تب دانشگاه های پولی بالا گرفته است/امیر کبیر پولی هم آمد

گستره فعالیت دانشگاه‌های پولی در حال حاضر به جایی رسیده است که هم‌اکنون بیش از 31دانشگاه دولتی اقدام به تاسیس پردیس‌های بین‌المللی کرده‌اند. در جدید‌ترین اقدام دانشگاه امیرکبیر تهران هم به جمع دانشگاه‌های دارای پردیس‌های پولی پیوست. دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی‌تکنیک تهران) با هماهنگی سازمان سنجش آموزش کشور در روز پنجشنبه 26دی 1392 در تهران اقدام به بـرگـزاری آزمون ورودی دوره تحصیلات تکمیلی پردیس بین‌الملل می‌کند. در حال حاضر مشکل اصلی در تاسیس پردیس‌های بین‌المللی این است که طبق قانون دانشگاه‌ها باید این واحدها را برای پذیرش دانشجویان خارجی تاسیس کنند. طرحی که به‌کلی شکست‌خورده و حالا که دانشجوی خارجی به کشور نیامده، دانشگاه‌ها با شهریه‌های 15 تا 40‌میلیونی در مقطع کارشناسی و 25 تا 70‌میلیونی در مقطع دکترا اقدام به پذیرش دانشجو می‌کنند. مساله‌ای که با روح حاکم بر اصل۳۰‌ قانون اساسی ایران مبنی بر آموزش رایگان در کشور در تضاد است و چهره عدالت آموزشی در آموزش‌عالی ایران را به‌کلی خدشه‌دار می‌کند. هم‌اکنون بسیاری از شعب این دانشگاه‌ها در دانشگاه‌های دولتی به‌سادگی با حذف عنوان «بین‌المللی» با اخذ شهریه‌های گزاف اقدام به پذیرش دانشجویان داخلی می‌کنند و زیر سایه طرح پذیرش دانشجوی پولی عملا اهداف اولیه خود را فراموش کرده‌اند. در ابتدا قرار بود این شعب بین‌المللی علاوه بر جذب دانشجویان خارجی در سهمیه‌های مازاد خود نیز اقدام به جذب دانشجویان داخلی کنند، اما آنچه اتفاق افتاد عملا جذب کامل دانشجویان داخلی است. در حال حاضر دانشگاه‌های دولتی و معتبر کشور همچون دانشگاه تهران، دانشگاه‌شریف، دانشگاه شهیدبهشتی، دانشگاه امیرکبیر، دانشگاه علوم‌پزشکی تهران، دانشگاه تربیت‌مدرس و... واحد‌های بین‌المللی خود را منحل کرده‌اند و تحت عناوینی همچون دانشگاه شماره دو اقدام به جذب دانشجوی پولی می‌کنند. با این حال نکته مغفول‌مانده در بحث دانشگاه‌های پولی، بحث وجود محلی برای کسب درآمد دانشگاه‌هاست که بارها از سوی موافقان آن مطرح شده است. این در حالی است که مخالفان در این‌باره به تجربه کشور‌های موفق در عرصه آموزش‌عالی اشاره می‌کنند. به‌طوری‌که مراکز دانشگاهی موفق در جهان از طریق ارتباط دانشگاه با صنعت و تولید علم کسب درآمد می‌کنند اما دانشگاه‌های ایران به دلیل ضعف ارتباط دانشگاه با صنعت و تجاری‌سازی تولید علم، بیشتر سعی می‌کنند از محل خدمات آموزشی کسب درآمد کنند.

جزییات شهریه دکترای واحدهای بین‌الملل
بررسی وضعیت شهریه پردیس‌های پولی نشان می‌دهد که شهریه هر دانشگاه در دوره کارشناسی‌ارشد و دکترا متفاوت است، متوسط شهریه رشته‌های کارشناسی‌ارشد از 15‌میلیون تا 20‌میلیون است که شهریه رشته‌های کارشناسی‌ارشد علوم‌انسانی بین 15 تا 17‌میلیون‌تومان و شهریه مابقی رشته‌های کارشناسی‌ارشد بین 17 تا 20‌میلیون‌تومان است. شهریه دوره‌های دکترا هم از 30‌میلیون‌تومان تا 55‌میلیون‌تومان است که بازهم شهریه رشته‌های دکترای علوم‌انسانی بین 30 تا 45‌میلیون‌تومان و سایر رشته‌ها 50 تا 70‌میلیون‌تومان است. هم‌اکنون جزییات شهریه دکترای واحد بین‌الملل دانشگاه‌ها و آخرین شهریه موسسات غیرانتفاعی نشان می‌دهد که بر اساس آن واحد بین‌الملل دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی گران‌ترین و پردیس شماره دو دانشگاه سیستان‌وبلوچستان ارزان‌ترین شهریه را دریافت می‌کنند. دوره‌های بین‌الملل دانشگاه‌ها که برای پذیرش دانشجویان خارجی راه‌اندازی شده بود اکنون به بهانه جلوگیری از خروج دانشجویان ایرانی و تحصیل در دانشگاه‌های خارج به محلی برای درآمدزایی دانشگاه‌های مادر این واحدها تبدیل شده‌اند و امسال پذیرای خیل زیادی از دانشجویان دکترای داخل هستند. شهریه این دوره‌ها گاه از دوره‌های شبانه و دوره‌های غیرانتفاعی و دانشگاه آزاد نیز بیشتر است و در برخی موارد با این دوره‌ها نیز برابری می‌کند. این دوره‌ها بیشتر مربوط به دانشگاه‌های دولتی هستند که واحدی را به منظور پذیرش دانشجوی شهریه‌ای در مکان دیگر راه‌اندازی کرده‌اند. علاوه بر این و دوره‌های شبانه که شهریه‌ای هستند، موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی نیز سهم زیادی در پذیرش دانشجویان دکترا دارند که در این موسسات نیز برای تحصیل باید شهریه پرداخت کرد. بر این اساس دانشجویان دکترای واحد بین‌المللی دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی برای طی دوره دکترا در رشته‌های پزشکی باید حدود 80میلیون‌تومان شهریه پرداخت کنند. همچنین حداقل طول دوره دکترا در واحد بین‌المللی دانشگاه صنعتی‌شریف کیش حدود سه‌سال و حداکثر آن چهار، پنج‌سال است و در رشته‌های مهندسی کامپیوتر، مهندسی مکانیک، مهندسی دریا و مهندسی مواد در سال تحصیلی 93-92 دانشجو می‌پذیرد و با توجه به اینکه هر ترم حدود شش تا هفت‌میلیون‌تومان شهریه اخذ می‌شود در مجموع دانشجویان دوره دکترای این واحد باید حدود 48‌میلیون‌تومان شهریه پرداخت کنند. از سوی دیگر واحد بین‌الملل دانشگاه تهران در کیش در سال تحصیلی 93-92 در حال مصاحبه دانشجویان در رشته‌های حقوق، حقوق بین‌الملل، حقوق خصوصی، مدیریت شاخه‌های مالی، تولید و عملیات، تحقیق در عملیات، مدیریت رسانه، مدیریت بازرگانی بازاریابی، حسابداری، زبان و ادبیات فارسی، آموزش زبان انگلیسی، زبان و ادبیات انگلیسی، تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، شاخه‌های برنامه‌ریزی و مدیریت آموزشی، آسیب‌شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی و فیزیولوژی ورزشی است. شهریه این واحد دانشگاه تهران برای رشته‌های فنی مهندسی 55‌میلیون‌تومان و برای رشته‌های علوم انسانی 45‌میلیون‌تومان اعلام شده است.

301301