایق بادی بودند و در حالی که هنوز در آب‌های لیبی قرار داشتند درخواست کمک کردند که یک کشتی «مالت» آنها را نجات داد. کشتی دیگری نیز 118 مهاجر را که به بندر امپدوکل (جنوب سیسیل) می‌رفتند، نجات داد.
بدنبال این حادثه جورجیو ناپولیتانو رئیس جمهور ایتالیا اعلام کرد به منظور جلوگیری از مهاجرت‌ها به اروپا باید در سواحل شمال آفریقا واحدهای گشتی برقرار شود. لازم است با همکاری کشورهایی که مهاجران و پناهجویان از این کشورها به اروپا می‌آیند، قاچاق انسان‌ها به دست گروه‌های جنایی متوقف شود. این که آژانس حفاظت مرزی اتحادیه اروپا (فرانتکس) انکار کرده ابزار لازم برای جلوگیری از ورود مهاجران به اروپا را در اختیار ندارد، غیرقابل قبول است.
انریکو لتا نخست وزیر ایتالیا نیز تاکید کرد:«ما هر چه لازم باشد برای جلب توجه کشورهای اروپایی برای حل این مسئله انجام می‌دهیم. من خیلی خوشحال هستم که مقامات عالی‌رتبه اتحادیه اروپا به اینجا آمده‌اند چون حضور آنها می‌تواند به ما کمک کند تا به همه کشورهای اروپایی بگوئیم این حادثه به همه اروپا مربوط می‌شود. ایتالیا وظیفه خودش را به عنوان بخشی از اروپا انجام می‌دهد ولی برای مقابله با چنین حوادثی به همکاری همه کشورها نیاز است.»
آنجلینو آلفانو وزیر کشور ایتالیا نیز خواستار کمک اتحادیه اروپا درباره موضوع مهاجران به این کشور است. از دیدگاه وی درباره موضوع مهاجران یک طرح عملی اروپایی لازم است. اتحادیه اروپا باید در نجات زندگی انسان‌ها بیش از پیش متعهد شود. ما در مدیترانه هستیم. ما جان هزاران انسان را نجات داده‌ایم. اکنون خواستار آن هستیم اتحادیه اروپا در کنترل مرزها کمک کند».
«سیسیل کینگه»، وزیر یکپارچگی اجتماعی در ایتالیا به احترام قربانیان نیز در سراسر مدارس ایتالیا یک دقیقه سکوت اعلام کرد. به گفته وی«ما برای مدیریت اوضاع اضطراری کنونی و همچنین آغاز تدوین برنامه‌ای بلند مدت برای رسیدگی به آن، با همه وزرا همکاری خواهیم کرد». وی همچنین از کشورهای اروپایی خواست برای ایجاد یک رهگذر امن‌تر مشارکت کنند و در مقابله با اقدام باندهای تبهکاری که به شکلی مخاطره‌آمیز با انتقال مهاجران برخورد می‌کنند، همکاری داشته باشند. وی مدعی است:«افرادی که به این جا می‌رسند فقط به ایتالیا نمی‌آیند بلکه به خاک اروپا آمده‌اند. ما به سیستمی اروپایی برای مدیریت این وضع داریم. ما به حمایت کشورهای حوزه دریای مدیترانه نیاز داریم. ایتالیا، یونان و اسپانیا با این وضع مواجه‌اند. ما باید کریدورهای انسانی ایجاد کنیم تا به این افراد امداد رسانی شود. این‌ها همگی قربانی جنایات سازماندهی شده هستند.»
یکی از اعضای صلیب سرخ ایتالیا نیز شرایط اردوگاه را بسیار نامطلوب دانسته و مدعی است صلیب سرخ ایتالیا از موسسات خواست در خصوص رسیدگی به وضعیت پناهجویان به سرعت وارد عمل شده و مساعدت کنند. درحال حاضر بیش از هزار نفر در مرکز پذیرش این جزیره قرار دارند و این درحالی است که تنها برای دویست نفر فضای کافی وجود دارد. به همین علت، تعداد زیادی از مهاجران از جمله زنان و کودکان مجبورند شب را در فضای باز به سر می‌برند. سخنگوی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل نیز معتقد است«ما باید به تراژدی که در پس از این اقدامات وجود دارد، فکر کنیم. بسیاری از افرادی که به این شکل مهاجرت می‌کنند، افرادی هستند که در کشورهای خود با مسائلی چون محاکمه‌های ناعادلانه و نقض حقوق‌بشر مواجهند. این تراژدی چندلایه است و باید به آن رسیدگی شود».
