محمد حسین نجاتی: تمرکز بخش زیادی از فعالیت های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشور در تهران علاوه بر اینکه بخش زیادی از امکانات کشوری را در این شهر متمرکز کرده، بلکه تمامی نگاه ها را نیز معطوف به این کلانشهر بزرگ نیز کرده است. درست در همین روزهایی که تهران درگیر آلودگی هوا بود، کلانشهرهای اصفهان، تبریز، اراک و مشهد نیز بعضا روزهای بدتری را تجربه می کردند و حجم آلودگی هوا در این شهرها در برخی مواردبالاتر از تهران بود اما به اندازه تهران در معرض توجه قرار نگرفتند. بررسی ها نشان می دهد در آذرماه امسال به دلیل سرمای زودرس در کشور، پدیده وارونگی دما یک ماه زودتر مهمان کلانشهر های کشور شد و پیش بینی ها نشان می دهد آلودگی هوا امروز(شنبه) در تهران و 4 کلانشهر دیگر کشور وجود دارد و تا روز دوشنبه ادامه خواهد داشت.
هم اکنون براساس آخرین آمار مرکز آمار ایران، شهرهای تهران، مشهد، تبریز، اصفهان و اراک جمعا حدود 16 میلیون نفر جمعیت ساکن و شهرنشین دارند (به غیر از جمعیت شناور) و این واقعیت خود را بیش از پیش نشان می دهد که 16 میلیون ایرانی در شهرهایی زندگی می کنند که در بخش زیادی از روزهای سال، هوای ناسالم دارند و آلودگی هوا سلامتی تک تک آنها را تهدید می کند.
در همین رابطه مدیر کل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی کشور ضمن اشاره به پایداری جو گفته است: «این پایداری جو سبب انباشت آلاینده‌های جوی و کاهش کیفیت و غبارآلود شدن هوا در شهرهای صنعتی و پرجمعیت خواهد شد. بر اساس شاخص کیفیت هوا، که معیاری برای تعیین روزانه کیفیت هوا و میزان ارتباط آن با سطوح سلامتی افراد است، وضعیت آلودگی هوای چند منطقه مانند تبریز، تهران، مشهد و استان البرز، دیروز و امروز، وخیم بوده است.»
مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی کشور ضمن توصیه به استفاده از وسایل نقلیه عمومی و پرهیز از ترددهای غیر ضروری و فعالیت در سطح شهر گفت: آخرین نقشه‌های هواشناسی بیانگر تدام پایداری جو در اغلب مناطق کشور طی روزهای شنبه و یکشنبه است که طی این دو روز کیفیت هوا در این شهرها در وضعیت ناسالم برای کلیه گروه‌های سنی قرار دارد.
وظیفه با بیان اینکه روز یکشنبه سامانه بارشی جدیدی از جنوب غرب وارد کشور شده و موجب ابرناکی، بارش باران و برف و گاهی وزش باد در جنوب غرب و برخی مناطق جنوب کشور خواهد شد اظهار کرد: بعدازظهر در برخی مناطق غرب، شمال غرب و دامنه‌های جنوبی البرز بارش پراکنده برف و باران رخ خواهد داد.
تبریز، گرفتار تراکم جمعیت و حجم بالای خودرو
یکی از کلانشهر های که در آذرماه بیش از سایر کلانشهر ها در گیر آلودگی هوا شد، تبریز بود. استان آذربایجان شرقی با سه میلیون و 724هزار و 620 نفر جمعیت، از استان های پرجمعیت ناحیه شمال غربی ایران است.کلان شهر تبریز طبق سرشماری سال 90، یک میلیون و 695 هزار و 94 نفر جمعیت دارد.
تبریز زمانی باغ شهری بود که بیماران از مقامات درباری تا مردم عادی برای درمان امراض خود به دامان طبیعت و هوای متبوع این دیار پناه می بردند، شهری که نام خود را نیز از همین خاصیت درمانی آب و هوایی به عاریت گرفته و شهری بود که تب و بیماری مردمان را از جان آنان می گرفت و به دور می ریخت.
این شهر تبریز اما اکنون خود به بیماری تبدیل شده که تب آلاینده‌ها امان آن را بریده و هیچ درمانی نیز بر این درد کارگر نمی افتد به طوری که ممنوعیت تردد خودروهای آلاینده گرفته تا کاهش فعالیت واحدهای تولیدی که آلودگی هوا را تشدید می کنند، تاکنون چندان که باید و شاید در فروکش کردن این تب نفس گیر تبریز موثر نبوده اند. بررسی شاخص های کیفیت هوا در تبریز در ماه آذر نشان می ده هوای این شهر در آذرماه طی 16 روز ناسالم بوده است. علاوه بر این نتایج پژوهشی در سال 1391 بر روی دلایل آلودگی بالا در شهر تبریز نشان داد، عوامل تاثیرگذار بر غلظت آلودگی هوا در مرکز شهر تبریز شامل 5 عامل اصلی بود.
عواملی همچون: تراکم جمعیت روزانه، ترافیک سنگین در طول روز، کمبود فضای سبز و حجم بالای خودروهای تردد کننده بیش از پیش باعث الودگی شهر تبریز می شوند و در کنار آن عواملی همچون سرعت باد در سه فصل تابستان، پاییز و زمستان جهت بادر در فصل های سر سال و دما در فصل زمستان نیز در این مسله تاثیر گذار هستند.
