زنان خانه‌دار هفت سال است که منتظرند. منتظرند ببینند که بالاخره برای دریافت بیمه شان باید به کجا مراجعه کنند و آیا اساساً قرار است که بیمه شوند یا خیر. آذر امسال که بیاید حدود هفت سال از تصویب طرح بیمه زنان خانه‌دار می‌گذرد و این در حالی است که پس از تمام حرف و حدیث‌ها و وعده و وعیدهای مسئولان دولتی، دفترچه‌های این بیمه به خانه‌های این زنان که 13 میلیون نفر از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند، راه نیافته است. اما حالا وبعد از امیدواری‌هایی که در دل زنان خانه‌دار مخصوصاً در روزهای پروعده و شعار قبل از انتخابات به وجود آمده بود، در روزهای قبل از نوروز امسال، گذشته با مصوبه وزارت رفاه و تأمین اجتماعی در مورد لغو تعهدات دولت در مورد بیمه زنان خانه‌دار، دولت از اجرای این طرح به طور کامل عقب‌نشینی کرد؛ عقب نشینی ای که چندان هم حدس زدنش سخت نبود، چرا که بعد از تمام سرو صداهایی که در این مورد راه افتاده بود و حتی فقیه، رئیس سازمان بهزیستی هم در گفتگو با خبرنگاران خبرآنلاین، آنان را به شلوغ کاری در این مورد متهم کرده بود، این روزها کارشناسان بیمه خبر می دهند که دولت به خاطر بدهی 19 هزار میلیارد تومانی به سازمان تامین اجتماعی نمی تواند این طرح را اجرا کند.
اما با وجود تمام این گمانه زنی ها و اشکالاتی که از نظر کارشناسان بر این طرح وجود دارد، روز گذشته رئیس سازمان تامین اجتماعی اعلام کرده است که این بیمه تنها شامل بازنشستگی می‌شود. او گفته است که : بیمه زنان خانه‌داری که قبلا مطرح شده بود به دلیل دربر گرفتن پوشش‌های بیمه‌ای درمان، بازنشستگی و بیکاری هزینه‌های زیادی برای زنان به دنبال داشت، اما بیمه‌ای که پس از آن مطرح کردیم، تنها شامل بازنشستگی می‌شود، بنابراین هزینه حق بیمه پرداختی کمتر شده و پیش بینی می‌شود، استقبال خوبی از آن صورت گیرد.
به گفته او بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته در سال گذشته مقرر شده بود، زنان خانه‌دار با پرداخت ماهانه هفت تا هشت هزار تومان بیمه شوند.
مشکلات بیمه زنان خانه‌دار
بیمه زنان خانه‌دار در سال 1381 با اختصاص ردیفی خاص از قانون بودجه به مبلغ دو میلیارد ریال تصویب شد و اجرای آن برعهده سازمان بهزیستی قرار گرفت اما شرایطی که برای این بیمه گذاشته شده بود، کمی آن را غیرمعقول نشان می‌داد و عملاً مشمول تعداد زیادی از زنان نمی‌شد. مثلاً طبق این طرح، زنانی تحت پوشش این نوع بیمه قرار می‌گرفتند که شاغل، دانشجو یا دانش‌آموز نباشند و سن‌شان کمتر از 22 و بیشتر از 60سال نباشد، در حالی که طبق آیین‌نامه این بیمه، زنان از کارافتاده و بیمار نیز جزو افراد مشمول در نظر گرفته شده بودند؛ زنانی که اگر دارای این شرایط هم بودند باید زیر 60 سال سن داشتند و همین مسئله تناقض بزرگی را در این بیمه آشکار می‌کرد.
اما از سوی دیگر، پس از تمام صحبت‌هایی که در مورد مشکل بودن پیدا کردن شرکت‌های خصوصی‌ای که صغر باشند با سازمان بهزیستی برای بیمه زنان خانه‌دار شده بود و پس از تمام وعده‌هایی که این سازمان به زنان خانه‌دار در مورد محقق شدن اجرای این بیمه برای آنان داده بود، رئیس گروه بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد؛ در آذرماه سال گذشته اعلام کرد که «طی مصوب هیأت‌مدیره سازمان، زنان خانه‌دار را در زمره حرف و مشاغل آزاد قرار دادیم و تمامی زنانی که سن آنها زیر 45 سال است و سابقه حق بیمه ندارند مشمول این بیمه می‌شوند.» در آن زمان قرار بود که این بیمه با نرخ‌های 12، 14 و 18درصد از حقوق ماهانه زنان خانه‌دار، مشمول آنها شود که هر کدام به دوره‌ای از زندگی این زنان مانند دوران بازنشستگی، از کار افتادگی و یا فوت بعد از بازنشستگی اختصاص می‌یافت اما در این میان نکته‌ای که بیشتر از همه به ذهن می‌رسد این که اگر زنان شاغل به مشاغل خانگی را از آمار 6/54 درصدی جمعیت کل کشور که حدود 10 میلیون نفر زن خانه‌دار می‌شود، استثنا کنیم، آیا زنان خانه‌دار از آن میزان پول دریافتی از همسرانشان برخوردار هستند که بتوانند با پرداخت 26هزار تومان از آن، مشمول این بیمه شوند و در کنار مشمولان بیمه صاحبان حرف و مشاغل قرار بگیرند؟ در حالی که در طرح بیمه زنان خانه‌دار، حق بیمه 5هزار تومان تعیین شده بود.
