علی اکبر صالحی بیانیه ایران، ترکیه و برزیل درباره تبادل سوخت رآکتور تهران که روز گذشته به امضای وزرای خارجه این کشورها رسید، را بیانگر هوشمندی سیاست ایران در عرصه بین‌المللی دانست.
اهم سخنان رییس سازمان انرژی اتمی کشورمان که با شبکه چهارم سیما گفت و گو می کرد و فارس آن را منتشر کرد عبارت است از:
- بیش از 9 ماه از ارسال نامه ایران به آژانس برای تبادل سوخت رآکتور تهران می‌گذرد.سازمان انرژی اتمی در نامه خود به آژانس اعلام کرد که سوخت رآکتور تهران رو به اتمام است و کشورهایی که توانایی ساخت این سوخت را دارند در ازای دریافت وجه، این سوخت را برای ما تامین کنند.
- سوخت قبلی رآکتور تهران از طریق آژانس از آرژانتین تأمین شده بود. این بار نیز قرار بود این کار صورت گیرد. ما نام کشوری را برای تأمین سوخت ذکر نکردیم و آژانس مخیر بود تا هر کشوری را که خود صلاح می‌داند به ما معرفی کند.
- پس از ارسال این نامه، آمریکا و روسیه متفقاً نامه‌ای به ایران عرضه داشتند که آمادگی تامین سوخت رآکتور تهران را دارند اما مشروط به شرایطی که یکی از آن شرایط ارسال اورانیوم 3.5 درصدی ما به خارج در ازای دریافت سوخت 20 درصدی بود. ما در ابتدا گفتیم این شرط در تعارض با یک امر تجاری است ولی از آنجایی که پرونده تصنعی هسته‌ای را برای فشارهای گوناگون سیاسی به ایران به وجود آورده بودند، ما متوجه بودیم که از ابتدا نیز این شروط برای ایجاد یک بن‌بست و فشار جدید مطرح شد بنابراین اصل تبادل سوخت را علی‌رغم این که امری غیرمعمول و غیرعادی بود، پذیرفتیم ولی گفتیم ضمانت عینی می‌خواهیم.
- اینکه ما سوخت خود را به خارج ارسال کنیم و بعد منتظر شویم سوخت 20 درصد مورد نظرمان را بگیریم، باید با چه ضمانتی صورت می‌گرفت. آنها گفتند ضمانت کلامی کفایت می‌کند اما ما اعلام کردیم که این ضمانت کافی و عینی نیست لذا بر این اساس بحث مبادله سوخت تا به امروز ادامه پیدا کرد تا ایران بحث ارسال اورانیوم به خارج را در چارچوب شرایطی پذیرفت.
- بیانیه تهران دارای 10 بند است که این بندها فرازهایی دارد، یکی از آن فرازها حق ایران در بحث غنی‌سازی است که به رسمیت شناخته شده و این موضوعی بسیار مهم است.
- درست است که این بیانیه جایگاه رسمی به آن مفهوم ندارد یعنی یک تفاهم‌نامه و یک موافقتنامه نیست ولی تفاهمی است که کشورها با هم داشتند و از جایگاه خود نیز برخوردار است.
- بند 1 این بیانیه شامل این است که «حقوق تمام اعضا شامل جمهوری اسلامی ایران در استفاده صلح‌آمیز و بدون تبعیض در تحقیق، توسعه، تولید و استفاده از انرژی هسته‌ای همچنین چرخه سوخت هسته‌ای شامل فعالیتهای غنی‌سازی را یادآوری می‌کنیم».هر چند حق هسته‌ای ما مورد تردید و تشکیک نیست ولی به دلیل کارهای رسانه‌ای که غرب کرد و تبلیغاتی که به راه انداخته بود، برای افکار عمومی دنیا اینگونه وانمود شد که این حق ما نیست. در این بیانیه دو کشور بزرگ برزیل و ترکیه به نمایندگی از کشورهای همسو که نمایندگی تعداد زیادی از کشورها را بر عهده دارند به صراحت این مطلب را در این بند عنوان کردند.
- ما متفقا اصرار داشتیم که این حرکت، حرکتی مثبت و رو به جلو است و ما از این به بعد باید در جهت حل و فصل این پرونده تصنعی هسته‌ای پیش برویم و این نیز یکی از فرازهایی است که در این بیانیه به وضوح به آن اشاره شده است.
- در این بیانیه این موضوع که تعریف این حرکت رو به جلو همکاری‌های هسته‌ای است؟ متوقف کردن تحریم‌ها یا نرفتن به طرف قطعنامه‌های جدید است؟ با عباراتی به صراحت آمده است، البته ما عبارت قطعنامه را به صراحت نیاوردیم ولی از کلمه‌ای در لاتین با عنوان «مژرز» که در سازمان ملل تعریفی حقوقی دارد استفاده کردیم.
- این کلمه قطعنامه‌ها، تحریم‌ها و همه‌گونه حرکت ایذایی و یا تهدید کلامی را در بر می‌گیرد.
- موافقتی که در بیانیه عنوان شده می‌بایست بین ایران و گروه وین انجام بگیرد.گروه وین همان کشورهایی هستند که چند ماه پیش اولین مذاکره درباره تبادل سوخت با آنها انجام شد که شامل فرانسه، آمریکا، روسیه و آژانس می‌باشند که در این بیانیه پیش‌بینی شده که ما (ایران) توافقنامه‌ای با آنها تدوین کنیم و جزئیات تبادل سوخت در این توافقنامه کاملا مطرح شود، از سوی دیگر انتظارات ما و انتظارات آنها کاملا در این توافقنامه باید مورد توجه قرار گیرد.
- چنانچه این توافقنامه به تائید طرفین برسد توصیه این بیانیه به اجرا گذاشته خواهد شد.توصیه این بیانیه ارسال سوخت یا اورانیوم ایران به ترکیه است که در مفاد بیانیه به زمان دریافت سوخت 20 درصد نیز اشاره شده که بیش از یک سال نباشد.
- بر اساس واقعیت‌های موجود مبنی بر این که چقدر طول می‌کشد اینها بتوانند سوخت را با هم بسازند زمان موافقتنامه را محدود می‌کنیم و چنانچه این توافقنامه به تائید طرفین برسد، آن موقع توصیه بیانیه فرم اجرایی به خود می‌گیرد یعنی ظرف یک ماه از موافقتنامه سوخت تحویل می‌شود.
نظر شما