به نظر می‌رسد اصفهان به ایرانی‌ها وحتی متأسفانه به بعضی از مسئولان شناخته شده نیست و همواره اخباری از خطاها و صدمه‌های گوناگون که به میراث فرهنگی به خصوص ساختمان‌ها و ابنیه این شهر پرارزش وارد می‌شود از گوشه و کنار می‌شنویم. شاید بیش از 30 سال پیش استرالیایی‌ها نقشه‌ای برای راه‌اندازی خط مترو در اصفهان طراحی کردند که در آن نقشه به هیچ عنوان به جنبه‌های تاریخی این شهر توجه نشد و می‌بینیم که این نقشه عینآً و مو به مو اجرا شد. با توجه به اینکه ما ایرانی‌ها می‌دانیم که اصفهان کجاست و چه اهمیتی دارد. باز هم در این میان این سؤال مطرح می‌شود که آیا مجری و پیمانکار این پروژه نیز دلسوزانه برای این ابنیه به فعالیت پرداخته است. به هر حال هرچه که هست این ابزار یا وسیله حمل و نقل سریع در کلانشهری چون در حال راه‌اندازی است و جلوی این قطار سریع که اسباب تخریب ابنیه به مرور زمان است را کسی نمی‌تواند بگیرد. از سوی دیگر نمی‌توان مردم اصفهان را از استفاده از تکنولوژی پیشرفته و حمل و نقل آسان محروم ساخت.
اما این وظیفه مسئولان است که پیشرفت را با از بین بردن میراث فرهنگی کشورشان توام نکنند. اتفاق‌هایی از این دست در کشور یا در شهرهایی چون شیراز، تبریز، مراغه و... همواره به وقوع می‌پیوندد. در تبریز شاهد بازسازی بافت فرسوده یا همان نوسازی هستیم که صدماتی جبران‌ناشدنی به بافت تاریخی شهر زده است. این روزها شاهدیم که از دل شهرهای تاریخی با بافت قدیمی و ارزشمند خیابان‌های عریض و حتی اتوبان‌هایی می‌گذرد که برای این رخداد باید واژه‌ای چون حادثه را برگزید.
در این حالت فقط می‌توان انتظار داشت که مسئولان پاسخگو باشند؛ اینکه چرا نگاه کارشناسانه به این مباحث ندارند.
در سازمان میراث فرهنگی هم این موارد در حد پرونده‌ای نیمه‌تمام پیگیری می‌شود. مسئله اینجاست که شاید مترو در اصفهان در حال حاضر مشکل ایجاد نکند و این جنجال یک هفته دیگر خاتمه یابد اما اگر این مترو راه بیفتد در اثر لرزش‌های مدام و خفیف پی ساختمان‌ها متزلزل می‌شود و طی مرور زمان ابنیه تاریخی از بین خواهند رفت و آیندگان به خوبی لطفی که امروز شامل حالشان شده است را درک خواهند کرد.
بهتر بود کار متوقف می‌شد و مسیرها درست تعریف می‌شدند و سپس اقدام به راه‌اندازی مترو در این شهر تاریخی جهانی صورت می‌گرفت. مسئولان سازمان فرهنگی و استان اصفهان باید با همدلی و هم‌فکری از این پدیده که امکان تخریب دارد جلوگیری کنند. اصفهان شهر هویت ایران است. بخش عظیمی از تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم در این شهر مانند گنجینه‌ای نهفته است تا آنجا که حتی بسیاری از مردم ایران در این باره اطلاعاتی ندارند. این نسل باید پاسدار ابنیه و معماری تاریخی ایران برای آیندگان باشد. بد نیست به این موضوع بیندیشیم که آیا امانتدار‌های خوبی بوده‌ایم یا خیر؟ در پایان اشاره‌ای به حرکت مترو در سطح شهر کرده و آن را به زلزله‌های خفیف تشبیه می‌کنم که در روز صدها بار مکان‌های تاریخی و قدیمی را خواهد لرزاند، ساختمان‌هایی که همگی آنها ساختاری آجری و غیربتونی دارند.
رئیس انجمن مفاخر معماری ایران
نظر شما