علی افتخاری: در میان 10 فیلم خارجی بخش جام جهان‌نما که یکی از دو بخش اصلی بین‌الملل این دوره جشنواره است، فیلم‌هایی از قزاقستان، اتریش، ترکیه، روسیه، هلند، لهستان و... حضور دارند و تعدادی از این فیلم‌ها تولیدات مشترک هستند.
در میان این فیلم‌ها سه فیلم «حلقه‌ها»، «مرد پیر» و «دیوار» امسال به ترتیب به نمایندگی از صربستان، قزاقستان و اتریش در بخش فیلم خارجی‌زبان جوایز اسکار رقابت کردند، اما هیچ‌یک به فهرست نهایی نامزدهای این بخش راه پیدا نکردند.
در بخش جام جهان‌نما، بجز 10 فیلم خارجی، چهار فیلم ایرانی «ماهی و گربه»، «چ»، «میهمان داریم» و «زندگی مشترک آقای محمودی و بانو» هم حضور دارند. در ادامه نگاهی به فیلم‌های خارجی این بخش داریم.
«بچه ننه» (Mamaros)
کارگردان: مومچیلو موما مداکوویچ، صربستان، آلمان، فرانسه و مجارستان (2013)
این فیلم درباره پرا، یک مرد میانسال عاشق سینماست که شغل مورد علاقه خود را دارد: او یک آپارات‌چی است که همچنان با مادر و بهترین دوستش مارا در بلگراد زندگی می‌کند. سال 1999 است و زمانی که نیروهای ناتو شروع به بمباران صربستان می‌کند، هر دو آواره می‌شوند. آن‌ها پس از سفری سوررئال از نیویورک سر درمی‌آورد و در آنجا پرا متوجه می‌شود دیگر نمی‌تواند کار محبوبش را انجام بدهد. در حالی که او و مارا می‌کوشند دوام بیاورند، عصر جدید نمایش دیجیتال فرا می‌رسد. پرا حاضر نیست کوتاه بیاید. ماموریت جدید او در زندگی این است که به تمام دنیا سفر کند و جادوی «سینمای واقعی» را به مردم نشان بدهد، جادویی که تنها با نوار سلولوئید، دستگاه‌های مکانیکی، پرده نقره‌ای و نور خلق می‌شود. «بچه ننه» سال 2013 یکی از رقبای جایزه سینت جرج طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم مسکو بود. مومچیلو موما مداکوویچ دانش آموخته رشته معماری در دانشگاه بلگراد است و پیش از آنکه «بچه ننه» اولین فیلم خود در مقام کارگردان را بسازد در فیلم‌های مختلف مانند «زیرزمین» امیر کوستوریتسا به عنوان دستیار کارگردان کار کرد.
«حلقه‌ها» (Circles)
کارگردان: سرجان گولوبوویچ، صربستان، آلمان، کرواسی، اسلوونی و فرانسه (2013)
«حلقه» امسال به نمایندگی از صربستان برای رقابت در بخش فیلم خارجی‌زبان جوایز اسکار به آکادمی معرفی شد، اما از راه‌یابی به فهرست نهایی نامزدها بازماند. این فیلم به پیامدهای طولانی جنگ و خشونت می‌پردازد و درباره تاثیر تراژیک یک اقدام بر زندگی پنج نفر است. 12 سال پس از پایان جنگ داخلی در یوگسلاوی سابق، هر یک از آن‌ها باید با گذشته خود مواجه شوند. «حلقه‌ها» پارسال در جشنواره فیلم ساندنس جایزه ویژه هیئت داوران بخش سینمای جهان (داستانی) را برد و در جشنواره فیلم برلین هم در بخش فورم 2013 برنده جایزه شد. این فیلم همچنین در جشنواره سارایوو جایزه بهترین فیلم بلند داستانی را دریافت کرد و در جشنواره بین‌المللی صوفیه هم بهترین فیلم شناخته شد. سرجان گولوبوویچ کارگردان «حلقه‌ها» یکی از تحسین‌شده‌ترین فیلمسازان صربستان است. اولین فیلم او با عنوان « Absolute 100» سال 2001 در بیش از 30 جشنواره بین‌المللی شامل روتردام، تسالونیکی، تورنتو و سن سباستین نمایش داده شد و بیش از 10 جایزه گرفت. «دام» (2007) دیگر فیلم این سینماگر 42 ساله است.
