خرم: ادامه روند گذشته حیثیت ایران را خدشه دار می​کرد/ اگر به عهد خود وفا نکنیم توافقات نقض می​شود

سیدصادق روحانی: علی خرم کارشناس مسایل بین الملل و نماینده پیشین ایران در سازمان ملل درگفت و گو با خبرآنلاین درباره دستاوردهای توافق اخیر ایران و 1+5 معتقد است که این توافق مانع رفتن ایران به سمت برنامه نفت دربرابر غذا شد. مشروح این گفت و گو در ادامه می​آید:

در متن تفاهم نامه ایران و 1+5 بسیاری از تحریم​ها همچنان پابرجاست. به نظر شما این توافقنامه چه دستاوردهایی داشته و چرا ما از آن به عنوان یک پیروزی نام می بریم؟

در قدم اول ما در شرایطی بودیم که به خاطر هشت سال گذشته مشمول تحریم​ شورای امنیت که قانونی بود، شده بودیم و تقاص آن را پس می دادیم. از آنجایی که تحریم​های شورای امنیت مشروع بود، آمریکا، اتحادیه اروپا و بقیه هم متاسفانه به خودشان اجازه دادند که پیرو تحریم​های شورای امنیت، تحریم​های یکجانبه بگذارند. لذا صرف اینکه شرایط گذشته عوض بشود و ما به شرایط عراق که «نفت در برابر غذا» بود نزدیک نشویم، خود یک دستاورد است. عراق را به مدت 12 سال مجبور کرده بودند که به اندازه​ای که بتواند غذا و داروی مورد نیاز خود را تهیه کند، نفت خود را صادر کند. یعنی دخل و خرج دولت عراق دست کمیته​ای از شورای امنیت بود. کاری که در هشت سال گذشته شده بود ما را به سمت این نقطه می​برد. این هم حاکمیت ملی را نقض می​کرد و هم حیثیت ایران و ایرانی را در جهان خدشه دار می​کرد. در عراق ظاهر امر این بود که نظام وجود دارد و صدام هم بود، ولی باطنا نظامی وجود نداشت و به این شکل نظام سیاسی عراق را لگدمال کردند.

باید این را در نظر گرفت که ادامه روند هشت سال پیش چقدر می​توانست مضر باشد و ما از یک چنین شرایطی پرهیز کردیم. برای اینکه این شرایط را پشت سر بگذاریم، درست است که این سوء مدیریت در هشت سال گذشته بوده است، اما مردم و دولت حاضر ایران می باید تقاص این گذشته را بدهد. برای این هم می بایستی باید بیایند و انعطاف نشان بدهند. آنچه که انجام شده است، فریز (freez)در مقابل فریز است. یعنی اینکه شرایط تحریمی به گونه ای شد که تحریم جدیدی تصویب نشود  و تحریم​های حاضر هم کاهش پیدا کند و ما هم متقابلا برخی از شرایط را کاهش بدهیم.

آن اقداماتی که ما باید بکنیم مربوط است به اینکه ما در وهله اول بیشتر از این صنعت هسته​ای خود را گسترش ندهیم، ثانیا آن چیزهایی که از نظر جهان خطرساز تلقی می​شود و نگرانی امنیتی به وجود می آورد را تغییر و تبدیل بدهیم. یک زمانی در همین شورای امنیت بحث بر چیزی بود که اصلاحا به آن رول بک (roll back )می​گفتند. این به این معنا بود که از طرف سازمان ملل بیایند و تاسیسات هسته​ای ایران را جمع آوری کنند. این کاری بود که با لیبی انجام دادند. کاری که با احترام به حقوق ایران شده است، به عبارتی تمام آن مراحل خطرناک را کنار گذاشته است. کسی نمی​آید که تاسیسات ما را تعطیل بکند و هیچ چیزی هم از ایران خارج نمی​شود و همه چیز در ایران می​ماند؛ اما خودمان داوطلبانه محصولاتی که داشتیم و بیش از آن هم نیاز نداشتیم را قبول کردیم که تغییر دهیم و تبدیل کنیم که نگرانی جهانی از بین برود.

طبق اعلام طرفین این توافق یک توافق اولیه است و مدت زمان آن هم 6 ماه است و پس از آن یک توافق جامع بین ایران و 6 قدرت تدوین خواهد شد. برای اینکه این توافق جامع صورت بگیرد ما چه کارهایی باید بکنیم و از انجام چه کارهایی باید پرهیز کنیم؟

عین همان مفادی که مورد توافق است باید اجرایی شود. این "برنامه اقدام مشترک" بخش​هایی را به عهده ایران گذاشته  و بخش​هایی را هم به عهده گروه 1+5 گذاشته است. بخش​هایی که مربوط به ایران است، عینا متذکر شده که چه چیزهایی است. همینطور برای آن​ها را. اگر ما در ایران بخواهیم زیاده طلبی کنیم و بگوییم که این​ها کاری نمی توانند بکنند و به عهدمان وفا نکنیم باعث می شود که بخشی از توافقات ما نقض بشود.

اینکه در ایران کسانی ساز این را بزنند که ما عمل نمی کنیم و حرف​هایی بزنند که آن حرف​ها برای خارج شبهه ایجاد بکند که ایران قصد ندارد به توافات خود عمل بکند؛ کار درستی نیست. زمانی که قطعنامه 598 توسط امام پذیرفته شد کسانی از مسئولین امر رسما اعلام کردند که این یک تاکتیک است و ما جنگ را بعدا ادامه خواهیم داد.  امام در آن موقع بسیار عصبانی شدند و نهیب زدند که ما همانگونه که در جنگ مصمم و با اراده بودیم الآن هم در صلح مصمم و با اراده هستیم و این تاکتیک نیست بلکه استراتژی است. الآن هم می بایستی متعهد به این باشیم. این یک موافقتنامه و برنامه اقدام مشترک برای 6 ماه است تا طرفین به هم اعتماد کنند. بعد از آن یک برنامه طولانی مدت به مدت یکسال بین طرفین برقرار و اجرا می​شود. آن برنامه می​تواند به لغو تحریم​ها بیانجامد.

29219