افرادی که سرنشینان یک کشتی غرق شده را در نزدیکی سواحل لامپدوزا نجات دادند اتهاماتی را علیه مقامات ایتالیا و تأخیر آنها در اعزام نیروهای کمکی مطرح کردند که موجب تنش در میان مقامات و احزاب این کشور گردید. گفته می‌شود تقریبا 45 دقیقه طول کشید تا گارد ساحلی به محل رسید. این در حالی است که قایق تقریبا در 500 متری ساحل لامپدوسا غرق شده بود. اتهامی که گارد ساحلی ایتالیا آنرا رد می‌کند.
قاچاقچیان انسان در منطقه برای انتقال مهاجران به اروپا در کشتی‌های شلوغ و بدون کیفیت هزاران دلار از آنها دستمزد گرفته اما حتی جلیقه نجات و دیگر تجهیزات امنیتی را در اختیار مسافران نمی‌گذارند. لامپدوزا که در فاصله 113 کیلومتری تونس قرار دارد، تاکنون مقصد هزاران مهاجر غیرقانونی بوده است. مهاجرانی که وارد این جزیره می‌شوند اغلب در اردوگاه‌ها ساماندهی می‌شوند و سپس به درخواست پناهندگی آنها رسیدگی می شد اما در نهایت بسیاری از آنها به کشورهایشان بازگردانده می‌شوند.
جزیره لامپدوزا در ایتالیا طی چند سال به یکی از مراکز مهم جذب مهاجران غیرقانونی از آفریقا تبدیل شده است. موقعیت جغرافیایی این جزیره علت اصلی حضور مهاجران غیرقانونی در این ناحیه است. لامپدوزا از لحاظ جغرافیایی به سواحل آفریقا نزدیک‌تر است. کشتی‌ها معمولا از شمال آفریقا، و یا از یونان و ترکیه به مقصد این جزیره می‌روند. مهاجران عمدتا از کشورهای غرب آفریقا، جنوبی آفریقا و نیز برخی مناطق آسیایی و همچنین سوریه وارد این به این جزیره می‌شوند. پس از وقوع حوادث کشورهای عربی در یکسال اخیر، حدود پنجاه هزار مهاجر غیرقانونی از تونس و لیبی وارد این جزیره شدند. از ابتدای سال جاری دو هزار مهاجر غیرقانونی به لامپدوزا رسیدند که این تعداد سه برابر مدت زمان مشابه در سال 2012 است. بر اساس آمارهای منتشر شده از سال 1994 تاکنون بیش از 6400 مهاجر در آب‌های جنوبی ایتالیا جان خود را از دست داده‌اند.
برخی کارشناسان، فاجعه لامپدوزا را نتیجه نابسامانی در سیاست‌های مهاجرتی اتحادیه اروپا ارزیابی می‌دانند. کشته شدن دهها پناهجوی آفریقایی در حادثه دریایی مناطق ساحلی ایتالیا، بار دیگر لزوم تغییر ساختارهای قانونی مربوط به رفتار کشورهای اروپایی با مهاجران غیرقانونی در میان مقامات اروپایی را مورد توجه کارشناسان قرار است. این جزیره در سال‌های اخیر شاهد حوادث متعددی بوده است. مسئولان جزیره مدعی‌اند برای ارائه کمک‌های لازم به مهاجران به مساعدت نیاز دارند و برای این کار، اتحادیه اروپا باید از مشکلاتی که سایر کشورها با آن رو به رو هستند، مطلع باشد.
بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا از جمله یونان و اسپانیا عقیده دارند اروپا نمی‌تواند پذیرای فقر و فلاکت جهان باشد اما اجرای سیاست‌های مهاجرتی اروپا (شنگن) شرایط ورورد مهاجرین را پیچیده‌تر ساخته است و ورود به مرزهای اروپا عملا برای اتباع غیراروپایی بسیار دشوار شده است.
بر اساس مقررات اروپایی، تقاضای پناهندگی باید در کشوری صورت گیرد که مهاجر به آن می‌رسد. هنگامی که مهاجران به طور گسترده به ایتالیا، یونان و یا اسپانیا می‌رسند باید در این کشورها تقاضای پناهندگی کنند. اما ایتالیا سالها است که به دنبال تغییر این قانون است و خواستار آن است که کشورهای شمالی به درخواست پناهندگی این مهاجران رسیدگی کنند. کشورهای شمال اروپا با این خواسته مخالفت می‌کنند. بسیاری از کشورهای اروپا از سیاست‌های مهاجرتی ایتالیا انتقاد نموده و معتقدند این کشور به مهاجران غیرقانونی کارت اقامت موقت می‌دهد تا مهاجران بتوانند به دیگر کشورها بروند. در روزهای اخیر این حادثه، موجب بحث‌های جدید در خصوص سیاست‌های مهاجرتی اروپا گردیده است.
5252
نظر شما