به گزارش گروه اندیشه خبرآنلاین از روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، دکتر پیتر کمپیتس رئیس دانشکده فلسفه و علوم آموزش دانشگاه وین که در جلسه هیات علمی گروه اخلاق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی شرکت کرده بود، افزود: در اروپا مدت کوتاهی است که بین اخلاق، اقتصاد و تجارت، ارتباط علمی جدی برقرار شده است.
وی ادامه داد: اخلاق در اقتصاد و اخلاق در تجارت دو بحث مجزا هستند، اخلاق در اقتصاد به کلان صنعت و تولید نگاه می کند، اخلاق در تجارت به بخش تجاری آن و روابط و اصول اخلاقی بین کارگر، کارفرما و مصرف کننده میپردازد.
عضو آکادمی علوم و هنر اروپا و عضو جامعه نویسندگان اتریش در ادامه صحبت های خود گفت: اگر بخواهیم به سابقه بحث رابطه بین اخلاق و اقتصاد نگاهی بکنیم، از دیدگاه ارسطویی و اروپایی، اخلاق و اقتصاد در حوزه مبانی علم و سیاست مدن جای میگرفته و برای سال های طولانی در این حوزه معرفتی مطرح بوده است، اما در دوران مدرن اروپا، اشتقاق بین دو حوزه اخلاق و اقتصاد به وجود آمده است. در آنجا به طنز گفته میشود شاگردی از استادی پرسید که توصیه میکنید در چه رشتهای تحصیل کنم و استاد در جواب می گوید یا اخلاق بخوان یا اقتصاد. به همین دلیل در جهان غرب به اخلاق نگاه جدی نمی شد. این عدم توجه حتی به ارتکاب جنایت هم سوق پیدا کرده، جنایت به وسیله قانون مجازات می شود اما رفتار غیر اخلاقی بعضی از افراد ثروتمند که صرفاً در مسیر غیر اخلاقی کسب منافع است با هیچ مجازاتی روبهرو نمیشود.
دکتر کمپیتس تاکید کرد: ما در کشورهای غربی، کالایی را در کشوری فقیر تولید میکنیم و در همان کشور به قیمت بالا میفروشیم. در آنجا مردم کمدرآمد از این کالا استفاده می کنند یعنی ما از آن مردم محروم، به خاطر منافع خودمان سوء استفاده می کنیم. این تجارت، اخلاقی نیست و به همین دلیل است که یک حرکت اعتراضی در آن کشورها ایجاد شده است.
عضو سازمان جهانی یونسکو با اشاره به این نکته که از دیدگاه کاپیتالیستی دو گروه عمده سهامداران و افراد متمول و همچنین افراد عادی میتوانند از اخلاق بهرهمند شوند، ادامه داد: متأسفانه در دوره ای قرار گرفتیم که در حوزه اخلاق مشکلاتی به وجود آمده است. بعد از فروپاشی شوروی، دنیا به سمت اقتصاد بازار آزاد حرکت کرده است و در واقع یک نوع جنگ برای رسیدن به منافع بیشتر شروع شده است.
مدیر پژوهشگاه گفتگوی اخلاق و علوم سپس با ذکر این مطلب که اخیرا از رییس جمهور شما شنیدهایم که مشکل امروز جهان، سیاست یا اقتصاد نیست بلکه مشکل، مشکل اخلاقی است، گفت: من با فلسفه اسلامی آشنا نیستم ولی می دانم اخلاق در آموزه های دینی شما از اهمیت بسیاری برخوردار است.
وی تاکید کرد: اخلاق در جهان معاصر اهمیت زیادی پیدا کرده است و یکی از دلایل اهمیت توجه جدی به آن، رشد تکنولوژی است. هم چنین جهانی شدن نیز این مهم را بیشتر جلوه می دهد.
دکتر کمپیتس در پایان صحبت های خود با ذکر این نکته که در گذشته، علوم پایه و پزشکی نیز حتی مقید به ارزشها نبودند وفقط مهم پیشرفت علوم بود، گفت: به تازگی بحث مسئولیت اخلاقی در این علوم نیز در سطح بالایی مطرح شده است. در واقع ما امروز با این سوال مهم درگیریم که در حوزه تولید علم، مسئولیت اخلاقی و چیستی اخلاق در رشتههای مختلف علوم را بررسی کنیم و نظام اخلاقی آن را تدوین نماییم.
نظر شما