الیاس هرفوش، تحلیلگر جهان عرب در یادداشتی در روزنامۀ الحیات به ماهیت آغاز رابطه تهران - واشنگتن اشاره می کند. نگاه این تحلیلگر نسبت به پیشرفت مذاکرات نگران کننده است و آمریکا را دوستی می داند که نمی توان به آن اعتماد کرد. وی برای اثبات این فرضیۀ خود به جملۀ اخیر مقام معظم رهبری دربارۀ دوستی آمریکا اشاره کرده است. خلاصۀ یادداشت را در ذیل می خوانید:
این هفته پس از فرصت تاریخی که میان اوباما و روحانی در مکالمۀ تلفنی به وجود آمد، آزمونی برای خوش و بشی است که میان تهران و واشنگتن آغاز شده است. این روند با سی و چهارمین سالگرد اشغال سفارت آمریکا و یا همان لانۀ جاسوسی در تهران( 4 نوامبر 1979) همزمان شد که طی آن 42 دیپلمات و کارمند سفارت آمریکا به مدت 444 روز در این کشور گروگان بودند.
اما روز تظاهرات 13 آبان فرصتی بود که ایرانی ها نشان دهند که در این مسیر تا چه میزان در فضای ایجاد شده میان دو طرف نیت خوب دارند. این در حالیست که رسانه های ایرانی گزارش دادند که " شعار مرگ بر آمریکا"یِ ایرانی ها در مقابل ساختمان سابق سفارت آمریکا در مقایسه با سالهای قبل بیشتر بوده است. از سویی علاء الدین بروجردی، رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی ایران نیز که در تلویزیون ایران سخن می گفت، اعلام کرد که این شعار ساده ترین پاسخ به هژمونی آمریکاست.
این فضا در حالیست که مذاکرات میان ایران و آمریکا بر سر پرونده هسته ای ایران قرار است از روز پنجشنبه(7 نوامبر) آغاز شود. از طرفی رهبر ایران در آخرین سخنرانی خود اعلام کرد که نسبت به روند مذاکرات با آمریکایی ها خوش بین نیست اما حاضر است که به این دور از مذاکرات یک شانس دیگر بدهد. ساعتی پس از این اظهارنظر رهبر ایران، حسن روحانی نیز، با افزودن کلماتی همین موضع را تکرار کرد اما در عین حال افزود که نباید امیدها را برای حل مسائل از دست داد.
اما پرسشی که در این میان مطرح می شود اینست که چرا ایرانی ها موفقیت مذاکرات را زیر سوال می برند، در حالیکه به گفتۀ عباس عراقچی یکی از اعضای تیم مذاکره کننده آنها متقاعد شده اند که طرف مقابل تغییرات مثبتی را تجربه کرده است؟
به نظر می رسد پاسخ به این سوال این باشد که ایران هنوز آمادۀ پذیرش شرایطی نیست که جامعۀ جهانی آن را مطالبه می کند و در این راستا نمی تواند صلح آمیز بودن فعالیت های هسته ای خود را ثابت کند. ایرانی ها تنها تمایل اوباما برای برقراری گفتگو را دریافت کرده اند اما به نظر میرسد در این مسیر تهران تنها براساس منافع خود در حال حرکت است. آنها در واقع تنها بر روی این مسئله حساب کرده اند که آمریکا در کنار هیچ کشوری علیه ایران نخواهد ایستاد حتی اگر به موقعیت و هژمونی آمریکا لطمه وارد کند.
از سویی تهران به ضعف باراک اوباما آگاه است ومی داند که هم اکنون زمان امتیاز گرفتن از کاهش بی سابقۀ محبوبیت رییس جمهور آمریکا در داخل کشورش است و می شود با پیشنهاد یک معامله این وضعیت را تقویت کرد. این دقیقاً همان چیزی است که سردار حسن فیروزآبادی از آن به عنوان "دیپلماسی عقلانی" نام برده بود که به اعتقاد وی این به معنای کارت برنده ای در دست اوباماست.
این در حالیست که مخالفان داخلی اوباما تمایلی ندارند که رییس جمهور آمریکا از این کارت در روابط داخلی و بین المللی استفاده کند. با این حال اوباما نباید مخالفان خود را نادیده بگیرد. اما در این میان ایران در حال خلاص کردن اوباما از دست مخالفان اوست.
اینست وضعیت چهل و چهارمین رییس جمهور آمریکا. شاید زمان آن فرا رسیده که برای رییس جمهور کشوری همچون آمریکا باید گریه کرد. با این حال این درسی است که می توان از آن به عمق تهدید دوستی آمریکایی ها پی برد. درسی که به خوبی از زبان آیت الله خامنه ای، رهبر ایران بیان شد؛ وی گفت: هر ملت و کشوری که به آمریکا اعتماد کند، ضربۀ بزرگی دریافت خواهد کرد. و شاید باید گفت: خدایا من را از دست دوستانم نجات بده.
ترجمه : زهرا خدایی
5252
نظر شما