نوری مالکی نخست وزیری عراق به زودی مهمان کردها در شهر شمالی کردستان خواهد بود . هدف از این سفر هم امضا توافقنامه‌ای با مسعود بارزانی رئیس‌منطقه خودمختار کردستان اعلام شده است . مالکی چند ماه مانده به زمان برگزاری انتخابات سراسری در این کشور در جامه نخست وزیری عجیب زیرک و آینده‌نگر فرورفته است . کردهای عراق چه در زمان حضور صدام حسین بر مسند قدرت و چه پس از آن دست از استقلال طلبی برنداشته اند . در جریان تصویب قانون انتخاباتی در این کشور هم این کردها بودند که بیشترین اعتراض‌ها را به این روند داشتند . اکنون اما مالکی عزم خود را برای دوستی با کردها و البته امتیازگیری از آنها جزم کرده است . مالکی به کردستان می‌رود تا سرنوشت شاخه نظامی کردستان معروف به پیش‌مرگ‌ها را یکسره کند .
بر اساس توافق انجام گرفته میان دولت مرکزی و کردهای کردستان ، دولت به پیش‌مرگ‌ها مشروعیت قانونی می‌بخشد و همزمان دولت خودمختار کردستان هم مالیات‌هایی را که از مدت‌ها پیش از ساکنان منطقه جمع‌آوری و بلوکه کره بود ، به دولت مرکزی باز می‌گرداند . البته از این پس این دولت نوری مالکی است که باید حقوق 90 هزار عضو پیش‌مرگ‌ها را پرداخت کند . پیش از این پرداخت حقوق این افراد بر عهده کردها بود .
در این میانه بسیاری از تحلیل گران بین‌المللی اعتقاد دارند که سفر نوری مالکی به کردستان آن هم در شرایطی که پایتخت دوباره هدف حملات تروریستی قرار می‌گیرد، راهی است برای منحرف کردن افکار عمومی.
برخی هم این سفر را نتیجه اصرارهای ایالات متحده می‌دانند در خصوص عملی شدن ماده 140 از قانون اساسی این کشور . بر اساس این بند دولت باید در منطقه نفت‌خیز کرکوک رفراندوم عمومی برگزار کند . این ساکنان این منطقه هستند که در خصوص استقلال یا باقی ماندن به عنوان عضوی از عراق واحد تصمیم گیری خواهند کرد . البته منظور از استقلال ملحق شدن به منطقه خودمختار کردستان است . کردستان در حال حاضر به تنهائی ذخیره ده تا پانزده درصدی از نفت عراق را به خود اختصاص داده است . کرکوک اما بیست و پنج درصد از ذخیره نفتی عراق را در اختیار دارد . این بدان معناست که در صورت الحاق کرکوک به کردستان ، کردها به تنهائی 40 درصد از منابع نفتی عراق را در اختیار خواهند داشت .
بر اساس قانون این انتخابات باید دو سال پیش برگزار می‌شد اما دولت مرکزی تاکنون مانع از برگزاری این رفراندوم شده است . دولت مرکزی عراق بیم این را دارد که اهل تسنن و شیعیان عراق از این حکرت کردها رنجیده خاطر شوند و این کشور بار دیگر در آستانه جنگی داهلی قرار گیرد .
در سال 2007 که نوری مالکی محبوبیت خود را در میان اهل تسنن و شیعیان از دست داد،تنها راه باقی‌مانده توسل به کردها بود . در آن زمان نوری مالکی وعده داد که به سرعت بند 140 قانون اساسی را عملی سازد . مالکی حتی در پشت پرده ترتیب انتقال اعراب از منطقه کردستان به سایر مناطق اعراب را هم داد . کردها اعتقاد دارند که صدام حسین برای بر هم زدن بافت یکدست کردستان عراق ،اعراب را به سمت این منطقه گسیل داده است . این سیاست مالکی در آن زمان که ائتلاف حاکم در حال از هم پاشیدن بود و متحدان سیاسی به اوپشت کرده بودند جواب داد . البته در نهایت کردها مالکی را بات عمل نکردن به وعده هایش مورد مواخذه قرار دادند. کردهای کردستان البته از سکوت مالکی در برابر حمله ارتش ترکیه به کردستان در اواسط سال 2007 هم دلخور هستند. ترکیه انهدام کردهای استقلال طلب خود معروف به پ ک ک را بهانه‌ای موجه می‌داند برای این قبیل حملات .
نوری مالکی در این شرایط اما باز به کردها و کمک آنها نیازمند است . نخست انکه موج جدید از حملات تروریستی باز عراق را در آغوش گرفته است و دوم انکه باراک اوباما رئیس‌جمهوری ایالات متحده خواهان حل و فصل سریع اختلاف مالکی با کردها است . کردهای عراق ظرف چند ماه اخیر حتی چندین بار عزم خود را برای برگزاری خودمختار رفراندوم هم مهیا کرده اند و در این میانه دولت مالکی را به تعلل در عملی کردن قانون اساسی متهم کرده‌اند .
نخست وزیری عراق به کردستان رفته تا با مشروع اعلام کردن حرکت مبارزان کرد و پذیرفتن آنها به عنوان بخشی از بدنه دفاعی عراق ، رضایت موقت کردها را جلب کند . مالکی تمام تلاش خود را به کار گرفته است تا حل مساله کرکوک و استقلال آن را به بعد از انتخابات ماه مارس موکول کند .
اسیا تایمز / ترجمه : سارا معصومی
نظر شما