داود حسنی:
اگر نگاهی به تاریخچه قیمت دارایی‌ها و سهام در بورس‌ها بیاندازیم، به درستی خواهیم فهمید که روند قیمت‌ها دارای سه الگوی صعودی، نزولی و خنثی (رنج) است. در صورتی که شرایط اقتصادی چه در سطح کلان و چه در سطح خرد خوب و مساعد باشد، می‌توان رونق یا به اصطلاح روند صعودی را در بازار سهام مشاهده کرد. اما در صورتی که شرایط اقتصادی مساعد نبوده و سیگنال‌هایی مبنی بر شروع اوضاع بد اقتصادی دریافت شود، شاهد افت قیمت‌ها در بازار سهام خواهیم بود. به این نکته باید دقت کرد که در شرایط منطقی، توقع سهامداران از بازار سهام به این‌گونه است.
اگر اندکی به عقب برگردیم، زمانی که محدودیت‌های بین‌المللی ایجاد شد و رفته رفته سیگنال‌های منفی چه در سیاست و چه در اقتصاد دریافت میشد، بازار سهام کشور تنها به دلیل افزایش قیمت دلار و نه تعدیل سودآوری شرکت‌ها شروع به رشد کرد. به صورتی که نقدینگی عظیمی وارد بازار شد و این نقدینگی سرگردان تبعات منفی زیادی بر رفتار و عمل سرمایه‌گذاران گذاشت. از آن جمله می‌توان به مواردی از قبیل ورود افراد ناآشنا به بازار سرمایه، افزایش سرمایه‌گذاران سفته‌باز که معمولا دید بسیار کوتاه‌مدت‌تری نسبت به بقیه سرمایه‌گذاران دارند، افزایش رفتار هیجانی و به دور از تحلیل از جانب سرمایه‌گذاران و همچنین افزایش استفاده از اهرم و اعتبار در خرید و فروش سهام و... اشاره کرد.
متاسفانه در دوره‌ای که شاهد رشد شدید و حباب‌گونه بازار و رکوردشکنی‌های غیرمنطقی شاخص سهام بودیم، کسی به فکر منافع سهامداران نبود که در جهت اصلاح بازار و رفتار سرمایه‌گذاران اقدامی انجام دهد و از وزیر یا رییس سازمان بورس سوال مطرح کند که به چه دلیل باید در شرایطی که اوضاع اقتصادی کشور و شرکت‌ها مناسب نیست این‌گونه بازار سهام رشد کند؟
بی‌انصافی است که علت اصلی نزول شاخص بورس و شرایط رکود اقتصادی که در آن هستیم را به گردن دولت فعلی بیاندازیم، چراکه در شرایطی که شاهد رشد سریع نقدینگی و به تبع آن رشد تورم هستیم، به طور قطع برای اصلاح شرایط موجود که منجر به افزایش بیکاری، کاهش سرمایه‌گذاری و ... خواهد شد، اجرای سیاست‌های انقباضی در دستور کار قرار خواهد گرفت.
افزایش نرخ سود بانکی عاملی بود که اگر زودتر اجرا میشد (یعنی در دولت قبل) شاید می‌توانست مانع رشد حبابی قیمت‌ها در بورس شود. آیا بهتر نبود در زمان رشد حبابی قیمت سهام، این سخت‌گیری‌ها انجام میشد و نمایندگان مجلس از مسوولان مربوط در جهت حفظ منافع سهامداران توضیح می‌خواستند؟ سوال سهامداران از نمایندگان مجلس که به وزیر اقتصاد برای افت قیمت سهام در یکسال اخیر کارت زرد دادند و این طور که مشاهده میشد، به تحلیل تکنیکال و نمودار رشد و افت قیمت سهام هم تقریبا آشنا بودند، این است که با چنین اطلاعاتی چرا سال‌های قبل که قیمت‌ها بی‌دلیل رشد می‌کرد، از وزیر سوال نمی‌کردند؟ چرا وقتی نمادهای پالایشی که پس از عرضه در بورس بعضا تا 10 برابر رشد می‌کردند، سکوت کردند؟ یا اینکه در زمان رشد شدید قیمت دلار همزمان با رشد قیمت نفت چرا سکوت می‌کردند؟ مگر نه اینکه پیش‌گیری بهتر از درمان است؟
سخت‌گیری‌هایی که این روزها بر مسوولان می‌شود، اگر نگوییم سیاسی نیست، به طور قطع در جهت حمایت از سهامداران هم نیست، چرا که در شرایطی که قیمت سهام پس از رشد حباب گونه افت شدیدی می‌کند و تقریبا به قیمت ذاتی نزدیک می‌شوند و سپس قیمت‌های جهانی مانند نفت، سنگ آهن، فولاد و ... کاهش شدیدی را تجربه می‌کنند، توقع رشد بازار سهام و افزایش قیمت‌ها قطعا بی‌جاست.
اگر چرخه‌های اقتصادی را دنبال کنیم و اعتقاد داشته باشیم در شرایط رکودی که سال‌های قبل در آن بودیم، اجرای سیاست‌های انقباضی و کاهش هزینه‌ها که خود منجر به ایجاد شرایط بحرانی می‌شود، لازمه ورود به شرایط رونق اقتصادی است. امید است که با اجرای درست این سیاست‌ها و مدارای نمایندگان مجلس با دولت، رفته رفته شاهد بهبود شرایط اقتصادی و ورود به شرایط رونق اقتصادی باشیم.
* تحلیلگر بازار سرمایه
22539
نظر شما