«لزومی ندارد برای چاپ هر کتابی اجازه گرفته شود زیرا ناشران مطمئنی در این عرصه فعالیت می کنند...واقعیت اثرگذاری فضای مجازی را باید بپذیریم...برخی از مطبوعات تولید فکر می کنند و خواندنی اند در حالی که بعضی دیگر تنها قابل ورق زدنند...موانع تولیدات فرهنگی باید رفع شود.»
این عبارات نه سخنان رییس جمهور روحانی است نه رییس جمهوری اسبق و اصلاح طلب ایران. اظهارات وزیر کنونی و پیشین ارشاد یا سخن احمد مسجد جامعی هم نیست اگر چه آنها نیز همین دیدگاه را دارند اما سخن آنان نیست.
این سخنان را علی لاریجانی در دیدار اخیر با رضا صالحی امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرده و از نگاه واقع بینانه رییس مجلس به مقولات فرهنگی حکایت می کند.
برای درک اهمیت این نگاه باید به این نکته ها هم توجه کنیم: آقای لاریجانی تنها رییس مجلس نیست. او نماینده قم در قوه مقننه است. شهری که کانون انتقاد از سیاست فرهنگی نوگرایانه بوده است.
از سوی دیگر آقای لاریجانی به عنوان رابط نهاد مرجعیت با حکومت نیز شناخته می شود و معمولا در انتخابات مجلس در قم از حمایت برخی مراجع و شماری از علمای این شهر برخوردار بوده است. ا این وصف می توان دریافت پاره ای انتقادات و حملات بیش از آن که بار و بستر فقهی داشته باشد صبغه سیاسی دارد وگرنه رییس مجلس این گونه موضع نمی گرفت.
اگر رییس مجلس می خواست پرچم خود را بر اساس باد اصول گرایان به وزش درآورد بر اساس سخنان مکرر در مکرر آنان باید می گفت: فضای مجازی فرهنگ ما را تهدید می کند. با آن برخورد کنید.
یا می گفت: «کتاب با تیراژ 500 نسخه هم خطرناک است و اساسا هر کتابی که نوشته می شود فرض بر این است که می خواهد ارکان عرش را به لرزه درآورد. بنابراین خیال خودتان را راحت کنید و به موجود مشکوکی به نام کتاب مجوز ندهید».
یا باید می گفت: «من از فلان فیلم خوشم نیامد و همراه خانواده نمی توان تماشا کرد. بنا بر این به این فیلم ها مجوز ندهید».
یا از سخنان اخیر رییس جامعه مدرسین استقبال می کرد و خواستار تعطیلی جشنواره موسیقی فجر می شد.
یا به رسم معهود به مطبوعات می تاخت اما هیچ یک از این سخنان را بیان نکرد. چون نمی خواست حرفی بزند که با اقتضائات گریز ناپذیر دنیای مدرن ناسازگار باشد.
این که آقای لاریجانی می گوید نیازی به کسب مجوز برای هر کتاب نیست به معنی بی نظمی و ولنگاری نیست. چون خود ناشر یک بار مجوز گرفته و مسوولیت بر عهده دارد. مگر مدیر یک نشریه بابت هر مقاله مجوز می گیرد؟ همین نوشته یا مانند آن را که دقایقی بعد منتشر می شود شاید ده ها هزار نفر بخوانند و با بازنشر در سایت ها و گروه های تلگرامی سر به صدها هزار بزند. اما مگر بابت هر نوشته مجوزاخذ می شود؟
کتاب، نیز می تواند از این قاعده مستثنا نباشد اما هست و آقای لاریجانی در واقع می خواهد بگوید می تواند یا نباید باشد.
در یک مجله ده ها مقاله چاپ می شود با یک مجوز کلی و موضوعات مختلف و متنوع اما یک ناشر بابت هر کتاب باید مجوز علی حده بگیرد. خدا رحم کرده جامعه کتاب نخوانی داریم. اگر مردم اهل کتاب بودند این اعزه چقدر به زحمت می افتادند!
وجه مهم تر قضیه را اما هنگامی درمی یابیم که به یاد آوریم علی لاریجانی خود یک سال وزیر ارشاد و 10 سال رییس سازمان صدا و سیما بوده و با موضوع فرهنگ نیک آشناست و مهم ترین مأموریت خود را « مقابله با تهاجم فرهنگی» می دانست و حالا از «واقعیت» اثر گذاری فضای مجازی می گوید.
فضای مجازی واقعی نیست اما اثرگذاری آن واقعی است و علی لاریجانی هر چه بیشتر سیاست ورزی کرده با واقعیت ها بیشتر آشنا شده است.
با این حال این سخنان به تنهایی کافی نیست و می تواند تبدیل به قانون شود و رییس مجلس هم از ذهنیت های منفی بکاهد.
وجه مثبت دیگر در سخنان رییس مجلس که دفعات دیگر نیز از او شنیده ایم استفاده از اصطلاح « تولید فکر» است. ذهن نویسنده و روزنامه نگار کارگاه تولید فکر است و نمی توان مدعی حمایت از تولید بود و تولید را منحصر به مادیات و ملموسات و محسوسات کرد. با همین نگاه حتی چندی پیش از اختصاص یارانه تولید به تولیدات فرهنگی حمایت کرده بود.
پیش تر تصور می شد فاصله گرفتن نسبی علی لاریجانی از فضایی که در صدا و سیما با آن شناخته می شد از بُغض احمدی نژاد است یا به خاطر ملاحظات سیاسی و ائتلاف با حسن روحانی اما با سخنان اخیر روشن می شود این مواضع خاستگاه فرهنگی دارد.
29212
نظر شما