«مرد پیر» (The Old Man)
کارگردان: ارمک تورسونوف، قزاقستان (2012)
این فیلم امسال نماینده قزاقستان در بخش اسکار فیلم خارجی‌زبان بود، اما نتوانست به فهرست نهایی نامزدها راه پیدا کند. «مرد پیر» دومین فیلم سه‌گانه‌ای است که با «عروس» (2009) شروع شد. فیلم اقتباسی آزاد از «پیرمرد و دریا» نوشته ارنست همینگوی و درباره پیرمردی 73 ساله به نام کاظم است که همراه عروس و نوه‌اش در استپ زندگی می‌کند و می‌کوشد از گوسفندان خود در برابر گرگ‌ها محافظت کند. زندگی در استپ بسیار سخت است و آن‌ها نباید با هم مشاجره کنند، چرا که جمع کوچکی هستند. اربولات توگوزاکوف بازیگر نقش مرد پیر سال 2013 به عنوان بهترین بازیگر مرد قزاقستان انتخاب شد.
«دیوار» (The Wall)
کارگردان: جولین پولسلر، اتریش و آلمان (2012)
«دیوار» با اقتباس از رمانی نوشته مارلین هاسهوفر نویسنده اتریشی ساخته شده و درباره زنی (با بازی مارتینا گدک) است که هنگام تعطیلات در کوه‌های اتریش گرفتار یک دیوار نامرئی و بسیار محکم می‌شود. تنها همراهان او چند حیوان شامل سگ محبوبش هستند. در همان حال که زن یاد می‌گیرد چگونه خود را حفظ کند، وقت زیادی برای فکر کردن به هستی دارد. این فیلم سال 2012 در بخش پانوراما جشنواره برلین برنده جایزه داوران کلیسای جهانی شد و سال 2013 هم در جوایز فیلم آلمان جایزه بهترین صدا را برد. «دیوار» نماینده اتریش در بخش فیلم خارجی‌زبان جوایز اسکار 2014 بود، اما موفق نشد به فهرست نامزدها راه پیدا کند. جولین پولسلر متولد 1954 و دانش‌آموخته کارگردانی و تولید فیلم از دانشگاه موسیقی و اجرا در وین است. او کار هنری را از سال 1991 با کارگردانی فیلم‌های تلویزیونی و اپراها شروع کرد. دیوار» اولین فیلم بلند داستانی او در مقام کارگردان است.
«شب سکوت» (Night of Silence)
کارگردان: رئیس چلیک، ترکیه (2012)
داستان در دهکده‌ای دورافتاده در ترکیه روی می‌دهد. عروس (دیلان آکشوت) که تازه به سن بلوغ رسیده مجبور به عروسی با داماد (الیاس سلمان) می‌شود. داماد پس از سال‌ها که در زندان گذرانده به شهر زادگاه خود بازگشته است. او حدود 50 سال بزرگ‌تر از عروس است. عروس ابتدا می‌ترسد، گریه می‌کند و حتی مقاومت می‌کند. او نمی‌داند قرار است چه اتفاقی برایش بیفتد و چاره‌ای ندارد جز اینکه با واقعیت روبرو شود، اما این تمام ماجرا نیست. «شب سکوت» سال 2012 در بخش نسل 14plus جشنواره فیلم برلین جایزه خرس بلورین بهترین فیلم بلند را برد. این فیلم در جشنواره فیلم مار دل پلاتا برنده جایزه بهترین بازیگر مرد (سلمان) شد و در جشنواره بین‌المللی فیلم توکیو هم جایزه بهترین فیلم آسیایی را گرفت. رئیس چلیک متولد 1961 است و در مقام کارگردان هفت فیلم در کارنامه دارد.
«سرگرد» (The Major)
کارگردان: یوری بیکوف، روسیه (2013)
تریلر پلیسی «سرگرد» اولین بار در دنیا در بخش هفته منتقدان جشنواره فیلم کن 2013 نمایش داده شد. دومین فیلم بلند داستانی یوری بیکوف پس از «زندگی کن!» (2010)، فیلمی تک‌نفره است. بیکوف 33 ساله نه تنها فیلم را کارگردانی کرده، بلکه فیلمنامه‌نویس، تدوین‌گر و آهنگساز هم هست و خودش هم در فیلم بازی می‌کند. سرگئی سوبولف افسر پلیس در روزی که همسرش قرار است بچه‌شان را به دنیا بیاورد در راه بیمارستان با ماشین با پسری عابر تصادف می‌کند. پسر می‌میرد و اکنون سرگرد تنها دو گزینه دارد: یا به زندان برود یا جرم خود را بپوشاند و آزاد بماند. تمام شخصیت‌های فیلم ناچار به انتخاب هستند - اینکه از خط عبور کنند یا نکنند. «سرگرد» در جشنواره فیلم شانگهای جایزه جام طلایی بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم شانگهای را برد و در بخش سینمای معاصر جهان جشنواره تورنتو هم به نمایش درآمد.
