«شیراز قلب فرهنگی ایران است؛ شیراز شهری با تاریخچه ادبی و هنری غنی است و آرامگاه شاعران بزرگی مانند حافظ و سعدی در این شهر قرار دارد، این شهر در واقع شهر عاشقان و شعر است» این جملات تنها بخشی از نوشتههای «پاتریشیا شولتز» در سفر به ایران است.
این جملات مشتی نمونه خروار است که نشان دهد آن چه که گردشگران خارجی را به شیراز میکشاند، ادبیات این سرزمین و بزرگانی چون حافظ و سعدی است. به گفته مصیب امیری در 6 ماه نخست امسال 3 میلیون و 100 هزار گردشگر داخلی و 195 هزار گردشگر خارجی از اماکن تاریخی استان بازدید کردند که آرامگاه حافظ، سعدی و تخت جمشید رتبه های اول تا سوم را در میان اماکن تاریخی دارند.
جدای از جاذبه های تاریخی، شیراز جاذبه های دیگری نیز دارد که می تواند در رونق نوع خاصی از صنعت گردشگری به نام گردشگری ادبی فعالیت کند. این نوع گردشگری بسیار درآمدزا است. بنا بر آمارهای منتشر شده از طرف سازمان جهانی گردشگری و به گفته فواد شمس، کارشناس برنامه ریزی گردشگری، گردشگری ادبی سالانه حدود یک میلیارد دلار برای آمریکا درآمد ایجاد میکند.
با نگاهی به رسانه های بین المللی و جست و جوی عنوان گردشگری ادبی به مقاله ای برمیخورید که در آن مسئولان گردشگری کلمبیا با راه اندازی پروژه ای به نام «راه ماکوندا» گابریل گارسیا مارکز نویسنده مشهور را در خدمت گردشگری گرفتند و با وجود این که دهکده ماکوندا در رمان 100 سال تنهایی یک دهکده خیالی است از این عنوان استفاده کرده تا زادگاه و مکان های مورد استفاده این نویسنده را به گردشگران نشان دهند.
حال تصور کنید ایران با غنای ادبی که دارد و با وجود شاعرانی چون سعدی، حافظ، فردوسی تا خیام و عطار و بابا طاهر چه رونقی میتواند به صنعت گردشگری دهد اما متاسفانه هنوز این نوع گردشگری در ایران جایگاهی ندارد و به همین دلیل ایران هم از درآمد آن محروم است و هم این که برخی از ظرفیت های این صنعت رو به نابودی است.
در این میان شیراز به عنوانی یکی از مقاصد گردشگران خارجی هر چند به دلیل کم کاری مسئولان نتوانست عنوان شهر نمونه گردشگری را از آن خود کند اما با وجود داشتن سعدی و حافظ به عنوان دو قطب ادبیات فارسی می تواند به عنوان شهر نمونه گردشگری ادبی معرفی شود امری که نیاز به برنامه ریزی مدون دارد.
فواد شمس، کارشناس برنامه ریزی گردشگری درباره این نوع از صنعت گردشگری می گوید: «گردشگری ادبی تنها منحصر به دیدن مقبره های شاعران و نویسندگان نیست بلکه آثاری را که به نوعی به زندگی و کار شاعر مرتبط می شود، در بر می گیرد».
وی بر این باور است که بازدید از مکان ها و آثار مرتبط با زندگی و کار شاعران و ادبای بزرگ شیراز در قالب یک تور حرفه ای با همراهی استادان ادبیات فارسی و شاعران معاصر می تواند بر جذابیت یک تور گردشگری ادبی در شیراز بیفزاید.
به گفته شمس، شیراز ظرفیت های لازم و زیرساخت های کافی در این زمینه را دارد، دیدار از مقبره شاعران و نویسندگان یا بازدید از خانههای قدیمی که نویسندگان و شاعران در آن زندگی کردهاند و حتی دیدار از سرزمینهای واقعی و خیالی که در آثار ادبی گذشتگان به آن اشاره شده است.
حافظ در بسیاری از غزلیات خود به آب رکن آباد اشاره کرده، این چشمه که در ورودی شهر شیراز واقع شده است و میتواند یکی از مکانهایی باشد که مصداق گردشگری ادبی در شیراز شود. در حال حاضر این منطقه به عنوان پروژه آب رکنی در حال توسعه و مرمت است.
چندی پیش مصیب امیری مدیر کل میراث فرهنگی استان فارس از واگذاری این پروژه خبر داده و گفته بود پروژه فرهنگی آب رکنی در ورودی شهر شیراز یکی از پروژه های مهم میراث فرهنگی است که عملیات عمرانی آن از سال 88 شروع شده و تا کنون 20 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
به گفته وی، میراث فرهنگی تا کنون 24 میلیارد ریال برای این پروژه هزینه کرده است و ورود بخش خصوصی می تواند تکمیل این پروژه را سرعت بخشد.
به دنبال این اعلام آمادگی میراث فرهنگی، شهرداری و شورای شهر شیراز در پی عقد قراردادی هستند تا تکمیل این پروژه را به عهده بگیرند. علی راستگو رئیس کمیسیون گردشگری شورای شهر شیراز در این باره گفت: بنا بر این است که پس از برآورد قیمت شهرداری و موافقت میراث فرهنگی تفاهم نامه ای منعقد شود و ساماندهی آب رکنی شیراز آغاز شود.
به گفته راستگو، قدمت این چشمه به دوران دیلمیان می رسد، این چشمه به فرمان رکن الدوله دیلمی احیا و کانال گذاری شده و باغ جهان نما، تکیه های هفت تنان و چهل تنان را آبیاری کرده و حافظ شیرازی نیز در اشعار خود بارها به آن اشاره کرده است.
آن طور که رئیس کمیسیون گردشگری شورای شهر شیراز می گوید: این چشمه به دلیل خشکسالی و عدم رسیدگی تبدیل به باریکه آبی شده است که اجرای طرح ساماندهی آن می تواند ورودی شیراز را تبدیل به یک منطقه گردشگری کند و نخستین نتیجه آن کم کردن حجم ترافیک و چادرهای مسافرتی گردشگران در ورودی شهر شیراز است.
کسی که دیوان حافظ را خوانده و کلیات سعدی را دوست دارد دیدار از مکان هایی که مربوط به این شاعران بزرگ است و آشنایی با محیطی که این آثار در آن خلق شده اند، برایش بسیار جذاب است. در کنار این شیراز ظرفیت آن را دارد که با برگزاری جشنواره های ادبی گردشگران بیشتری جذب کند.
برای جذب گردشگری ادبی کافیست زیرساخت ها را آماده کرد، تبلیغات موثر و برنامه ریزی مدونی داشت تا شیراز به قطب گردشگری ادبی تبدیل شود.
46
نظر شما