پرسه‌زنی در کانون خرید و فروش موبایل تهران/ بازار برای گوشی‌های تقلبی داغ است

محمد هیراد حاتمی:

 تقاطع خیابان جمهوری با خیابان حافط ساختمانی قد کشیده است که این روزها یکی از اصلی ترین بازار های فروش گوشی تلفن همراه در کلان شهر تهران به حساب می آید. این ساختمان تجاری که در دومین دهه فعالیت خود قرار دارد روزانه میزبان تعداد قابل توجه ای از شهروندان است. اثبات آن نیز چندان دشوار نیست فقط کافی است با چند متر فاصله توده مردمی که در معابر اصلی ورود به پاساژ برای داخل شدن به آن قدم آهسته حرکت می کنند را نظاره کرد.

سیل مشتاقی از رده های سنی متفاوت، که تمام پیش نیاز های خرید را مانند پیدا کردن جای پارک خودرو پشت سر گذاشته اند و آمده اند تا گوشی مورد علاقه خود را با قیمتی مقرون به صرفه تر نسبت به دیگر نقاط شهرتهیه کنند. « اینجا تنوع خیلی زیاده، اگه به دلت نشسته همین رو بخر. » این جمله یکی از فروشندگان گوشی تلفن همراه در یکی از مغازه های مجاور درب ورودی پاساژ به یکی از مشتریان است. فرد خریدار تعداد زیادی گوشی تلفن همراه را بالا و پایین کرده است اما به قطعیت نرسیده است و تمایل دارد از مغازه های دیگر هم دیدن کند. در مقابل فروشنده هم تلاش خود را به کار گرفت تا مشتری را متقاعد کند تمام پاساژ سیاست یکسانی را پیش می برند و چندان تفاوتی در کیفت و قیمت ها وجود ندارد.

« گرمای هوا به شلوغی بازار اضافه شده و آدم تاب نداره تا همه مغازه ها رو بگرده. » این جمله همان فرد خریداری است که در نهایت مجاب نشد در نخستین ارزیابی خود از یک مغازه فروش گوشی تلفن همراه کالای مورد نیاز خود را تهیه کند و با وجود نقدی که به شرایطی فیزیکی پاساژ داشت راهی دیگر مغازه ها شد. پس از چند متر پیشروی در پاساژ پله های رو به پایین حاکی از دریچه دیگری برای خرید گوشی تلفن همراه در پاساژ علاء الدین است اما به گفته یکی از مغازه داران آمار فروش در طبقه همکف به مراتب بیشتر است.

پس از کمی پرسه زنی در پاساژ تفاوت قیمت ها تا حدی خریداران را گنگ خواهد کرد. موضوعی که با بررسی قیمت چند سری مختلف گوشی تلفن همراه می توان آن را به راحتی تایید کرد. گوشی c5 نوکیا که زمان زیادی از حضور آن در بازار نگذشته است در یک مغازه 160000 تومان قیمت گذاری شده است و درست در مغازه روبرو همان گوشی به قیمت 170000 تومان به فروش می رسد. « گارانتی هاشون با هم فرق داره. حتی ارزون تر از 160000 تومان هم می تونی پیدا کنی اما اون اصلا دیگه گارانتی نداره. » این استدلال فروشنده است برای پاسخ به این سوال ساده: « پس چرا مغازه های دیگر ارزان تر از شما می فروشند. » همین روند را می توان در رابطه با گوشی های دیگر نیز مشاهده کرد. بیشتر هم در رابطه با برند پر طرفدار گوشی تلفن همراه نوکیا عینیت دارد. « نوکیا E52 » نوع دیگری است که قیمت آن از 255000 تومان در بازار وجود داشت تا 280000 تومان که با اختلاف چند مغازه در معرض فروش قرار گرفته بود.

جملگی فروشندگان هم « گارانتی » را دلیل اصلی تمایز قیمت های خود عنوان می کنند اما دیدگاه برخی شهروندان در تعارض با این نگرش است. آنان اعتقاد دارند گوشی های تلفن همراه موجود در بازار اکثریت تقلبی است و در بیشتر موارد هم از کشور چین وارد شده است. « همه شون چینی ان. کاملا مشخصه. » این جمله را فردی می گوید که از خرید در پاساژ علاء الدین به تنگ آمده بود و این حس را داشت که پول خود را پای یک کالای با کیفیت اصل نمی ریزد. موضوعی که اگر از فروشندگان پاساژ بپرسید قطعا دلایلی را برای شما سریال خواهد کرد که می توان از آن کالای اصلی و تقلبی را تشخیص داد. هنگامیکه فقط مقداری در این نوع اسدتلال ها تمرکز کنید مشاهده خواهید کرد که تمام موارد مطرح شده در کالای آن شخص فروشنده وجود دارد. برخی در نهایت متغاعد خواهند شد و گوشی تلفن همراه خود را از پاساژ علاء الدین خریداری می کنند اما گروهی دیگر سرخورده و سر درگم به دنبال راهی دیگر برای خرید گوشی تلفن همراه هستند. تمام این شرح ما واقع را بگذارید در کنار این که  گاه در پاساژ علاء الدین یک میز فروش به تنهایی بیش از 2/5 میلیون تومان در ماه اجاره داده می شود این ظن به وجود خواهد آمد که فروشندگان برای تامین اجاره بالای واحد های صنفی خود چه سیاستی را باید اعمال کنند. 

