نمک بر زخم محیط زیست!

مهرداد خوشکار مقدم: تمام مصیبت های زیست محیطی درست از جایی آغاز می شود که در کنار استفاده از روش های سنتی برای مقابله با پدیده های طبیعی از سوی ارگان های خدماتی، بی تفاوتی، عدم همکاری و انتظارات بیهوده ی عده ای از شهروندان راحت طلب جای خود را به احساس مسئولیت، همکاری و مشارکت در اداره امور شهری داده و دستگاه های فرهنگی هم واکنشی برای اصلاح این عادت ناپسند از خود نشان نمی دهند.
در سال های نه چندان دور، بارش برف در سطح شهر تبریز گذشته از ایجاد مشکلاتی که خاصیت فصل زمستان محسوب می شود، نشاط و شادابی عمومی شهروندان و خوشحالی کشاورزان و دوستداران محیط زیست را به همراه داشت اما در سال های اخیر انتظارات روزافزون از شهرداری و دیگر نهادهای خدمات رسان برای نمک پاشی گسترده معابر اصلی و فرعی، پیامدهای مخربی برای محیط زیست داشته است.
در منطقه ای که کاهش میزان نزولات آسمانی و کمبود منابع آبی، به بحرانی ملی بدل شده و عموم مردم، آب رفتن دریاچه ارومیه را به نظاره نشسته اند، عدم توجه به سرنوشت هزاران تن نمکی که برای ذوب کردن برف های معابر استفاده می شود، تعجب و تاسف کارشناسان زیست محیطی را برانگیخته است!

عاطفه مجتهدی، دبیر شورای عالی شبکه ی تشکل های زیست محیطی آذربایجان شرقی با هشدار نسبت به عواقب استفاده ی بی رویه از نمک پاشی در شهرهای آذربایجان شرقی گفت: استفاده ی بی رویه از نمک پاشی در معابر شهری و حتی برون شهری، ضمن تخریب فضای سبز و نیز باغات حومه تبریز، شوری روزافزون جنس خاک و آبهای سطحی و زیرزمینی را هم بدنبال دارد.
وی با اشاره به وضعیت بحرانی منابع آبی در آذربایجان اظهار داشت: درحالیکه باتوجه به بحران دریاچه ارومیه، باید تمام اقدامات لازم برای حفظ منابع آبی منطقه صورت گیرد، استفاده بی رویه از نمک پاشی معابر، موجب غیرقابل استفاده شدن آبهای موجود نیز خواهد شد.
دبیر شورای عالی شبکه ی تشکل های زیست محیطی آذربایجان شرقی با تاکید بر لزوم استفاده از روش های نوین برای تسهیل تردد عبور و مرور در سطح معابر یادآور شد: بخش مهمی از راهکار حل مشکلات ترافیکی به همراهی شهروندان باز می گردد چراکه می توان در روزهای برفی به جای استفاده از خودروهای شخصی و ایجاد ترافیک بی مورد، از وسائط نقلیه عمومی بهره جست!
در همین حال، کارشناسان اجتماعی، از گسترش روزافزون راحت طلبی، بی تفاوتی و نیز کمرنگ شدن روح تعامل و همکاری در بین شهروندان اظهار نگرانی کرده و این عوامل را مهمترین خطر آینده ی جامعه می دانند.

خسرو سرتیپی، فعال مدنی و پژوهشگر فرهنگی آذربایجان، با اشاره به انتظارات روزافزون شهروندان برای نمک پاشی محلات و معابر فرعی توسط شهرداری گفت: متاسفانه تعامل، همدلی و همکاری عمومی برای صیانت از محیط زندگی کمرنگ شده بطوریکه امروزه کمتر کسی حاضر است مقابل منزل خود را برف روبی کرده و در تسهیل عبور و مرور شهری ایفای نقش نماید.
وی با بیان اینکه برف و سرما خاصیت و زیبایی زمستان است یادآور شد: تا همین 15 سال پیش، بارش برف و باقیماندن آن در معابر شهری حتی تا نیمه ی بهار امری معمول بود و در فرهنگ بومی نشان از برکت و نعمت خدادادی داشت.
سرتیپی با اظهار تاسف نسبت به گسترش حس بی تفاوتی در بین شهروندان اظهار داشت: محیط زیست به تمام جامعه تعلق داشته و نگهداری از آن به تنهایی از عهده ی دولت و سازمان محیط زیست و شهرداری و ارگان های دیگر بر نمی آید.
خسرو سرتیپی با تاکید بر اهمیت همکاری با شهرداری و نهادهای شهری برای گذر از ایام فصل زمستان یادآور شد: لااقل به فکر آیندگان و فرزندان خود باشیم که بعد از ما در این شهر زندگی خواهند کرد.
وی همچنین بر لزوم توجه به آموزش های شهروندی برای ارتقای روح همدلی و همکاری برای حفاظت از محیط زیست تاکید کرد و گفت: در این خصوص آموزش و پرورش، مراکز آموزش عالی، صدا و سیما و رسانه های نوشتاری کم کاری کرده اند.

در همین حال، علی فخر آذر، رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر تبریز در این خصوص گفت: متاسفانه انتظارات گسترده ی مردم از شهرداری برای نمک پاشی معابر حتی در محلات کم رفت و آمد در حال افزایش است.
وی با اشاره به برنامه ریزی های صورت گرفته برای استفاده از روش های نوین و جایگزین برای نمک پاشی گفت: امروزه در کشورهای مدرن جهان، استفاده از روش "برف روبی مکانیزه" جایگزین روش های دیگر شده و شهرداری تبریز نیز به طور قطع به این سمت حرکت خواهد کرد.
فخر آذر با اظهار امیدواری نسبت به همکاری و حساسیت شهروندان نسبت به سرنوشت محیط زیست خود گفت: نمک پاشی های گسترده هزینه های بسیاری به شهرداری تحمیل می کند چراکه این امر به آسفالت معابر آسیب زده و برای لکه گیری و حتی تعویض رویه ی آسفالت سالانه باید میلیاردها تومان هزینه کرد.
رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر تبریز از برنامه ریزی برای تخصیص اعتبار برای خرید تجهیزات نوین برای شهرداری تبریز خبر داد و گفت: با توجه به فرا رسیدن فصل بودجه نویسی سال آتی در شورای شهر، امیدواریم که اعتبارات مناسبی برای این امر اختصاص داده شود.
***
با توجه به آنچه گفته شد، انتظارات ضد و نقیض برخی شهروندان از شهرداری و دستگاه های خدمات رسان نیز به معادله ای چند مجهولی بدل شده است.
حال سئوال اینجاست، در وانفسای کاهش روح تعامل و همکاری، چگونه می توان انتظار نمک پاشی تمام معابر اصلی و فرعی و محلات تبریز را داشت اما در عین حال خواستار حفاظت و صیانت از فضای سبز شهری شد؛ درحالیکه منابع آبی آب رفته و خاک تبریز روز به روز شورتر می شود؟!

46