درآمد فعلی‌ عراق نباید صرف پرداخت غرامت شود

مشاورسیاسی رئیس مجلس اعلای عراق نیز اعتقادی به پرداخت غرامت جنگ 8ساله عراق به ایران ندارد.

حسن محمدی: در طول سال‌های اخیر همواره پرداخت غرامت جنگی عراق به ایران یکی از موضوعات مورد مناقشه میان دوکشور بوده است که با اهمال وزارت امور خارجه کشورمان و البته تغییر دولت درعراق از سال 2003 به این سو- پس از سقوط صدام- به نظر می‌رسد این مساله به فراموشی سپرده شده است و حقوق ملت ایران نه تنها استیفاد نشده است بلکه عدم پرداخت غرامت به ایران توسط دولت عراق موضوع آغازگر جنگ بودن عراق را نیز- برای ماندگاری در تاریخ- در هاله‌ای از ابهام قرار می‌ هد. خبرآنلاین به منظور بررسی پرداخت غرامت جنگ هشت ساله توسط عراق این موضوع را با محسن حکیم مشاورسیاسی رئیس مجلس اعلای عراق به گفت‌وگو نشسته است، این گفت و گو پس از انتشار اظهارات رئیس جمهور عراق در گفت و گو با خبرآنلاین مشخص کننده موضع بخش دیگری از فعالان سیاسی و دولتمردان عراق درباره پرداخت غرامت به ایران است:  

غرامت جنگی ایران ازعراق یکی از مباحث فی‌مابین دو کشور می‌باشد که برعهده دولت فعلی عراق است، آیا دولت عراق قرار است این غرامت را پرداخت کند یا خیر؟
این موضوع شامل دوبخش سیاسی و حقوقی است که مباحث حقوقی آن به جای خود درست است، اما امروز مساله مهم مباحث سیاسی است. متاسفانه بین این دو کشور با حضور نیروهای بعثی مشکلاتی به وجود آمد که این مشکلات همچنان ادامه دارد و حتی میله‌گذاری  مرزها بر طبق معاهده 6 مارس 1975 الجزایر به طور کامل انجام نشده است و در مرز‌های آبی که هم‌اکنون حدود 80 کشتی غرق است و طبق همان معاهده باید لایروبی شود، این کارها هنوز انجام نشده است، درواقع این مشکلات را باید برمبنای حقوق‌بین‌الملل و معاهدات فی‌مابین حل کرد. 

البته همین حقوق بین‌الملل که شما برای میله‌گذاری مرزها روی آن تاکید دارید بر اساس آن ایران باید غرامت خود را نیز از عراق دریافت کند.
حالا، حالا، من می‌خواهم عرض کنم که این موضوع یک بحث حقوقی دارد و یک بحث سیاسی. بحث حقوقی آن واضح است اما بحث سیاسی، بالاخره یک وضع جدیدی در عراق به‌وجود آمده است. ما وقتی وارد عراق شدیم با سند‌هایی که به دست آوردیم مشخص شده است که عراق 140 میلیارد دلار به کشورهای جهان مقروض است. این‌ قروض که خواست ملت نبوده، بلکه مشکلاتی است که توسط دولت فاسد و مستبدی که در عراق حاکم بوده بوجود آمده است و نکته جالب این است که همه این قرض‌ها از سال 1980 بر گردن عراق گذاشته شد.

دولت عراق در چارچوب باشگاه پاریس و یا حتی به طور دوجانبه این موضوع را با بسیاری  از کشورها حل کرد. به ‌طورمثال ما با روس‌ها 14میلیارد دلار مقروض بودیم که 80 میلیون دلار موضوع را تمام کردیم یا اینکه امارات متحده‌عربی 7میلیارد دلار طلب‌اش را به ما بخشید و حتی 18 کشور عضو باشگاه پاریس نزدیک به 90‌درصد قروض ما را بخشیدند، چرا که عراق درآمد فعلی‌اش را باید خرج بازسازی و ایجاد امنیت در عراق نوین استفاده کند و ما باید این مشکلات را از راه گفت‌وگو و با توجه به شرایط جدید حل کنیم اگرچه بحث حقوقی این‌ موضوع طبق حقوق‌بین‌الملل و قطعنامه‌های شورای‌امنیت قابل طرح است. 

