حسن نجفی*-سال 84شورای حکام آژنس بین الملی انرژی اتمی در 15بهمن 84با صدور یک قطعنامه سیاسی موضوع هسته ای ایران را به شورای امنیت ارسال نمود. شورای امنیت سازمان ملل متحد بر اساس فصل 7منشور ملل متحد در وضعیت های رددتهدید صلح جهانی .تخطی از رویه های صلح.یا اعمال خشونت و زور)در سطح جهان دست به اقدام بزند.و طبق این بند میتواند مجازات های از قبیل قطع کامل .یا جزیی .روابط اقتصادی.ارتباط زمینی یا هوایی .پست و تلگرافی و همچنین قطع روابط دیپلماتیک را در نظر بگیرد.و تمام دولت های عضو سازمان ملل موظف اند آنرا اجرا نمایند
پس از ارسال موضوع به شورای امنیت در اولین گام مبادرت به صدور بیانیه ای در تاریخ 29مارس 2006(9فروردین 85) نمود .شورای امنیت از ایران تقاضا نمود تا در اقدامات درخواستی شورای حکام آژانس بویژه تعلیق کامل و پایدار تمامی فعالیت های مرتبط با غنی سازی و یاباز فراوری را انجام دهد واز مدیر کل آژانس درخواست کرد ظرف 30 روز گزارش در ارتباط با اقدامات انجام شده توسط ایران ارسال دارد.شورای امنیت اولین قطعنامه را در تاریخ 9مرداد 85(31جولای 2006) با تیکه بر معاهده عدم اشاعه سلاح های هسته ای (NpT)و گزارش های مدیرکل آژانس بین الملی انرژی اتمی.قطنعامه های شورای حکام و بیانیه رییس شورای امنیت .قطعنامه 1696را منتشر کرد.(ایران تمام فعالیت های غنی سازی و باز فراوری راتعلیق نماید).
در بند 5از تمام کشورها میخواهند از انتقال هر گونه اقلام مواد کالا و فن آوری که میتواند به فعالیت های مرتبط به غنی سازی برنامه های موشکی بالستیک ایران مربوط شود جلوگیری کنند.(این قطعنامه با 14رای موافق ویک رای مخالف(قطر) تصویب شد.
چهار ماه بعد شورای امنیت در تاریخ 2دی 85(23 دسامبر2006) قطعنامه 1737بدون مخالف تصویب کرد(رد تمام فعالیت های مرتبط با غنی سازی و فراوری از جمله تحقیق و توسعه را تعلیق نماید).
4فروردین 86(24مارچ 2007) با تمام آراء شورای امنیت قطعنامه ی جدیدی را تصویب میکند.در این قطعنامه افراد و موسسات بیشتری در ارتباط با فعالیت های هسته ای در در فهرست تحریم ها قرار میگیرد.
در 13اسنفدماه 86(3مارچ2007)شورای امنیت با یک رای ممتنع (اندونزی) با تاکید دوباره بر قطعنامه قبلی تعدادی از افراد و موسسات را به فهرست تحریم اضافه میکند.
در تاریخ 6مهر 87(27سپتامبر 2007)قطعنامه کوتاه دیگری وبا تاکید بر قطعنامه های قبلی به تصویب میرساند.
در تاریخ 19خرداد 89شورای امنیت قطعنامه خود علیه ایران را با دو رای مخالف(برزیل وترکیه) و یک رای ممتنع(لبنان)در واکنش به غنی سازی 20درصدی توسط ایران راتصویب کرد.
(در این قطعنامه درخواست های مهمی از جمله عدم فعالیت اقتصادی در مسایل مربوط به هسته ای و موشکی که ایران از آن منتفع شود.لزوم هوشیاری در باره برخی صنایع و تجهیزات پتروشیمی با هسته ای.ممنوعیت فروش سلاح نظامی به ایران.جلوگیری از انتقال فناوری ساخت موشک بالستیک .تحریم سپاه پاسداران و شرکت کشتیرانی...)
19خرداد1390شورای امنیت فعالیت گروه کارشناسان زیر نظر کمیته های که بنا به در خواست قطعنامه 1737برای پیگیری و گزارش دهی درباره تحریم ایران تشکیل شده بود را با یک رای مخالف(لبنان)تمدید کرد.
قطعنامه های 1984سال2011-2049سال2012-2105سال2013و نهایتا قطعنامه های 2195-2145به منظور سالانه ساختارهیاتی است که در قطعنامه 1737 ایجاد و در قطعنامه 1929تکمیل شده است.
مطالبی که در فوق به صورت اجمالی به آن اشاره نمودیم بخشی از بخشی از دستاورد محافظه کاران از سال 84تا 92بود و پس از آنکه بر اساس مصوبات شورای امنیت اجماع جهانی برای حمله به ایران در حال شکل گیری بود رخداد مهمی در ایران اتفاق افتاد و آن انتخابات 24خرداد 92بود که تمامی معادلات جهانی و بین الملی را نقش بر آب کرد.پس از حضور تیم دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران و تفویض اختیار از سوی جناب آقای دکتر روحانی به تیم مذاکراه کننده با استراتژی گفتمان و عقلانیت بر پایه روابط دیپلماسی در عرصه بین الملی موفق شدند همه تحریم هایی که در فوق به آنها اشاره شد را ملغی یا به حالت تعلیق درآورند.
امروز که حدود یکسال از عمر برجام میگذرد متاسفانه عده ای در داخل بخاطر کارنامه ضعیف خود در طول مذاکرات سال 84تا 92و عدم کسب موفقیت در مذاکرات نمیخواهند برجام به سرانجام برسد.
وقتی کسانی که خود چندین سال سال مسوول مذاکره کننده در مسله هسته ای کشورمان بودند ود ر این مدت حتی یک بار خود را مجاب به پاسخگویی به مجلس ودیگر نهادها نمی داند اما پس از توافق نامه ژنو بارها به کمیسیون ویژه برجام و امنیت ملی در مجلس میرود تا این توافق در مجلس رای نیاورد این موضوع نشانگر و مبین چیست؟؟
واز طرفی تندورها در امریکا نیز مخالف امریکا هستند واین دو چالش اساسی برای برجام تلقی میشود...
وباید گفت که علیرغم مخالفت های امریکا با برجام ولی کشورهای اروپایی دربخش هایی همچون انرژی و صعنت خودرو به سمت ایران آمده اند ودر حال سرمایه گذاری هستند.
مهم ترین و بارزترین مولفه ایی که میتواند نقطه پیروزی برجام باشد این است که با توجه به حسن نیت ایران و اعتماد اتحادیه اروپا نسبت به برنامه هسته ای کشورمان دیگر امریکا هیچ وقت نخواهد توانست اجماعی که در سال 90تا92علیه ایران ایجاد کرد را تکرار کند.
*کارشناس مسایل حقوقی
46
نظر شما