بارها در باره شاه عباس (سلطنت از 996 ـ 1038) نوشته ام و گفته ام که این مرد یکی از بزرگترین سیاستمداران ایرانی است که معنای سیاست و اقتصاد را به خوبی می داند و می فهمد، یک ایران قوی، ایرانی است که همزمان به همه چیز توجه کند. مذهب، سیاست، اقتصاد، استقلال و حفظ کیان کشور، و همزمان با داشتن روابط خوب با دنیای بیرون، شناخت درست دوست و دشمن و درک این که دشمن از روی دشمنی آشکار شناخته می شود نه از تصورات ذهنی. پرتغالی را بیرون می کند و همزمان عثمانی را. هنوز ما قدر شاه عباس را نمی دانیم و هنوز پس از نصر الله فلسفی یک کار خوب و درست و اصیل در باره وی انجام نداده ایم و این کاش یک همایش بزرگ برای این مرد می گرفتیم و ایران را از چشم او بررسی می کردیم.
در میان تصاویر خطی، نسخه ای پزشکی در علم تشریح دیدم. این کتاب در شمار نسخه هایی بوده که شاه عباس آنها را وقف امامزاده واجب التعظیم حضرت عبدالعظیم کرده و اما حالا در کتابخانه مجلس است. وقف نامه در ابتدای آن مانده است.
آنچه بنده در این عجاله خواندم این بود:
وقف موبد شرعی نمود کلب آستان علی بن ابی طالب علیه الصلوة و السلام عباس [صوفی الحسینی]
با یکصد و نوزده جلد کتاب دیگر بر روضه مطهره امامزاده واجب التکریم امامزاده عبدالعظیم
در بلوک غار ری که طلبه منتفع شوند بشرط .... [آن که از روضه و مدرسه مذکوره بیرون نبرند و هر کس بیرون برد در خون حضرت] ابی عبدالله الحسین پر نصیب بوده باشد. فمن بدله بعد ما سمعه فانما اثمه علی الذین یبدلونه...
جستجویی کردم، دیدم نسخه ای هم ازکتاب «کفایة التنجیم» از همین وقفی های حضرت عبدالعظیم بوده و گزارشی از آن تحت عنوان داستان وقف 120 جلد کتاب از سوی شاه عباس به کتابخانه حضرت عبدالعظیم حسنی در سایت ایبنا (سه شنبه 7 بهمن 1393) آمده است.
آنچه در عبارت بالا در کروشه آمده از آن یادداشت گرفته شده گرچه نیاز به تطبیق و دقت بیشتر هست.
نکته جالب آن که دست کم این دو نسخه، دو نسخه علمی و تجربی است و این جالب توجه است.
می دانیم که شاه عباس آثار زیادی نیز وقف کتابخانه آستان حضرت رضا علیه السلام کرده که لابد باید گزارش آن در جایی درج شده باشد.
این کتاب یک اثر پزشکی است و روی برگ اول از آن با عنوان تشریح مصور یاد شده و گفته شده که نویسنده محمد بن منصور است. طبعا باید فهرست نویس (اگر این کتاب تاکنون معرفی شده باشد) در این باره تحقیق کرده باشد. بسا مقصود از این محمد بن منصور، ابوروح جرجانی است که از وی یک اثر معروف با عنوان نور العیون در چشم پزشکی هست.
این کتاب یک اثر پزشکی است و روی برگ اول از آن با عنوان تشریح مصور یاد شده و گفته شده که نویسنده محمد بن منصور است. طبعا باید فهرست نویس (اگر این کتاب تاکنون معرفی شده باشد) در این باره تحقیق کرده باشد. بسا مقصود از این محمد بن منصور، ابوروح جرجانی است که از وی یک اثر معروف با عنوان نور العیون در چشم پزشکی هست.
بعد که این یادداشت انتشار یافت دوست عزیز آقای بیک بابا پور نوشتند:
باید عرض کنم: این کتاب [که شرحش در بالا آمده] نسخه ای از تشریح الابدان منصور شیرازی (منصور ابن محمد ابن احمد ابن یوسف ابن الیاس) است که در دوره تیموریان در سال 798 نوشته شده و حقیر این کتاب را تصحیح و در مجمع ذخائر منتشر نموده ام. در ضمن کتاب نورالعیون ابوروح نیز تصحیح این حقیر است. چاپ میراث مکتوب. شایسته تقدیر کتاب سال 1392
[با تشکر از ایشان]
در اینجا چند تصویر از این کتاب که جمعا 54 صفحه است می آورم.
نظر شما