میراث هخامنشی داراب در معرض نابودی

از جاده ای آسفالته که در گذشته از میان این یادمان تاریخی رد شده و آن را به دو نیم، بخش بندی کرده، گرفته تا کَند و کاوهای غیرمجاز سودجویان اموال فرهنگی - تاریخی به انگیزه نادرست یافتن گنج .
سیاوش آریا افزود: زمین های کشاورزان در عرصه و حریم این تُل باستانی جای گرفته و دشواری هایی را برای آن به دنبال دارد. در واقع گِرداگرد تُل «یونجه ای» را زمین های کشاورزی فرا گرفته است. از سویی دیگر، بخش بسیار بزرگی از این تُل در گذشته به جاده تبدیل شده و لایه های باستان شناسانه آن را کامل نابود کرده است. این در حالی است که هنوز هیچ کاوش باستان شناسی و بررسی و پژوهشی بر روی این یادمان تاریخی - فرهنگی نشده است.
به گفته وی تپه و تُل های باستانی از آن دسته از یادمانهایی هستند که از ارزش فراوانی نزد پژوهشگران و باستان شناسان دارند. این یادمان های تاریخی - فرهنگی از دیدگاه مطالعه، شناخت و داده های فرهنگی بسیار ارزشمند بوده و پاسداری و نگهداری از آن ها ضروری است.
وی با بیان اینکه تپه های باستانی و تاریخی بخشی از هویت و شناسنامه هر کشوری به شمار می آید افزود: پس از کاوش های باستان شناسی این تپه ها و آشکار شدن راز و رمزهای نهفته در زیر خَروارها خاک، پِی به شرایط زیست و آیین و آداب گذشتگان خواهیم برد از این رو نگهداری و پاسداشت این یادمان های تاریخی - فرهنگی ضرورت دارد . این دوستدار میراث فرهنگی فارس اضافه کرد: تُل «یونجه ای»، تپه ای بیضی شکل به اندازه 70* 45 و بلندای 2 متر است که در بخش جنوبی جاده قدیم داراب - فسا درفاصله 10 کیلومتری داراب در میان زمین های کشاورزی جای گرفته است. سطح تپه کمابیش هموار و گیاهان برگ سوزنی روی آن را پوشانده است. آریا ادامه داد: به نظر می رسد وسعت این تپه در گذشته بیشتر بوده است. زیرا تا فاصله چند متری آن سفال هایی در زمین های کشاورزی دیده می شود. همچنین بخش بزرگی از گوشه غربی تپه خاک برداری شده است. به گونه ای که دیواره ای با بلندای 2 متر پدیدار شده و در گوشه شمالی نیز آبراهه ای به ژرفای نزدیک 90 سانت و دهانه 80 سانتی متر کَنده شده است.
وی همچنین گفت: بیشتر اشیای به دست آمده از سطح تپه در برگیرنده سفال با خمیره شنی و گیاهی و سفال های نقش دار نخودی رنگ قهوه ای و خاکستری متعلق به دوره های هخامنشی تا روزگار اسلامی است. از ویژگی های این یادمان، نزدیکی آن به دژ «دهیا»ی دارابگرد است که از یادمان های ساسانی به شمار می آید. همچنین این تُل تاریخی مالک خصوصی دارد.گفتنی است تل «یونجه ای» با شماره 2954 در تاریخ 28 دی ماه 1379 به ثبت ملی رسیده است.