ائتلاف دولت قانون به رهبری نخست وزیر و ائتلاف ملی در واپسین ساعات سه شنبه موافقت خود را با تشکیل ائتلاف اعلام کردند. به نظر میرسد که عراق برای چهار سال دیگر هم در سیطره شیعیان قرار گیرد . ائتلاف جدید بر خلاف آنچه که در سال 2005 ظاهر شد ، ائتلافی خواهد بود که منجر به تقویت جایگاه شیعیان می شود . البته این ائتلاف هم نمیتواند تضمینی بر نخست وزیری نوری مالکی باشد .
در چنین شرایطی به نظر می رسد که ایاد علاوی رهبر لیست العراقیه که در انتخابات کرسی نخست را به خود اختصاص داد، با تشکیل این ائتلاف به حاشیه رانده شده است . پارلمان عراق 325 کرسی دارد و کسی میتواند پست نخست وزیری را در آغوش بگیرد که بیشترین کرسیها را به خود اختصاص دهد . با توجه به ائتلاف میان دو حزب شیعه ، بعید به نظر میرسد که علاوی بتواند به ارزوی خود برای در دست گرفتن نخست وزیری برسد .
بیشک به حاشیه رانده شدن علاوی میتواند اهل تسنن را که با هزار کرشمه در انتخابات شرکت کردند، بیش از پیش ناراضی کند . اهل تسنن با روی کار آمدن مجدد دولتی شیعه احساس میکنند که از روند نوپای دموکراسی در کشور عقب ماندهاند . معاون رئیس جمهوری عراق طارق الهاشمی که از متحدان ایاد علاوی است در این خصوص میگوید: این ترس وجود دارد که دولت آینده رنگ و بوی فرقه گرایی و مذهب گرایی خاصی داشته باشد .این دقیقا همان تعبیری است که عراقیها از تشکیل دولت شیعه در عراق خواهند داشت . چه ما این تعبیر را دوست داشته باشیم و چه نه. تشکیل اینچنین دولتی برای ما گامی به عقب خواهد بود .
ائتلاف جدید شکل گرفته در عراق از لیست العراقیه نیز خواست که به بلوک سیاسی شکل گرفته بپیوندد. البته هنوز مشخص نیست که آیا پست کلیدی به طرفداران علاوی نیز تعلق میگیرد یا خیر؟
یکی از مشاوران نوری مالکی در این خصوص میگوید: در نهایت کاندیدا مد نظر برای پست نخست وزیری از میان بحث و تبادل نظرهای دو ائتلاف متولد خواهد شد. العراقیه هم در نهایت متوجه میشود که تنها راه باقیمانده برای این گروه پیوستن به دولت ائتلافی جدید است .
علاوی که در حال حاضر در یمن به سر میبرد در این خصوص اظهار نظری نکرده است. ائتلاف دولت قانون و ملی با در آغوش کشیدن یکدیگر 159 کرسی پارلمان را به خود اختصاص میدهند . حرکتی که در نهایت تنها چهار کرسی برای احراز باقی میگذارد . به نظر میرسد که کردها که 57 کرسی را در این انتخابات به دست آوردند، نیز به ائتلاف حاکم بپیوندند.البته بیشک کردها بدون پیش شرط حاضر به همکاری نخواهند شد. بیشک دولت جدید باید امکانات بیشتری مانند استقلال در اختیار کردها قرار دهد .
بلوک شیعه دیگر ائتلاف ملی عراق است که ابراهیم جعفری نخست وزیری سابق وعادل عبدل المهدی معاون رئیس جمهوری در آن اعضا ارشد محسوب میشوند . این بلوک را مقتدی صدر هدایت میکند . صدر تاکنون بارها مخالفت خود را با نخست وزیری نوری مالکی اعلام کرده است . مالکی اما هیچ تمایلی به عقب نشینی از قدرت ندارد . برخی گمانهزنیها از احتمال نخست وزیری جعفر صدر که در ائتلاف نوری مالکی صاحب مسند است خبر میدهد . سخنگو جریان صدر در این خصوص میگوید: مذاکرات بر سر تعیین نخست وزیری باید دو تا سه هفته به تعویق بیفتد . تاکنون هم سخنی در این خصوص به میان نیامده است .
ائتلاف برگ شیعیان در حالی شکل گرفته است که با توجه به بازشماری آرا هنوز نتیجه نهایی این انتخابات علنی نشده است . بازشماری دستی ارا بغداد وارد دومین روز خود شده است . دیوان عالی در حال حاضر پیروزی یکی از نمایندگان برنده شده از لیست العراقیه را به دلیل وابستگی به جریان بعث باطل اعلام کرده است و به همین دلیل اختلاف لیست العراقیه با دولت قانون به یک کرسی رسیده است .
تعلل در تشکیل دولت به شدت امریکاییها را نگران کرده است . باراک اوباما بر لزوم خروج نیروهای امریکایی از عراق طبق برنامه اعلام شده اصرار دارد و این در حالی ست که هرگونه تعلل در تشکیل دولت میتواند این روند را به تعویق انداخته یا هزینه آن را بالا ببرد .
تمایل اهل تسنن به حضور حداقلی در دولت میتواند بر آینده سیاسی عراق تاثیر گذار باشد . شیخ عبدل الرحمان العاصی که ریاست شورای سیاسی اهل تسنن در منطقه مورد مناقشه کرکوک را در اختیار دارد در این خصوص میگوید: بیشک این حرکت میتواند منجر به آغاز خشونت فرقهای در عراق شود . اهل تسنن باید با توسل به هر ابزاری در دولت شرکت داشته باشند . در غیر اینصورت ما به خانه اول بازمیگردیم.
نیویورک تایمز پنجم می / ترجمه : سارا معصومی
نظر شما