شهرک های صنعتی امان نصف جهان را بریده است
در روز آلوده تهران یعنی روز سه شنبه که شاخص ذرات معلق در تهران 158 بود، اصفهان شاخص 163 را تجربه کرد. (شاخص استاندارد ذرات معلق عدد 50 است.) همچنین بررسی وضعیت کیفیت هوا در اصفهان نشان می دهد این شهر در 25 روز ابتدایی ماه آذر امسال تنها 8 روز هوای سالم را تجربه کرده که همین آمار به تنهایی عمق مشکلات نصف جهان در بحث آلودگی را نشان می دهد. در رابطه با دلایل آلودگی کلانشهر اصفهان بحث های متفاوتی مطرح می شود اما شاید مهم ترین دلیل در رابطه با آلودگی شهر اصفهان تمرکز شهرک های صنعتی در شعاع 50 کیلومتری این شهر و حجم بالای خودروهای شهری است.
به طوریکه روز گذشته یکی از اعضای شورای شهر اصفهان در این باره گفت: آمارها نشان می‌دهد شاخص منواکسید کربن، دی‌اکسید نیتروژن و حتی ازن اصفهان نسبت به شهرهای دیگر بیشتر است که این امر به‌دلیل مشکلات احتراق سوخت است. سالیانه 2.4 میلیون تن دی‌اکسید کربن در ترافیک شهری اصفهان تولید می‌شود که درختان شهر توان پالایش 9 درصد آن را هم ندارد. این اتفاق در شرایطی است که وضعیت کیفی هوای شهرهای اطراف همچون خمینی شهر، شاهین شهر، مبارکه و سجزی نیز شبیه اصفهان است.
صنایع و نفس تنگی اراکی ها
علاوه بر اصفهان و تبریز در ماه جاری اراکی ها نیز روزهای بدی را تجربه کردند و شاخص ذرات معلق در این شهر در بیشتر موارد بالاتر از عدد 150 بود.
در همین رابطه ، حسین علی ابراهیمی کارنامی،مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی گفت: آلودگی هوای اراک در روز شنبه به مرز هشدار رسید.
وی افزود: بر اساس آمار و اطلاعات مرکز پایش کیفیت هوای اراک، میانگین غلظت ذرات معلق کمتر از دو نیم میکرون در هوای اراک در ساعت 9 صبح امروز شنبه به 41 میکروگرم بر متر مکعب رسید در حالیکه شاخص سنجش استاندارد آن 35 میکروگرم بر متر مکعب است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی اظهار کرد: میزان غلظت لحظه ای این آلاینده ها نیز به 70 میکروگرم بر متر مکعب رسید که از این نظر نیز دو برابر حد مجاز است.
شهر اراک به دلیل ویژگی‌های اقلیمی و به دلیل محاط شدن توسط ارتفاعات، عدم جریان‌های جوی تأثیرگذار در رفع آلودگی‌های ناشی از فعالیت‌های کارخانجاتی چون ایرالکو،آلومینیوم پالایشگاه و دیگر صنایع آلاینده، وجود تالاب میقان که در تابستان‌ها منبع تولید گرد و غبار و در زمستان‌ها منبع تولید مه است و پدیده وارونگی دما در فصول پاییز و زمستان به شدت نیازمند اتخاذ تدابیر لازم در راستای رفع آلاینده‌ها است.
شهر اراک به عنوان یکی از قطب‌های صنعتی کشور بیش از سه هزار واحد صنعتی را در دل خود جای داده است که فعالیت روزانه تنها بخش اندکی از این صنایع مقادیر فراوانی مواد آلاینده را در هوا منتشر می‌سازد. بر اساس مصوبات کارگروه کاهش آلودگی هوای شهر اراک شرکت ایرالکو تا 30 آذر ماه فرصت دارد نسبت به تعطیلی خطوط 4 و 5 این واحد اقدام کند، اما تاکنون در این زمینه هیچ اقدامی صورت نداده است، عدم برگزاری جلسات کارگروه و نبود نظارت بر تعهدات ایرالکو و پیگیری نکردن آن توسط مقام ارشد استان موجب شده است تا در حال حاضر هیچ اقدامی در راستای اجرای این تعهدات صورت نگیرد. به طوریکه در هفته گذشته اسماعیل تاج آباد، رئیس شورای شهر اراک هم در این جلسه گفت: نیاز است یک بار برای همیشه تکلیف آلومینیوم سازی اراک روشن شود چرا که این ماجرا از حدود ۱۵سال قبل ادامه دارد و هنوز هم به نتیجه نرسیده است.
وی ادامه داد: هر بار که تغییراتی در مدیریت شرکت آلومینیوم رخ می دهد مهلت و فرصت می خواهد و معلوم نیست تا چه زمانی این مهلت ها و فرصت ها باید ادامه پیدا کند.
مشهد درگیر مشکلاتی مانند پایتخت
در شهر مشهد اما بخش زیادی از صنایع خارج از این شهر حضور دارند اما تردد بالای خود روها در این شهر توریست پذیر باعث شده مشهد نیز در رده شهرهای با آلودگی بالا قرار بگیرد. در همین رابطه محمد پذیرا یکی از مسئولان محیط زیست استان خراسان رضوی در خصوص وضعیت هوای مشهد می گوید: میانگین شاخص هوای شهر مشهد صبح یک شنبه مناسب و در ۷۳ پی. اس. ام است اما شاخص آلایندگی هوا در دو ایستگاه رسالت و لشگر وضعیت برای گروه های حساس ناسالم بوده و به ترتیب ۱۱۹ و ۱۰۴ پی. اس. ام گزارش شده است. وی دو ایستگاه رسالت و لشگر را از نقاط پرترافیک شهر مشهد دانست و افزود: علت اصلی آلودگی هوا در این دو نقطه از شهر تردد خودروهای تک سرنشین است که باعث شده شاخص هوای امروز این دو ایستگاه در وضعیت هشدار قرار گیرد.
4742
نظر شما