خیابان حافظ، پایین تر از تالار بورس، بازار موبایل ایران:

200 متر پایین تر از پاساژ علاء الدین مرکز خرید دیگری برای موبایل چندی پیش افتتاح شد که آن را به اسم علی انصاری می شناسند. عضو مستعفی هیات مدیره باشگاه استقلال که تا چندی پیش در این باشگاه حضور داشت و با کناره گیری واعظ آشتیانی او هم عطای حضور در هیات مدیره را لقای آن بخشید. بازار موبایل ایران سیاست دیگری را در تقابل با پاساژ علاء الدین اتخاذ کرده است. « اونجا همه مغازه ها بزرگ ان. واسه خرید و فروش موبایل که اینقدر جا واسه هر مغازه نیاز نیست. اونا زمین می خورن. » این جمله یکی از مغازه داران پاساژ علاء الدین است که به این ترتیب از شکل گیری یک مرکز خرید کاملا متضاد با علاء الدین حکایت داشت. موضوعی که از همان بدو ورود به بازار موبایل به راحتی می توان آن را مشاهده کرد. یک مرکز خرید با فاکتور های امروزی و مغازه های بزرگ تر که با لعابی فانتزی کالا های خود را به فروش می رسانند. این شاید اولین نکته ای باشد که توجه خریداران را به خود جلب نماید اما چند دقیقه بعد قیمت ها ذهنیت او را بر خواهد زد.

 گوشی c5 نوکیا که در پاساژ علاء الدین در بالا ترین حد خود به 170000 تومان رسیده بود در اینجا از 190000 تومان شروع می شود. این رقم در چند مغازه آن طرف تر به 205000 تومان هم می رسد. علت آن را نیز فروشندگان تفاوت در گارانتی های گوشی های تلفن همراه عنوان می کنند. « اس. ام. اس » فاکتوری برای اثبات غیر تقلبی بودن کالا است؛ بدین ترتیب که شماره سریالی که بر جعبه گوشی تلفن همراه قرار دارد به شماره ای که آن هم بر جعبه تلفن همراه نقش بسته است باید ارسال شود و سپس پاسخی از مرکزی که آخر هم مشخص نشد کجاست فضای این باکس موبایل شما را پر خواهد کرد. حتی یکی از فروشندگان که واژه های پر آب و تاب را برای اثبات گفته های خود بر گزیده بود در خلال صحبت های خود گفت: « پاسخ اصل بودن گوشی تلفن همراه که به شکل اس. ام. اس خواهد آمد از فنلاند ارسال می شود. » منوی فارسی نیز به گفته فروشنده ای دیگر دال بر اصل بودن گوشی تلفن همراه است. یعنی آن کالا با گارانتی مشخص و از مبادی رسمی به کشور وارد شده است و جای نگرانی نباید وجود داشته باشد.

استدلال فروشندگان این مرکز خرید هم بر این پایه است که کالای با کیفیت و اوریژینال را ارائه می کنند و مشکلی در رابطه با تقلبی بودن یا اصل بودن وجود ندارد. یکی از فروشندگان بازار موبایل ایران که در آخر کار مشحص شد مغازه ای دیگر هم در پاساژ علاء الدین دارد پس از کلی استدلال و برهان قیمتی را به یکی از مشتریان خود عنوان کرد که واکنش فرد خریدار را به همراه داشت : « اما قیمت این گوشی 208000 تومان است. » فرد فروشنده در پاسخ به این واکنش او گفت: « این قیمت ماله علاء الدینه؟ میخوای به همون مدل بهت بفروشم؟ » همین گفتار فروشنده کافی بود تا خریدار به دنبال رمز گشایی از نحوه فروش گوشی تلفن همراه در بازار علاء الدین بر آید تا این پاسخ را بشنود: « اونجا گوشی رو به قیمت خرید خود مغازه دار قیمت گذاری می کنند. موقعی که گوشی رو بهت فروختند و سیم کارت رو داخلش گذاشتند می گویند که گوشی با این سیم کارت کار نمیکنه و نیاز به برنامه داره. چند دقیقه روی گوشی شما بدون اینکه اتفاقی بیفته کار می کنن و بعئ الکی سودشون رو از پول اون برنامه ای که مثلا قرار بوده رو گوشی بریزن در می آرن. » این گفته های فرد فروشنده سریال نحوه توزیع گوشی های همراه در بازار را کامل کرد. در یک مساحت بسیار کوچک به نسبت وسعت تهران و اختلاف قیمت هایی که به هیچ کدام از آنها نمی توان با قطعیت اعتماد کرد.