جاناتان ویسمن: ایالات متحده تلاش جدیدی را برای مذاکره با مصر برای خلع سلاح هسته‌ای منطقه اغاز کرده‌است. باراک اوباما رئیس‌جمهوری ایالات متحده از پانزده ماه پیش که برای نخستین بار قدم به کاخ سفید گذاشت ، رویای جهانی عاری از تسلیحات هسته‌ای را در سر داشت . این‌بار و درست چند روز مانده به برگزاری کنفرانس منع تکثیر تسلیحات هسته ای ، خبر می‌رسد که واشنگتن عز م خود را برای گفتگو با مصر برای تخلیه منطقه از تسلیحات هسته ای به کار گرفته است. برخی ادعا می‌کنند که هدف از این اصرارها در این برهه زمانی خاص تحت فشار قرار دادن ایران به واسطه برنامه هسته‌ای این کشور است .
برخی مقام‌های امریکایی که با این حرکت‌های باراک اوباما و در قالب بزرگ‌تر دموکرات‌ها آشنایی دارند ادعا می‌کنند که باراک با این حرکت به جهانیان می‌فهماند که در بحث خلع سلاح جدی‌است . البته نباید سکوت امریکا در برابر تسلیحات هسته‌ای در اختیار اسرائیل را فراموش کرد. البته واشنگتن به اسرائیل اطمینان داده است که تا زمانی که تمامی کشورهای حاضر در منطقه موافقت خود را با خلع سلاح اعلام نکنند و صلح در خاورمیانه محقق نشده باشد، تل‌اویو برای خلع سلاح تحت فشار قرار نخواهد گرفت.
کنفرانس بازنگری منع تکثیر تسلیحات هسته ای موسوم به ان پی تی، هر پنج سال یک‌بار برگزار می‌شود و بیست و چهار ساعت دیگر کار خود را آغاز می‌کند . محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهوری ایران از نخستین سخنران‌های این نشست است . بی‌شک آقای احمدی نژاد در این سخنرانی برخورد دو‌گانه غرب با بحث تکثیر تسلیحات هسته‌ای را به باد انتقاد گرفته و همزمان از تسلیحات در اختیار اسرائیل نیز گلایه می‌کند . پس از محمود احمدی‌نژاد ، هیلاری کلینتون در نشست بعد از ظهر در جایگاه سخنران قرار می‌گیرد.
بحث در خصوص بازنگری ان پی تی زمانی آغاز می‌شود که پرونده هسته‌ای ایران در صدر دغدغه‌های بین‌المللی قرار گرفته است و با وجود اصرارهای تهران مبنی بر صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای ، ایالات متحده و همراهانش در غرب بر تلاش این کشور برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای تاکید دارند . بحث خاورمیانه عاری از تسلیحات هسته‌ای اولین بار در جریان بازنگری ان پی تی در 1995 مطرح شد. در 1970 ، محور مذاکرات محدود کردن توسعه این تسلیحات بود . البته از آن زمان تا‌کنون هیچ‌کدام از کشورها به تعهدهای خود در این خصوص عمل نکرده‌اند .
مقام‌های نزدیک به کاخ سفید تاکید دارند که باراک اوباما به دنبال تحقق عملی طرح خاورمیانه عاری از تسلیحات هسته ای بوده و البته از برگزاری نشست‌هایی در منطقه برای تحقق این امر هم حمایت می‌کند . گفتگوهای میان واشنگتن و قاهره نیز در نیویورک در چند ماه آتی ادامه خواهد یافت. بر اساس این طرح ، کشورهای عربی، ایران ، ترکیه و رژیم اسرائیل در دایره مناطقی قرار می‌گیرند که باید خلع سلاح را تجربه کنند.
یکی از مقام‌های امریکایی که خواست نامش فاش نشود در این خصوص می‌گوید: ما طرحی را در اختیار مصری‌ها قرار خواهیم داد که با طرح‌های پیشین متفاوت خواهد بود . البته امریکایی‌ها نیز بر این حقیقت واقف هستند که نمی‌توانند بدون پیشرفت هایی در بحث صلح خاورمیانه ، به موفقیت طرح جدید جهانی عاری از تسلیحات هسته‌ای امیدوار باشند . الن تاچر که مسئولیت معاونت امور کنترل تسلیحاتی را در امریکا بر عهده دارد در این خصوص می‌گوید: اصلی‌ترین دغدغه ما این است که شرایط برای جهانی عاری از تسلیحات هسته‌ای محقق نخواهد شد مگر آن‌که تمامی اعضای منطقه در این امر ما را یاری دهند و البته طرحی ملموس برای جلب موافقت وجود داشته باشد .
بی‌شک دیپلماسی جهانی عاری از تسلیحات هسته ای در شرایطی که باراک تعهدات خود به نخست وزیری اسرائیل را فراموش کند، منجر به خلق تنش‌های جدید می‌شود . اسرائیل به شدت نگران است که کنفرانس منع تکثیر تسلیحات هسته‌ای منجر به ابزاری برای تشدید فشارها بر این رژیم برای خلع سلاح شود . دقیقا به واسطه همین دغدغه‌ها بود که نتانیاهو در نشست امنیتی واشنگتن در ماه مارس شرکت نکرد تا حداقل کمتر انتقاد بشنود . نتانیاهو چهل و هشت ساعت پیش اعلام کرد که دولتش از خاورمیانه عاری از تسلیحات کشتار جمعی و هسته‌ای استقبال می‌کند اما در شرایطی که صلح میان تمامی اعضای این منطقه ریشه دوانده باشد .
نتانیاهو هم به خوبی می‌داند که این پیش‌شرط به معنای محقق نشدن طرح مد نظر اوباما در خصوص منطقه عاری از تسلیحات هسته‌ای است . اعراب برای دوستی با اسرائیل توقف کامل شهرک‌سازی‌ها و تشکیل کشور فلسطین را پیش‌شرط می‌دانند . مسائلی که بعید است اسرائیل به این سرعت به آن‌ها پاسخ دهد . طرح امریکا برای خالی کردن منطقه از تسلیحات هسته ای درست در روزی مطرح شد که هیلاری کلینتون هم از اغاز هر چه سریع‌تر مذاکرات صلح خبر داد .
وزیر امور خارجه مصر احمد ابوالغصظ پیش از نشست امنیتی وانشگتن در ماه مارس به تسلیحات هسته ای در اختیار اسرائیل اشاره کرده و از جامعه جهانی خواست از این رژیم در خصوص این تسلیحات توضیح بخواهند .نظارت آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای بر تسلیحات اسرائیل نیز از جمله مطالبه‌های مصر بود که البته بی‌پاسخ ماند .
اخرین کنفرانس منع تکثیر تسلیحات هسته‌ای در سال 2005 با شکست روبه‌رو شد. اما مقام‌های امریکایی ادعا می‌کنند که از یک سال پیش برای موفقیت در نشست فردا برنامه ریزی کرده‌اند .ایالات متحده اصرار دارد که کشورهایی که از ان پی تی تخطی می‌کنند باید بدانند که نمی‌توانند از تنبیه بین‌المللی جان سالم به در ببرند .
وال استریت ژورنال یکم می / ترجمه : سارا معصومی
نظر شما