«صیاد قارچ» (Now, Forager)
کارگردان: جیسن کورتلوند و جولیا هالپرین، آمریکا و لهستان (2012)
«صیاد قارچ» فیلمی برای عاشقان غذا است. لوسین و رجینا زوج سی و چند ساله، صیاد قارچ هستند. آن‌ها قارچ‌های وحشی را جمع می‌کنند و به رستوران‌های نیویورک می‌فروشند. سبک زندگی آن‌ها ساده است و درآمدشان ثابت نیست. در همان که رجینا به دنبال ثبات بیشتر در زندگی است، لوسین می‌خواهد تمام‌وقت همان کار همیشگی را انجام بدهد. اینجاست که زندگی زناشویی آن‌ها در معرض آزمون قرار می‌گیرد. «صیاد قارچ» اولین بار در جشنواره بین‌المللی فیلم روتردام نمایش داده شد. فیلم همچنین سال 2012 در جوایز گاتام نامزد جایزه کارگردان نوظهور بینگام ری بود.
«جهان تازه» (The New World)
کارگردان: یاپ فان هوسدن، هلند (2013)
«جهان تازه» فیلمی درباره از دست دادن، گریز و عشق است. آشنایی تصادفی یک نظافت‌چی هلندی با یک پناهجوی آفریقایی به رابطه‌ای غیرمنتظره و دو هفته فوق‌العاده می‌انجامد. «جهان تازه» اولین بار در جشنواره بین‌المللی فیلم روتردام روی پرده رفت و بعدا در جشنواره مختلف مانند ورشو، مانهایم-هیدلبرگ و بلگراد هم نمایش داده شد. «جهان تازه» دومین فیلم بلند داستانی یاپ فان هوسدن کارگردان 35 ساله هلندی است. فیلم اول او با عنوان «برد/برد» (2010) با استقبال منتقدان روبرو شد.
«فصل برداشت» (Tangerines)
کارگردان: زازا اوروشادزه، استونی و گرجستان (2013)
هرچند «فصل برداشت» در نگاه اول یک درام جنگی به نظر می‌رسد، اما در اصل از جنگ به عنوان پسزمینه استفاده می‌کند. داستان سال 1992 و در دوران جنگ در آبخازی در دهکده‌ای کوچک روی می‌دهد، زمانی که این سرزمین می‌کوشید خود را از گرجستان جدا کند. تنها دو نفر در این مکان دورافتاده زندگی می‌کنند: ایوو و مارکوس، دو استونیایی که زندگی آن‌ها با چیدن نارنگی از درختان می‌گذرد. آن‌ها نارنگی‌ها را می‌فروشند و امیدوارند با پول آن بتوانند به استونی برگردند و از جنگ جان سالم به در ببرند. تا اینکه یک روز نبردی سخت درست جلوی خانه آن درمی‌گیرد. وقتی درگیری تمام می‌شود، به نظر می‌رسد تنها بازمانده این جنگ خونین احمد، یک سرباز چچنی است که ماموریت دارد گرجی‌ها را از خاک آبخاز بیرون کند. دو مرده روستایی مرد مجروح را به خانه می‌آورند و تصمیم می‌گیرند باقی را دفن کنند، اما هنگام کار متوجه می‌شوند یک نفر دیگر هم زنده است: یک سرباز گرجی جوان. آن‌ها او را هم مانند احمد به خانه می‌آورند. آنچه در ادامه روی می‌دهد یک جنگ بدون خون‌ریزیِ شدید و هوشمندانه و در عین حال طنزآمیز بین دو دشمن سرسخت است. «فصل برداشت» در جشنواره فیلم ورشو جایزه بهترین کارگردان را برای زازا اوروشادزه به همراه داشت.
«دوچرخه بابام» (My Father's Bike)
کارگردان: پیوتر شاسکالسکی، لهستان (2012)
کمدی/درام «دوچرخه بابام» درباره سه نسل است. ولودک 70 ساله نامه‌ای از همسرش دریافت می‌کند که در آن نوشته او را ترک کرده است. او از حال می‌رود و به بیمارستان منتقل می‌شود. فردای آن روز پسرش پاول و نوه نوجوانش ماچیک برای دیدن او به بیمارستان می‌آیند. پاول پیانیست است و در برلین زندگی می‌کند، در حالی که ماچیک با مادرش در انگلستان زندگی می‌کند.پاول و ماچیک خیلی وقت بود با هم در تماس نبودند. آن‌ها نمی‌توانند قبول کنند که مادر و مادربزرگشان یک مرد دیگر را ترجیح داده برای همین تصمیم می‌گیرند او را پیدا کنند و به خانه بیاورند. این مسئله مجموعه‌ای از اتفاقات را به همراه دارد. پسر و نوه او از خارج می‌آیند با این هدف که زنان مورد علاقه خود را پیدا کنند. «دوچرخه بابام» اولین بار در جشنواره فیلم گدینیا به نمایش درآمد.
5858
نظر شما