آیا بیمه زنان خانه‌دار اجرایی است؟
با تمام آمارها و نرخ‌های مختلفی که هر از چند گاه از سوی مسئولان در مورد بیمه زنان خانه‌دار اعلام می‌شود و با اینکه طبق آخرین اظهارنظر وزیر رفاه، سهم دولت در پرداخت حق بیمه به 27/20درصد افزایش و در ازای آن سهم بیمه زنان خانه‌دار به هفت‌درصد کاهش می‌یابد اما باز هم به نظر می‌رسد اختلاف‌نظرهای زیادی در این مورد وجود دارد. «هادی مقدسی» عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، در این مورد به خبر می‌گوید: «تمام مشکلات به وجود آمده در این مورد برمی‌گردد به اختلاف‌نظرهایی که میان سازمان رفاه و سازمان تأمین‌اجتماعی به وجود آمده است. در حالی که طبق اصل 21 قانون اساسی، دولت موظف است همه آحاد جامعه را تحت پوشش حمایتی خود ببرد و طبیعتاً زنان خانه‌دار نیز جزو این اصل قرار می‌گیرند.» این نماینده مجلس، زنان خانه‌دار را جزو آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه می‌داند:«زنان خانه‌دار، افرادی هستند که اگر مشکل کوچکی در خانواده به وجود بیاید، بیشترین آسیب را می‌بینند و زودتر از دیگر اعضای خانواده از کارافتاده می‌شوند، بنابراین این مصداق عینی عدالت‌محوری است که در هر دولتی که بر سر کار است یا می‌آید، توجه ویژه‌ای به آنها شود و قوانینی را در این مورد تصویب کنند که شرایط سختی نداشته باشد و همه آنها را شامل شود.» اما از سوی دیگر با اینکه مسئولان تأمین‌اجتماعی از استقبال بی‌نظیر زنان خانه‌دار از این بیمه خبر می‌دهند، باز هم هستند کارشناسانی که معتقدند زنان نه تنها خود درآمد مستقلی ندارند، بلکه همسران تعداد زیادی از آنها که جزو قشر متوسط جامعه به حساب می‌آیند، آنقدر درآمد ندارند که علاوه بر پرداخت حق بیمه خود، مبلغ مربوط به حق بیمه همسرانشان را نیز بپردازند.
زنان خانه دار، شاغلند یا بیکار؟
دکتر «مصطفی اقلیما»، دبیر جامعه مددکاری ایران که تحقیقات زیادی را در مورد بیمه‌های مختلف انجام داده است، با اشاره به اینکه دولت موظف است افراد مختلف جامعه را بیمه کند، می‌گوید: «ما زمانی می‌توانیم از بیمه زنان خانه‌دار صحبت کنیم که خانه‌داری را جزو مشاغل به حساب بیاوریم و مزایای دیگری را نیز به شاغلان آن اختصاص دهیم؛ یعنی اگر به عنوان مثال، براساس پایه حقوق همسرانشان مبلغی از آنها گرفته می‌شود، دو برابر آن به عنوان حقوق مستمری به آنها داده شود نه یک‌پنجم آن.» اقلیما ادامه می‌دهد: «اگر ما بخواهیم از زنان خانه‌داری که هیچ کار خانگی درآمدزایی را انجام نمی‌دهند، حق بیمه دریافت کنیم، باید سراغ همسرانشان برویم، در حالی که بسیاری از این همسران درآمد کافی برای پرداخت حق بیمه خودشان را نیز ندارند چه برسد به همسرانشان، افرادی هم که شوهرانشان دارای بیمه هستند و خود نیز تحت‌پوشش این بیمه قرار می‌گیرند نیازمند به بیمه جدید نیستند، اما اگر جامعه هدف این طرح، زنان سرپرست خانوار هستند، باید بگوییم که طبق قانون، دولت موظف است کمک لازم را به این زنان بکند نه اینکه حق بیمه‌ای را اضافه بر خرج روزانه‌شان از آنها بگیرد.»
نظر شما