یعنی دولت عراق پذیرفته است که باید غرامت به ایران پرداخت نماید؟
اینکه دولت عراق بپذیرد یا نپذیرد و اینکه عراق باید این غرامت را پرداخت کند یا نکند، یک بحث حقوقی است و من وارد این موضوع حقوقی نمی‌شوم بلکه حقوق‌دان‌ها باید بنشینند و طبق حقوق‌بین‌الملل و معاهدات بین‌المللی که شامل قطعنامه‌های شورای‌امنیت هم می‌شود؛ اما بحث سیاسی که من به عنوان یک فعال سیاسی می‌گویم این است که ما باید این مشکلات موجود را که به ارث رسیده است و نه ایران و نه دولت عراق مسوول هیچکدام  از این مشکلات نبود‌ه‌اند به همین دلیل این موضوع را باید درچارچوب همسایگی و ایجاد بهترین روابط استراتژیک بین دو کشور حل‌وفصل کنیم.  

دولت انقلابی ایران با اینکه هیچ ارتباطی با دولت شاه نداشت اما پس از انقلاب به بسیاری از دیون رژیم شاهنشاهی پایبند بود و طبق اصل حقوقی جایگزینی‌ دولت‌ها پذیرفت و آن دیون را اجرا کرد.
عراق هم هم‌اکنون همین کار را می‌کند و در همین راستا 140میلیارد دلار بدهی خود را حل‌وفصل کرده است اما همه کسانی که برای حل‌وفصل موضوع آمدند با دیدگاه مثبت به این قروض نگاه کردند و نگفتند که شما باید همه قرض‌ها را بدهید، حداقل 85 تا 90 درصد را بخشیدند و بقیه را به جای اینکه پول از ما بگیرند مثلا نفت خریدند یا اینکه راهکار تعریف کردند.

امروز هم مشکلات فی‌مابین ایران و عراق شامل همین موضوع نمی‌شود بلکه مشکلات بسیاری میان دوکشور وجود دارد، نباید فقط بر روی این موضوع تمرکز کنیم. 

مهم این است که گفت‌وگو راجع به پرداخت غرامت جنگی از سوی دولت عراق به ایران شروع شود و اینکه دو کشور بر سر چگونگی پرداخت آن چه توافقی کنند موضوعی است که در درجه دوم اهمیت قرار دارد.
تا آنجا که من مطلع هستم در خصوص موضوع غرامت دولت‌های دو کشور به تفاهمی نرسیده‌اند. این یک مشکلی است که از گذشته باقی مانده و قابل بحث است. الان دو دولت مردمی در ایران و عراق - ایران پس از انقلاب و عراق پس از صدام- بر سر کار هستند و صلاحیت کامل برای حل همه مشکلات را دارند. 

آقای حکیم! حتی در دادگاه صدام این موضوع که عراق آغازگر جنگ بود مطرح نشد و نگرانی افکارعمومی در ایران فراموش شدن این موضوع بر اثر گذشت زمان است، درواقع پرداخت غرامت نشانه پذیرش عراق به این مساله است که ملت ایران از خود دفاع کردند که برای افکار عمومی دنیا در طول تاریخ این موضوع باقی می‌ماند.
اولا در دادگاه صدام همه موارد مطرح نشد و او بر سر جنایت "دجیل" اعدام شد و اگر قرار بود همه مسائل مطرح شود آنگاه باید کویت هم حق می داشت شکایت کند. اینکه مطرح نشده موجب از بین رفتن حقی نمی‌شود. بحث من این نیست، بلکه بحث من سیاسی است و می‌گویم با توجه به تغییری که در عراق انجام شده است باید با یک دیدگاه جدید به این کشور بنگریم، همانطور که تاکنون جمهوری‌اسلامی ایران بر همین اساس حمایت‌های زیادی از دولت و ملت عراق انجام داده است با اینکه بعضاً اختلاف‌نظرهایی میان دوکشور وجود دارد اما جمهوری‌اسلامی ایران همواره از عراق حمایت کرده است.