جنبش نرم قطر و روسیه و غفلت ایران

 آذرجزایری : در حالیکه قطر ، روسیه و ایران در مجمع کشورهای صادرکننده گاز پذیرفته اند از رقابت های بی رویه و سودآوری هر چه بیشتر معاملات گاز پرهیز کنند و حتی این سه کشور برای سرمایه گذاری های سه جانبه نیز به توافقاتی رسیده اند اما در حال حاضر آنچه مشهود است تلاش نرم قطر و روسیه برای پیشی گرفتن از هم در دست یابی به بازارهای مختلف و عقب ماندگی ایران از این بازی است .
اگرچه ایران تمام این مدت در تلاش بوده تا با ایجاد مجمعی اتحاد میان کشورهای گازی را بیشتر کند اما دو کشور روسیه و قطر با سیاست نرم و البته دو پهلوی خود ضمن تاکید بر علاقمندی کشورهای خود بر ایجاد همکاری های مشترک و دوری گزیدن از رقابت های تخریبی اما این روزها بر تلاش های خود برای دست یابی به بازارهای جدید افزوده اند .به گونه ایکه این روزها روسیه و قطر علی رغم تاکید بر علاقمندی خود برای اتحاد بیشتر اما روند مذاکرات و قیمت های مطرح شده و همچنین حضور هر یک از این کشورها در بازارهای تحت کنترل رقیب خود نشان می دهد که جنبش نرمی در منطقه برای دست یابی به بازارهای جدید و البته بازارهای رقیب های گازی آغاز شده است .در این میان آنچه مور تاکید است عقب ماندگی ایران از این بازی و تاکید کشور ما همچنان بر ایجاد اتحاد بیشتر است . این در حالی است که اکثر قراردادهای گازی میان کشورها براساس قراردادهای بلند مدت و در بهترین جالت 25 ساله است که در صورت ادامه روند مذاکرات قطر و روسیه و تصرف بازارهای موجود پیش بینی می شود تا 5 سال آینده دیگر بازاری برای ایران و تلاش برای کذاکره این کشور باقی نماند .این در حالی است که ایران دارای دومین ذخایر گازی در جهان است که بالغ بر 27 تریلیون متر مکعب است و در صورت صادرات بخشی از ذخایر گازی ، ایران می تواند درآمد سالیانه خود را افزایش دهد .
به گفته بسیاری از کارشناسان با شرایط موجود پیزی به پایان ذخایر نفتی ایران باقی نمانده و بهترین شرایط جایگزینی صادرات گاز به جای نفت است که البته در شرایط فعلی به دلیل بکارنگرفتن سیاست های درست در این بخش با وجود داستن ذخایر بالای گازی اما همچنان در بسیاری از ماه های سال وارد کننده گاز به کشور هستیم .
این در حالی است که قطر و روسیه با وجود تاکید بر اتحاد با ایران بسیاری از بازارهای ایران را در دست گرفته اند که مثال این ادعا را نیز می توان در گرایش هند به خرید گاز قطر و انعقاد قرارداد ال.ان.جی این دو کشوردید.
براساس این گزارش ، قطر با کشورهایی چون لهستان ، هند ، چین ، تایلند قراردادهای گازی به امضا رسانده که البته گفته می شود هدف اصلی این کشور دست یابی به اروپای شرقی است یعنی همان منطقه ای که در حال حاضر در دست روس هاست .
روسیه نیز از این بازی عقب نمانده و اخیرا اعلام کرده اجرای طرح ها و پروژه های گازی این کشور برای دو سال آینده سرمایه ای حدود 49 میلیارد دلار نیاز دارد .
این در حالی است که ایران همچنان در جایگاه 5 سال گذشته خود در جا می زند و هنوز طی این سال ها در پارس جنوبی میدان مشترک میان قطر و ایران نتوانسته حتی 5 فازی (فاز 6،7،8،9 و10 ) را قرار بوده در 5 سال گذشته افتتاح شود را کامل وارد مدار بهره برداری کند .
در حال حاضر ایران تنها به ترکیه گاز صادر می کند و با برخی از کشورها نیز تفاهم نامه هایی را به امضا رسانده اما هیچ یک به مرجله حدی نرسیده اند .همچنین با برخی از کشورها نیز قرارداد معاوضه گاز دارد که البته این امر شامل صادرات نمی شود .
اما آنچه مشهود است نبود سیاست گازی واحد در کشور است به گونه ایکه هنوز مسوولان ما مشخص نکرده اند سیاست ایران صادرات گاز است یا خیر . ضمن آنکه انچه ذهن بسیاری از کارشناسان را مشغول کرده است نبود سیاست قراردای مشخص در ایران است که همین امر نیز بارها از سوی مذاکرکنندگان خارجی با ایران مطرح شده و هر بار این مذاکره کنندگان تاکید کرده اند یکی از علت های عدم جذب سرمایه گذاران و خریداران گاز به سمت ایران نبود قرارداد واحد و تعیین سیاست های گازی ایران است.
در این میان آنچه بیش از هر چیز دیگر نگران کننده است جنبش نرم قطر و روسیه برای تصاحب بازارهای گازی دنیا و غفلت ایران است .ضمن آنکه باید تاکید داشت هر روز که می گذرد منافع گازی ایران بیش از گذشته به خطر می افتد و یک قدم به بحران نزدیک تر می شویم.