تهیه و تولید موسیقی تلفیقی و آثار مشترک موسیقایی از جمله مسائلی است که در کشور ما به آن کمتر پرداخته شده است. عوامل متعددی در این خصوص وجود دارد که از آن جمله می‌توان به مشکلات سیاسی، کپی‌رایت و نبود شناخت درست نسبت به موسیقی ایران و نبود حامی مالی اشاره کرد. در کنار این موارد نبود درک درست و دقیق از تلفیق موسیقی فرهنگ‌ها از دیگر موضوعاتی است که باید به آن توجه ویژه داشت. نمونه‌هایی از موسیقی تلفیقی که در این حوزه تهیه شده‌اند، آثار ارزشمندی نیستند. مثلاً در مواردی که سه‌تار و طبلا هندی به صورت مشترک اجرا شده است همخوانی بین دو ساز وجود ندارد و هر کدام با ساختار مخصوص به خود، نواخته شده‌اند.
در واقع یک همجواری بدون ترکیب مشترک انجام می‌شود. در موسیقی تلفیقی که گاهی در ایران هم تولید می‌شود، متأسفانه دو عنصر با هم ترکیب نمی‌شوند بلکه نوازنده ایرانی در کنار نوازنده خارجی تنها به شکل فیزیکی حضور دارد و ساز می‌زند. از ترکیب دو عنصر باید یک عنصر جدید به دست آید اما در موسیقی تلفیقی که گاهی در ایران تولید می‌شود، این اتفاق نمی‌افتد. یکی دیگر از عوامل این تلفیق نادرست عدم شناخت نسبت به سایر فرهنگ‌های موسیقایی در ایران است.
شواهد تاریخی نشان می‌دهد، در فرهنگ ایران مردم همیشه از عناصر نو و مدرن پیروی می‌کنند. مثلاً در انقلاب مشروطه تغییرها و بحران‌هایی که در ادبیات افتاد با حمایت مردمی مواجه شد. اگرچه همه اقشار از این اتفاق حمایت نکردند، اما همیشه عده‌ای بودند که از جریان‌های این‌چنینی حمایت کنند. علاوه بر این در سال 1940 این اتفاق در حوزه ادبیات و هنرهای تجسمی هم افتاد. جنبش‌های متفاوتی مانند «خروس جنگی» و یا «جیغ بنفش» روی داد و مردم حمایت خود را از رخداد اعلام کردند.
اما یکی از بزرگترین دلایلی که موسیقی ایران نتوانسته وارد فرهنگ‌های دیگر شود، این است که ایران هیچ گاه به طور جدی مستعمره نبوده است. کشور ما در دوره‌های مختلف مورد هجوم کشورهای متعددی قرار گرفته است ولی هیچ گاه مثل هند، الجزایر و مصر تحت استعمار جدی نبوده است. آنچه مشاهده می‌شود این است که موسیقی عربی یا هندی توانسته در دنیا جایگاه ویژه‌ای پیدا کند چراکه آنها به دلیل مستعمره بودن توانستند به کشورهای غربی متصل شوند اما ایران در هیچ دوره‌ای در چنین شرایطی قرار نداشته است و همیشه حصاری دور آن کشیده شده و به همین دلیل نتوانسته به دیگر فرهنگ‌ها رسوخ کند و در کنار آن شناختی هم نسبت به دیگر فرهنگ‌ها پیدا کند. به همین دلیل می‌توان گفت ساختار موسیقایی ایران نتوانسته با ساختار موسیقایی دیگر فرهنگ‌ها همخوانی پیدا کند.
اما خوشبختانه این بحران در حال شکسته شدن است هنرمندانی توانسته‌اند موسیقی ایرانی را به سایر کشورها معرفی کنند. ایران موقعیت خاصی در خاورمیانه دارد، موقعیتی که ایران را از همه کشورهای خاورمیانه مهمتر کرده و به همین دلیل همیشه یک توجه خاصی به آن شده است. در عین حال ایران هم به خاطر این موقعیت ویژه همیشه یک موضع خاص نسبت به سایر کشورها دارد و این مشکل سیاسی اجازه نمی‌دهد فرهنگ ایران به راحتی به دیگر کشورها راه پیدا کند. اما این نکته حائز اهمیت است که این موسیقیدان است که سلیقه مخاطب را شکل می‌دهد در واقع مخاطب از خود سلیقه‌ای ندارد و به تبع آنچه می‌شنود ذائقه شنیداری‌اش تغییر می‌کند و اگر هنرمند شناخت درستی از فرهنگ ملت‌ها داشته باشد می‌تواند بر اساس این شناخت اثری ارزشمند تهیه و به مخاطب ارائه دهد.
نظر شما