رییس دستگاه قضا: موج ترجمه کتاب‌ غربی باید مهارشود

به گزارش فارس آیت‌الله صادق آملی لاریجانی پیش از ظهر امروز در دومین جشنواره علامه حلی که در سالن همایش‌های مدرسه دارالشفا قم برگزار شد در سخنانی با اشاره به لزوم جهت‌گیری پژوهش‌های حوزه‌های علمیه به منظور پاسخگویی به تمام دنیا اظهار داشت: حوزه‌های علمیه باید از مرزهای فعلی فراتر بروند و معارف و فرهنگ دنیا را بشناسند.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از طلاب جوان با فرهنگ‌های مختلف موجود در دنیا آشنا نیستند، افزود: برای انتقال فرهنگ اسلامی به مخاطبان تمام دنیا باید فرهنگ طرف مقابل را بشناسیم.

رئیس قوه قضائیه خاطرنشان کرد: نباید کتابی که مملو از اصطلاحات حوزوی است را به زبان‌های دیگر ترجمه کنیم و انتظار داشته باشیم که این کار برای انتقال معارف حوزوی مفید است.

لاریجانی اضافه کرد: ممکن است این کتاب دارای مباحث مفیدی باشد اما اینگونه انتقال مفاهیم ممکن است دارای مضرراتی هم برای حوزه‌های علمیه باشد.

وی با بیان اینکه افرادی از حوزه‌های علمیه باید برای شناسایی علوم فلسفه و کلام غربی تلاش کنند، ادامه داد: سخنان و مباحث دقیق و پرمغزی در حوزه‌های علمیه به ویژه در فلسفه، کلام، تفسیر و ... وجود دارد که می‌تواند به سراسر دنیا انتقال یابد البته این کار نیازمند فعالیت‌ عالمانه و پرورش طلاب در مرزهایی فراتر از مرزهای حوزه‌های علمیه داخل کشور است.

رئیس قوه قضائیه انتقال معارف و علوم از کشورهای دیگر را نیز مستلزم رعایت برخی شرایط دانست و تصریح کرد: در برخی موارد شاهد هستیم که هنگام انتقال این مفاهیم افراط و تفریط‌های فراوانی صورت می‌گیرد مانند اینکه یک کتاب فلسفی یا اخلاقی برای یک جوان در سطح دبیرستان ترجمه می‌شود.

لاریجانی با تایید ضرورت درک معارف سایر کشورها ادامه داد: برای انتقال معارف سایر کشورها باید ابتدا مشکلات آن را در داخل کشور برطرف کنیم.

وی با بیان اینکه مسیر ترجمه کتاب‌های غربی در کشور باز شده است و در این میان برخی کتاب‌های کاملا بی‌ارزش که فاقد مباحث تولید علم هستند به فارسی ترجمه می شوند، بیان کرد: اینگونه کتاب‌ها حرف‌های دیگران را با رنگ و لعاب جدید بیان می‌کنند اما پژوهشگر حوزوی بدون اطلاع از این موضوع مشغول ترجمه آن می‌شود.

رئیس قوه قضائیه گفت: البته برخی کتاب‌های مادر و کلاسیک باید به فارسی ترجمه شوند که ترجمه همین کتاب‌ها نیز باید از سوی افراد صاحب‌نظر و توانمند صورت پذیرد.

لاریجانی با اشاره به بی‌توجهی بسیاری از دانشمندان غربی به علوم انسانی موجود در کشورهای اسلامی این سوال را مطرح کرد که آیا وقتی ما به دقت کتاب‌های فلسفی غرب را مورد مطالعه قرار می‌دهیم آنها نیز در مورد کتاب‌های ما چنین دقت و توجهی را دارند.

وی با ذکر مثالی در این ارتباط گفت: توجه به کتاب‌هایی مانند کتاب‌های ملاصدرا از روی پژوهش در تاریخ فلسفه اسلامی بوده است و نه شناسایی مباحث فلسفی در اسلام.

رئیس قوه قضائیه با نامتقارن خواندن توجه به مباحث علوم انسانی در کشورهای غربی و کشورهای اسلامی بیان داشت: اکنون ما در دوره‌ای هستیم که شاید مجبور باشیم برخی کتاب‌ها را از غرب ترجمه کنیم اما نباید از یاد ببریم که زمانی ما مولد علوم بوده‌ایم و باید به چنین شرایطی باز گردیم.

لاریجانی با بیان اینکه برای بازگشت به دوران تولید علم چاره‌ای جز فراگیری علوم شرقی و غربی نداریم، گفت: این کار باید حساب شده باشد و در آن روش معقولی پیش گرفته شود.

وی با اشاره به برخی مباحث مطرح شده از سوی برگزیدگان دومین جشنواره علامه حلی اضافه کرد: تا جایی که می‌توانیم باید در علوم حوزوی از الفاظ مصطلح در حوزه استفاده کنیم.

رئیس قوه قضائیه با بیان اینکه اجتهاد امری روشمند است، افزود: اجتهاد نیازمند مقدمات فراوانی است و نباید تصور کرد با تدوین الگوریتم اجتهاد و چند سال دقت در آن می‌توان به اجتهاد رسید.

لاریجانی با بیان اینکه تاسیس قائده در مسائل اصولی و فقهی امر بسیار دشواری است، اضافه کرد: کسانی که اجتهادشان مسلم شده است سال‌های سال در این امر همت گمارده‌اند و نباید از اجتهاد تصور ساده‌انگارانه‌ای داشته باشیم.

وی با تقدیر از شجاعت طلاب جوان در طرح افکار خود در ارتباط با مسائل اجتهادی خاطرنشان کرد: اگر می‌خواهیم در مباحث علوم اسلامی تولید اندیشه کنیم باید ابتدا آثاری را که تاکنون در این زمینه به نگارش در آمده‌اند، مورد دقت و مطالعه قرار دهیم.