به گزارش هفته نامه گلوبال مارکتز، با قطع یارانه ها، حساسیت تقاضا به تغییر قیمت ها افزایش خواهد یافت و زمینه بی ثباتی های مشابه سال 2003 تا 2008 را در بازار نفت، کمتر می شود.
طبق گزارش میان مدت آژانس بین المللی انرژی، رشد تقاضا تنها در چین، هند و منطقه خاورمیانه متمرکز خواهد بود که با وجود بالا بودن قیمت ها، رشد جمعیت و یارانه سوخت همچنان تقاضا را بالا نگه می دارد.
یارانه سوخت همچنین سبب می شود در اثر رشد تقاضای منطقه ای، 70 درصد ظرفیت جدید تولید نفت خام خاورمیانه در همین منطقه مصرف شود.
می توان گفت که تنها مسئله مربوط به انرژی که در بیانیه پایانی نشست تیرماه امسال گروه 20 در تورنتو کانادا مطرح شد، همین مسئله یارانه ها بود. این بیانیه از تلاش وزیران انرژی و دارایی کشورهای عضو برای "اجرای راهبرد ها و برنامه های لازم برای منطقی کردن و حذف تدریجی یارانه های ناکارآمد سوخت های فسیلی در میان مدت"، استقبال کرده است.
طبق برآورد آژانس بین المللی انرژی، در سال 2008 در مجموع 557 میلیارد دلار برای یارانه سوخت در 37 کشور جهان پرداخت شده است. ایران با پرداخت 101میلیارد دلار معادل یک سوم کل بودجه این کشور، تلاش کرده است که قیمت بنزین این کشور را در پایین ترین سطح در جهان نگه دارد.
در حال حاضر، قیمت سوخت نسبت به سال 2008 یک پنجم ارزان تر شده است، اما طبق پیش بینی صندوق بین المللی پول، مجموع یارانه پرداختی کشورها برای سوخت در سال 2010، همچنان در سطح 650 میلیارد دلار باقی خواهد ماند.
دیوید فایف، مدیر بخش بازار و صنعت نفت آژانس بین المللی انرژی گفت: نشانه هایی در خاورمیانه مشاهده می شود که ادامه پرداخت این یارانه ها را زیر سؤال می برد.
بسیاری از کشورهای غیر عضو سازمان توسعه و همکاری های اقتصادی (او.یی.سی.دی)، برای مقابله با از دست رفتن درآمد خود، به تدریج یارانه ها را حذف می کنند.
به گفته کریستف رهل، تحلیلگر اقتصادی بی.پی، در سال 2008 میلادی، تخصیص یارانه به سوخت شامل 40 درصد کل مصرف سوخت جهانی و 80 درصد مصرف سوخت در کشورهای غیر عضو سازمان توسعه و همکاری های اقتصادی می شود.
وی افزود: به دلیل تحولات سال 2009، میزان اختصاص یارانه به سوخت در جهان، به 16 درصد کاهش یافت.
سال گذشته میلادی، چین از فرصت به دست آمده در اثر افت قیمت نفت استفاده کرد و سازکار قیمت گذاری خرده فروشی را در این کشور با نوسان های قیمت در بازار جهانی نفت، هماهنگ کرد.
هم اکنون قیمت های خرده فروشی داخلی چین، بر اساس نوسانات قیمت جهانی نفت تنظیم می شود.
به گفته رهل، این نشان می دهد که چین متوجه اهمیت بهره وری انرژی در جریان رقابت جهانی کشورهای غیر عضو سازمان توسعه و همکاری های اقتصادی شده است.
علاوه بر این، دولت چین با تعیین یک حاشیه سود مشخص برای پالایشگران، به آنها کمک می کند نفت خام را با قیمت بهتری بخرند و به این ترتیب، سوددهی آنها افزایش می یابد.
هند نیز پس از پرداخت حدود 5 میلیارد و 600 میلیون دلار به پالایشگران دولتی این کشور برای جبران ضررهای سال مالی 2010، به تدریج یارانه های سوخت خود را کنار می گذارد.
هند اکنون قیمت بنزین را آزاد کرده است و به زودی قیمت گازوئیل نیز در این کشور آزاد می شود. قیمت خرده فروشی نفت سفید و گاز مایع نیز به کندی افزایش می یابد، زیرا مردم فقیر هند از این دو سوخت برای پخت و پز استفاده می کنند.
جهش قیمت نفت در ژوئیه سال 2008، بیش از هر چیز ناشی از عدم انعطاف پذیری عرضه و تقاضا بود. فعالان صنعت نفت که قیمت 10 دلاری نفت در دهه 90 میلادی را از یاد نبرده بودند، تمایلی نداشتند که برای افزایش تولید کشورهای غیر عضو اوپک و افزایش ظرفیت پالایش، سرمایه گذاری کنند و اوپک نیز به کندی تولید خود را افزایش داد.
با این حال نظام یارانه ها سبب شد مصرف کنندگان غیر عضو سازمان توسعه و همکاری های اقتصادی، نتوانند نسبت به این مسئله واکنش مناسبی نشان دهند و سازکار بازار قیمت ها را به سطحی پیش بینی نشده رساند.
دولت ها، به ویژه دولت های تولید کننده نفت، برای محروم کردن مردم از نفت ارزان، کار دشواری پیش رو دارند؛ اما کاهش یارانه ها برای بازسازی و منعطف کردن بازار نفت، ضروری است.
منبع: شانا
نظر شما