اهل هنر از نگرانی‌هایشان می‌گفتند اما خبری از توضیحات روشن و واضح نبود. علی جنتی که از سمتش استعفا کرد به نظر می‌رسید ممکن است این سفر انجام شود اما سیدرضا صالحی‌امیری به محض نشستن بر صندلی وزارتخانه ارشاد سفر آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر را متوقف کرد. پیش از آن نگرانی‌ها آن‌قدر بالا گرفته بود که فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیر امور خارجه وقت آلمان با نوشتن نامه‌ای به همتای ایرانی‌اش برگزاری تور آثار گنجینه را تضمین کرد.
آن‌طور که مایر به ظریف نوشته بود، طبق قوانین آلمان، همانند آنچه در موزه معاصر تهران مرسوم است، برگه ضمانت عودت آثار برای این گنجینه صادر و در آن تضمین می‌شود که تمامی آثار باید به موزه هنرهای معاصر تهران بازگردانده شود و تا هنگام عودت آثار، هیچ‌گونه شکایت دادگاهی جهت تحویل، ضبط، توقیف یا اقدامات اجرایی مجاز نیست.
وزیر امور خارجه وقت آلمان در نامه‌ای که آبان‌ماه امسال نوشت، آورده بود: ایالت برلین ضمانتی را به موزه هنرهای معاصر تهران ارسال کرده است و من می‌توانم به شما ضمانت دهم که از این طریق موزه هنرهای معاصر تهران کلیه ضمانت‌های لازم را در دست دارد. با این وجود، نگرانی‌ها فروکش نکرد و صالحی‌امیری برای بررسی موضوع و واکاوی در ابعاد حقوقی سفر گنجینه کار را به کمیسیون فرهنگی هیأت دولت سپرد.
وزیر ارشاد: کمیسیون فرهنگی تعیین تکلیف می‌کند
سیدرضا صالحی‌امیری‌در نخستین نشست خبری‌اش با اهالی رسانه به پرمناقشه بودن این موضوع اشاره کرد. او با بیان این‌که قرار بود یک گالری در موزه هنرهای معاصر برلین برگزار شود و آثاری که بنا بود در این نمایشگاه ارایه شود را هم موزه هنرهای معاصر ایران تأمین کند، گفته بود: یک ابهام حقوقی توسط حقوقدانان مطرح شد. از این منظر، مکاتبه‌هایی با دولت انجام دادم و به دلیل اهمیت موضوع، تقاضا کردم این مسأله در دولت بررسی و تصویب شود.
اشتباه خبری که باعث خیر شد
در روزهای گذشته خبری در فضای مجازی مخابره شد که مصوبه روز ١١ اسفند هیأت دولت برای ارسال ٤٤٦ قلم از آثار تاریخی و هنری ایران به آلمان را به اشتباه، نهایی شدن سفر گنجینه موزه هنرهای معاصر به این کشور قلمداد کرده بود. ماجرای آن مصوبه سفر تعدادی از اشیای تاریخی از سوی سازمان میراث فرهنگی به خارج از ایران است که باید مصوبه هیأت وزیران را داشته باشد.
پیش از این هم در دولت اصلاحات نمایشگاه ٧٠٠٠سال تمدن ایرانی در شهر بن آلمان، وین و... برگزار شد. با برگزاری آن نمایشگاه مردم بسیاری از کشورهای دنیا با مظاهر مادی فرهنگ ایران آشنا شدند. به احتمال فراوان سازمان میراث فرهنگی قصد دارد چنین تجربه خوب و منحصربه‌فردی را تکرار کند.
این شیوه کار آن‌طور که وزیر ارشاد هم در تنها نشست خبری‌اش با اهالی رسانه اعلام کرد، می‌تواند جزییات دقیقی را مشخص کند و بنابراین دیگر نقطه غیرشفافی برای سفر گنجینه باقی نخواهد ماند. علیرضا سمیع‌آذر که خودش سال‌ها ریاست موزه هنرهای معاصر ایران را به عهده داشت ازجمله افرادی است که پیش از این درباره شیوه‌ای که برای سفر آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر به اروپا اتخاذ شده بود، ابراز نگرانی کرد.
او حالا در این‌باره می‌گوید: «همه بحث بر سر کلیات نیست. در جزییات موضوع هم مسائلی هست که باید به آنها پرداخته شود. کدام آثار قرار است به کجا برود؟ برای ما این خیلی مهم است که آثار موزه در یک مرکز تراز اول ارایه شود، اما اعلام نشد قرار است آثار گنجینه در چه تاریخی و به کجا برود؟ کلیت ماجرا باید با دقت بررسی شود. این درخواست من و بسیاری از اهالی هنر است.»
برخی از هنرمندان علاوه بر مخالفت با شیوه قبلی ارسال آثار گنجینه، شیوه‌ای را که دولت برای اتخاذ تصمیم در نظر گرفته مثبت ارزیابی می‌کنند. آنها از یک سو بر تاثیرات مثبت مراوده فرهنگی میان ایران و کشورهای دیگر انگشت تأکید می‌گذارند و از سوی دیگر خواستار شفافیت کافی برای انجام تصمیماتی از این دست هستند.
بهرام دبیری یکی از همین هنرمندان است که درباره اتفاقات اخیر می‌گوید: «زمانی که ما مخالفت کردیم، همه چیز مغشوش بود و بعضی افراد خودسرانه و مخفیانه تصمیم‌هایی گرفته بودند. الان اگر دولت مسئول کار است و مجلس هم نظارت می‌کند طبیعتا جای نگرانی نیست.»
در یک بازه زمانی در دل یک اغتشاش مکرر هم مسأله واگذاری موزه به صورت مخفیانه مطرح شد و هم مسأله ارسال آثار گنجینه آن هم به صورت پنهانی، اما الان مسأله فرق کرده است. دولت مسئولیت را به عهده گرفته و می‌شود به این مسیر اطمینان کرد. هرچند نگرانی‌ها بر سر اصالت آثار پابرجاست و کسی هم تا به امروز پاسخگو نیست. اما در مورد ارسال آثار وقتی دولت مسئولیتش را می‌پذیرد، ناچار هستیم این شیوه به نظرمان منطقی بیاید.
۴۷۴۷
نظر شما