پانزده ماه پس از آنکه باراک اوباما به کاخ سفید راه یافت و ماراتنی را برای برقراری صلح در خاورمیانه اعلام کرد، واشنگتن رسما به این نتیجه رسیده است که باید راسا مسیر را برای گفتگو میان اسرائیل و فلسطین هموار سازد. ایالات متحده نقش میانجی را بازی خواهد کرد اما بی‌شک دو طرف ماجرا در یک اتاق نخواهند بود. بسیاری از تحلیل‌گران اعتقاد دارند که شانس خروج از بن‌بست برای دو طرف بسیار ناچیز است . برخی هم ادعا می‌کنند که این اماده‌سازی‌ها در حقیقت دورخیزی است برای روزی در آینده‌ای نه چندان دور که باراک طرح صلح خود را در اختیار دو طرف و جهان عرب قرار می‌دهد .
بیست و چهار ساعت پیش بود که هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه ایالات متحده تاکید کرد که هفته آینده ، واشنگتن در مسیر میانجی‌گری میان فلسطین و اسرائیل قرار خواهد گرفت. در جریان این میانجی‌گری ، نماینده رئیس‌جمهوری ایالات متحده جورج میچل ، طرح‌های واشنگتن برای برون‌رفت از بحران را میان فلسطین و اسرائیل به این سو و آن سو می‌برد . هیلاری در گفتگو با خبرنگاران در وزارت امور خارجه گفت: بی‌شک ما هم دوست داشتیم دو طرف را بر سر میز مذاکرات مستقیم و در حال بحث و تبادل نظر در خصوص موارد اختلافی می‌دیدیم.
هیلاری این سخنان را پس از دیدار با معاون نخست وزیری کویت بر زبان آورد . محمد الصباح نیز تاکید کرد که کشورهای عربی باید از برون‌رفت دو طرف از بن‌بست حمایت کنند. این در حالی‌ست که آخرین بار اسرائیل در ماه مارس با اعلام خبر ادامه شهرک‌سازی‌ها در شرق بیت المقدس خشم اعراب را برانگیخت . اعضای اتحادیه عرب امروز در قاهره با هم دیدار می‌کنند و پیش‌بینی می‌شود که همگی از تصمیم محمود عباس برای بازگشت به پای میز مذاکره با اسرائیل استقبال کنند. به نظر می‌رسد که محمود عباس پس از دریافت نامه شخصی باراک اوباما در هفته گذشته ، تصمیم به بازگشت به پای میز مذاکره گرفته است .
با این همه ، معاون جورج میچل در اظهاراتی جداگانه تاکید کرد که در شرایطی که اسرائیل به روند شهرک‌سازی‌ها و ساخت 1600 واحد مسکونی ادامه دهد ، ایالات متحده از صدور قطعنامه علیه این کشور در شورای امنیت حمایت نخواهد کرد . البته همین مقام ادعا می‌کند که نخست وزیری اسرائیل به باراک اوباما وعده داده است که قطعا به روند شهرک‌سازی‌ها در منطقه مد نظر اوباما ادامه نخواهد داد . این در حالی‌ست که نتانیاهو از یک سال پیش تا‌کنون بارها از اعلام توقف شهرک‌سازی‌ها سرباز زده است . جدا از بحث شهرک‌سازی‌ها ، کارشناسان اعتقاد دارند که در نهایت حتی اگر اختلاف‌ها بر سر شهرک‌سازی‌ها هم از میان رود، باز هم مسائلی مانند سرنوشت بیت‌المقدس و پناهندگان می‌تواند تبدیل به معضلی جدی شود .
برای افرادی که در چند سال گذشته پرونده صلح در خاورمیانه را از نزدیک دنبال کرده‌اند، تلاش‌های جورج میچل و رفت و آمد میان بیت المقدس و رام الله ، نمایی از فرصت‌هایی ست که در هشت سال گذشته از دست رفته است . آرون دیوید میلر مذاکره کننده سابق در پرونده صلح خاورمیانه در این خصوص می‌گوید : ما به جای آینده به گذشته می‌رویم. اعتماد میان فلسطین و اسرائیل متزلزل شده است . البته باید توجه داشت که مذاکرات غیرمستقیم یک حسن دارد و آن هم عدم برانگیختن انتظارهای نا‌به‌جا است . در این میان دیپلماسی مد نظر باراک اوباما می‌تواند مانع از بزرگ‌شدن پرسش‌هایی مانند مشروعیت نتانیاهو یا عباس به عنوان نمایندگان اسرائیل و فلسطین شود .
در میان تمامی تلاش‌ها برای از سرگیری مذاکرات باید به بازنگری کلی فرآیند صلح طلبی در خاورمیانه رو اورد. دانیل لوی در این خصوص می‌گوید: عدم تقارن خاصی میان احزاب وجود دارد . تا زمانی که به ذات این عدم تقارن فکر نکنیم و راه‌حلی برای آن نیابیم نمی توانیم کاری از پیش ببریم.
نیویورک تایمز یکم می / ترجمه : سارا معصومی
نظر شما