تلاش دولت جدید آمریکا از ابتدا این بود که با حل مسأله فلسطین، حمایت اعراب را برای مقابله با ایران بدست آورند.
به گزارش خبرآنلاین «ری تاکیا» عضو ایرانی- آمریکایی ارشد بخش مطالعات خاورمیانه «شورای روابط خارجی» نظر دقیقا مخالفی با این رویکرد دارد.
او در مطلبی که روز یکشنبه در روزنامه «واشنگتن پست» منتشر کرد مدعی شد که باید منازعه اعراب و اسراییل را از موضوع هسته‌ای ایران تفکیک کرد. به نظر او اکراه اعراب در همراهی با آمریکا در برابر ایران ریشه‌های دیگری دارد و نباید تصور کرد اعراب در صورت حل مشکل فلسطین، به آمریکا در مواجهه با ایران کمک خواهند کرد. او می‌نویسد:
گرچه اعمال فشار بر اسراییل برای مهار شهرک‌ها ممکن است ابزار معقولی برای کسب مشارکت سازنده اعراب در مذاکرات صلح باشد، اما بعید است که بر رویکرد منفعل منطقه در مورد ایران تأثیر بگذارد. اگر تهران در اتحاد آمریکا و رژیم اسراییل شکاف و اختلافی ببیند، احتمالا موضع هسته‌ای‌اش را تشدید می‌شود.
● سیاست عجیب شیوخ عرب در مورد ایران
این تصور که علت بی‌میلی رژیم‌های عرب نسبت به همکاری با آمریکا در مورد ایران، بن‌بست همیشگی در روند صلح است، غلط فهمیدن روابط منطقه‌ایست. دولت‌های عرب، به ویژه شیخ‌نشین‌های خلیج فارس، سیاست عجیبی در مورد ایران دارند.
در خلوت، چنانکه هر مقام آمریکایی می‌تواند شهادت دهد، آنها از بلندپروازی ایران انتقاد می‌کنند، از برنامه هسته‌ای پرشتاب آن می‌هراسند و حتی به عاقلانه بودن به کارگیری نیروی نظامی بر ضد تأسیسات اتمی اشاره می‌کنند. با وجود این، آنها اکراه دارند که بخشی از استراتژی تهاجمی باشند، راهبردی که بی‌جهت آنها را در برابر جمهوری اسلامی قرار می‌دهد.
● بی‌میلی اعراب در مواجهه با ایران
دولت‌های عرب با مسرت تسلیحات آمریکایی می‌خرند و قدرت دفاعی خود را افزایش می‌دهند، اما آنها میلی به مشارکت در سرکوب ایران ندارند. رهبران عرب ترجیح می‌دهند که فرد دیگری بدون مشارکت فعال آنها، با معضل ایران روبرو شود. در فقدان چنین راه‌حلی، آنها احتمالا با بمب ایرانی همزیستی می‌کنند و هیچ میزانی از صلح میان فلسطینیان و اسراییل این محاسبه را تغییر نخواهد داد.
● عدم احساس خطر ایران از سوی اعراب
در این بین، حکومت ایران بهتر از همه فرستادگان ایالات متحده که به امید همکاری عربها به منطقه سفر می‌کنند، همسایگان‌اش را می‌شناسد. رهبران ایران حد و مرز خصومت عربها را درک می‌کنند و تشخیص می‌دهند که با تحریم‌های اقتصادی و مواجهه دیپلماتیکی از ناحیه شیخ‌نشین‌ها روبرو نخواهند شد. همپیمانان آمریکا توانایی‌ها و آسیب‌پذیری‌های‌شان را ارزیابی خواهند کرد، به اتحادهای‌شان شکل داده و منافع‌شان را پی می‌گیرند، البته با این درک که آنها در برابر نفوذ ایران آسیب‌پذیرند.
● برآورد ایران از اوضاع
اگر ایران از ناحیه دولت‌های خلیج فارس تهدیدی حس نکند، به همین نحو احتمال تلافی نظامی آمریکا را نیز نادیده می‌گیرد. از زمانی ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، اوهم‌وطنان‌اش را مطمئن کرده که توجه آمریکا به عراق و افغانستان برای ایران خط مشی بازدارنده فراهم کرده است. حکومت ایران تأکید می‌کند که هیچ یک از مسوولان آمریکایی احتمالا قصد ندارند با طرح موضوع هسته‌ای ایران ثبات شکننده موجود را به مخاطره اندازند.
کاملا این احتمال وجود دارد که ایرانی‌ها اولویت‌های آمریکا را غلط برآورد کنند. تاریخ خاورمیانه پر است از کسانی که مقاصد واشنگتن را اشتباه دریافتند. به هر حال رهبران ایران خود را با این اندیشه تسلی می‌دهند که اعمال تحریک‌آمیز هسته‌ای آنها اقدام تلافی‌جویانه آمریکا را برنمی‌انگیزد.
● ورود رژیم اسراییل به معادله
آنگاه اسراییل، در جمع‌بندی‌های استراتژیک ایران ظاهر می‌شود. اسراییل برخلاف دولت‌های عرب، رویکرد مشخصی در مورد ایران دارد. و بر عکس ایالات متحده، اسراییل گرفتار منازعاتی نیست که مواجهه با ایران بتواند بر وخامت اوضاع بیفزاید.
رهبران ایران جدا از انتقادات شدید نسبت به اسراییل، تهدیدات آن را جدی می‌گیرند و در تلاش هستند تا بر گزینه‌های تلافی‌جویانه پافشاری کنند. این جاست که شکل و لحن اتحاد آمریکا و اسراییل بسیار اهمیت می‌یابد. اگر ایران در این اتحاد اختلاف ببیند، خود را مطمئن می‌سازد که یک اسراییل عاجز و محاصره شده احتمالا نمی‌تواند در حالیکه با حامی ابرقدرت‌اش درگیر است، به ایران حمله کند. چنین دریافت‌هایی بازدارندگی اسراییل را کاهش می‌دهد.
● تفکیک موضع فلسطین از ایران
تمام اینها بدین معنا نیست که واشنگتن نمی‌تواند آشکارا و قدرتمندانه از سیاست‌های اسراییل انتقاد کند. افت و خیز روند صلح باعث مخالفت‌ها و حتی تنش میان 2 متحد خواهد شد. اما در حالی که آنها استراتژی‌هایشان را برای ادامه گفت‌وگو میان اسراییل و همسایگان‌اش ترسیم می‌کنند، عاقلانه خواهد بود که سیاستگذاران آمریکایی با صدای بلند تأکید کنند که پویایی مذاکرات اسراییل و فلسطینیان بر همکاری واشنگتن با اسراییل در مورد ایران تأثیری نخواهد داشت.
ترجمه: رضا دانشمندی
نظر شما