سرنوشت یک شعار استراتژیک/ موافقان و مخالفان مرگ بر آمریکا چه می​گویند؟

محمود عزیزی: این عبارات روایت هاشمی رفسنجانی از تصمیمی است که در دهه 60 گرفته شد، اما مجال طرحش به سالهای دهه 90 رسید. شعاری که برای خیلی از مردم ایران، نشانه انقلاب 57 است و جمعی هم که سه دهه قبل هم تمایلی به بیانش نداشتند این روزها فکر می کنند حذفش راهی به سوی  ارتباط با دنیا است.

6 روز بعد از بازگشت روحانی از آمریکا و در روزهایی که همه تریبون های رسمی و غیر رسمی از او و عملکردش در سفر به نیویورک تقدیر می کردند، در ظهر 12 مهر ماه در نماز جمعه تهران، حتی اظهارات صفار هرندی نتوانست جلوی شعار مرگ بر آمریکا برخی نمازگزاران را بگیرد.

در همان روز خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی از تهران، نوشت: «شعارهای متداول پس از نماز جمعه در تهران نشان دهنده چالش‎هایی است که حسن روحانی در مسیر رسیدن به یک تعامل بی سابقه با واشنگتن - که شامل گپ تلفنی هفته گذشته با رئیس جمهوری باراک اوباما بود- در پیش رو دارد.»

اما آنچه که در روزهای گذشته به موضوعی چالش برانگیز تبدیل شد، تنها گفت و گوی تلفنی روحانی و اوباما نبود، بلکه بخشی از آن به باز نشر یک مصاحبه در سایت آیت الله هاشمی رفسنجانی باز می گشت. مصاحبه ای که رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام بعد از انتقادهای ریز و درشت در گفت وگویی تاکید کرد که مسئول سایت او بدون هماهنگی اقدام به انتشار آن در این زمان نموده است. {اینجا}

آنچه که بدون هماهنگی با او منتشر شده، مربوط به اظهارات آیت الله درباره حذف شعارمرگ بر آمریکا در گفت‌وگو با ماهنامه مدیریت ارتباطات در  اردیبهشت 1389 و مطلب مربوط به رابطه با آمریکا در گفت‌وگوی وی با فصلنامه موسسه مطالعات بین‌المللی در پایان سال 1390 بود که چندی بعد در کتاب صراحتنامه هاشمی انتشار یافت. هاشمی در کتاب صراحت نامه به موضوعی که سه دهه شعار  انقلاب بوده  پرداخت و تاکید کرد که امام با حذف این شعار {مرگ بر آمریکا} موافق بودند.

اظهار نظری که صف منتقدان همیشگی هاشمی را بار دیگر هوشیار کرد تا علیه او و اظهار نظرش سخن بگویند و او را به بیان مطالب بدون سند متهم کنند. هاشمی در خاطرات سال 62 خود در روز 20 فروردین می​نویسد: «...حاج احمد خمینی فرزند امام از طرف امام رسما به صداوسیما ابلاغ کنند که [شعار] مرگ بر آمریکا و مرگ بر شوروی را که در شعارهای مردم می‌آید، حذف کنند. او در ادامه روزنگاری خود می​نویسد:« دوستان دیگر هم موافق‌اند.»

 هاشمی در خاطرات خود اشاره ای به نام این دوستان نکرده است. اما در تاریخ 21 مهرماه سال جاری سایت هاشمی به انتشار متنی از سخنان شهید مطهری اقدام کرد تا تفاوت انقلاب اسلامی و اسلام انقلابی را توضیح دهد. متنی که به نقل از پایگاه جامع آثار شهید مطهری منتشر شده و در آن آمده است: «عده ای میان انقلاب اسلامی و اسلام انقلابی اشتباه می کنند یعنی برای آنها مبارزه و انقلاب هدف است، اسلام وسیله ای است برای مبارزه و انقلاب. نتیجه اش این است که از اسلام انتخاب می کنیم؛ هر چه از اسلام ما را در مسیر مبارزه قرار بدهد آن را قبول می کنیم و هر چه از اسلام ما را در مسیر مبارزه قرار ندهد آن را از اسلام طرد می کنیم!»

رجوع به خاطرات هاشمی نشان می دهد این موضوع مساله مورد تصمیم حزب جمهوری اسلامی هم بوده است چرا که در اول اردیبهشت همان سال در این خصوص بحث می شود. روایت هاشمی از این بحث از این قرار است: «... جلسه شورای مرکزی حزب [جمهوری اسلامی ] داشتیم‌. درباره دستور امام برای حذف شعارهای مرگ برآمریکا و «مرگ بر شوروی» بحث داشتیم که شیوه حذف آن ـ‌به صورتی که عکس‌العمل بدی نداشته باشد ـ انتخاب شود. »

سه ماه بعد هاشمی بار دیگر با موضوع  حذف شعار رابطه با آمریکا مواجه می شود. او در روزنوشت 14 تیر 63 نوشته است: «...  [آقای امام موسوی‌] نماینده شوشتر هم آمد و پیشنهاد قطع شعار مرگ برآمریکا و شوروی را می‌داد. گفتم به طور اصولی تصمیم گرفته‌ایم‌، امام هم موافقت کرده‌اند ولی منتظر فرصت هستیم .» فرصتی که به نظر می رسد سه دهه بعد در سال 92 با روی کار آمدن روحانی و تغییر دیپلماسی ایران و آمریکا فراهم شده است.

مذاکرات سه شنبه جاری ایران و 1+5  شاید نتواند سرنوشت یک شعار استراتژیک انقلاب اسلامی را از تریبون های رسمی حذف کند، اما شاید موجب شود 13 آبان امسال روز تسخیر لانه جاسوسی شعار «مرگ بر آمریکا» به «مرگ بر استکبار» تغییر کند. همه این احتمالات در دنیای سیاست به رفتار آمریکایی ها بازمی گردد.

اهم اظهارات موافقین و مخالفین سر دادن شعار مرگ بر آمریکا براساس حروف الفبا

اسامی افراد در این جدول به ترتیب حروف الفبا تنظیم شده است.

29212