نسرین وزیری: روز چهارشنبه هفته گذشته خبر استعفای حجت‌الاسلام محمدناصر سقای بی‌ریا به دلیل انتقاد وی به رویکرد و سخنان احمدی‌نژاد درباره اجرای طرح عفاف و حجاب مطرح شد. او روز گذشته با بیان اینکه رئیس جمهور با این درخواست موافقت نکرده است از ادامه حضورش در دولت خبر داد.
در خبرها آمده بود که مشاور امور روحانیت رئیس‌جمهور پس از دیدار با آیت‌الله مصباح یزدی که استاد وی است چنین تصمیمی را گرفته است. رئیس موسسه امام خمینی(ره) اگرچه از جمله حامیان دولت احمدی‌نژاد است اما شخصا تا کنون در دو مقطع به انتقاد از مواضع رئیس‌جمهور در مورد اجرای طرح عفاف و حجاب پرداخته است. او نخستین بار در 27 خرداد ماه در جلسه درس اخلاق خود با بیان اینکه عدهای گمان میکنند که دستگاههای حاکم در برابر دین مردم مسؤولیتی ندارند و این عمل بر عهده حوزه و دیگر نهادها است، اظهار داشت: این تفکر از مایه سکولار تفکیک دین از سیاست است ولی در بینش اسلامی حفظ دین مردم بزرگترین وظیفه دستگاههای حاکم است. آیت‌الله مصباح یزدی در 13 تیرماه در جمع دانشجویان بسیجی نیز تاکید کرد که دولت قوه قاهره دارد و درباره حجاب نباید به کار فرهنگی اکتفا کند. چرا که اجرای احکام خداوند جای بروز عاطفه نیست و حفظ شعائر اسلامی از مهمترین و بزرگترین وظایف دولت به شمار می‌رود.
البته ابن نخستین انتقاد مصباح یزدی به تصمیمات احمدی نژاد نیست. کما اینکه آیت‌الله مصباح یزدی در اردیبهشت ماه 85 نیز در واکنش به دستور رئیس‌جمهور مبنی بر حضور بانوان در ورزشگاهها گفته بود: اگرچه رئیس‌جمهور خادمی ارزشمند و قابل احترم است، اما به نظر من مرتکب اشتباهی شده است.
اما سخنان احمدی‌نژاد در یک برنامه تلویزیونی زنده در ۲۳ خرداد ماه که به انتقاد از عملکرد نیروهای انتظامی در اجرای طرح عفاف، برخوردهای صورت گرفته با زنان و جوانان پرداخته و با نادرست خواندن آنها و گفت که دولت هیچ دخالتی در این طرح ندارد و آنچه نیروی انتظامی انجام می دهد به دولت مربوط نیست؛ این انتقادات را متوجه دولت کرد.
انتقاد شاگردان مصباح به احمدی‌نژاد
نحوه اجرای طرح عفاف و حجاب، نخستین باری نیست که آیت‌الله مصباح و شاگردانش را به صف منتقدان دولت نزدیک میکند. چه آنکه پیش از این نیز در مورد انتصاب وزرای زن، طرح دوستی با مردم اسرائیل، ورود زنان به ورزشگاهها و مواردی از این دست هم شاهد این انتقادات بودیم. البته در اغلب این موارد، انتقاد متوجه رحیم مشایی مشاور رئیس جمهور بود، نه شخص احمدی‌نژاد. کما اینکه در اردیبهشت 87 و درپی دعوت از امیراحمدی شاهد اعتراض دوباره شاگردان مصباح یزدی به رحیم مشایی بودیم که در نشریه پرتو، از او خواسته بودند توضیح دهد که دعوت از این سری افراد که با هزینه جمهوری اسلامی انجام می شود در راستای چه هدفی صورت می گیرد؟
هفتهنامه پرتو که به صاحب امتیازی آیت‌الله مصباح یزدی از سوی موسسه امام خمینی منتشر می‌شود، پیش از آن نیز نسبت به دیدار احمدی نژاد با همسر دکتر فاطمی واکنش نشان داده بود. اینبار نیز این نشریه به مواضع رئیس جمهور در مورد حجاب، واکنش نشان داد و در سرمقاله نخستین شماره تیرماه امسال خود، سخنان وی مبنی بر عدم ارتباط دولت با این طرح را "تمسخر آمیز و به دور از مروت" خواند و با حمایت از عملکرد نیروهای انتظامی، از دولت خواست در مورد عملکرد پنج ساله خود در گسترش طرح عفاف و حجاب توضیح بدهد.
اما انتقاد اینباره شاگردان آیت‌الله به موضع رئیس‌جمهور درباره حجاب، تنها به چاپ مقالاتی در هفتهنامه پرتو خلاصه نشد و اغلب آنها در سخنرانیها و یا مصاحبههایشان نسبت به آن انتقاد کردند. از جمله آنکه قاسم روانبخش که راهپیمایی‌ای در قم در مخالفت با وضعیت حجاب در جامعه برپاکرده بود، در گفت‌وگویی اعلام کرد: من موافق حضور گشتهای ارشاد و ادامه فعالیت آنها همانند سال گذشته هستم. همچنین اعتقاد دارم که این گشتها باید توسعه پیدا کند البته در کنار این گشتهای ارشاد باید به تبیین فلسفه حجاب پرداخته شود. او پایان اردیبهشت ماه نیز در سایت شخصی اقدام به نوشتن مطلبی با عنوان «هزینه سنگین بی حجابی را چه کسی می پردازد؟» نمود.
علیرضا پناهیان در اینباره گفته است: اگر همه معنای خاص حجاب را متوجه شوند، مشخص می‌شود که چرا حجاب می‌تواند بیرق اسلام باشد و زنان باحجاب در حیات اجتماعی دین موثر هستند و امام خمینی(ره) نیز فرمایشات زیادی درباره تاثیر گذار بودن زنان دارند و بر این موضوع تاکید فراوانی کرده‌اند.
محسن غرویان عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی(ره) نیز بدحجابی را ریشه بسیاری از معضلات و مشکلات موجود در جامعه دانست. او در گفتوگو با «خبر» گفت: نمی توانیم بگوییم بی‌حجابی یا بدحجابی صرفا از بیعدالتی، رفتارهای نا دقیق دولتمردان و چیزهایی از این دست ناشی می‌شود.
انتقادات؛ از مراجع تا جامعتین
سخنان احمدی‌نژاد، برخی مراجع را نیز به واکنش واداشت. آیت الله مکارم شیرازی مرجع تقلید و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، در درس خارج فقه خود گفت: متاسفانه با اینکه حکومت ما اسلامی است باز هم بعضی چهره‌های غیر اسلامی مشاهده می‌کنیم، وضع حجاب خیلی بد شده است.
برخی حامیان بی چون و چرای دولت نیز به منتقدان او در این باب فقهی بدل شدند. کما اینکه تریبون نماز جمعه در هفتههای نزدیک به سخنان رئیس جمهور نیز به انتقاد از وی اختصاص یافته بود. کما اینکه آیت‌الله احمد جنتی دبیر شورای نگهبان یک روز پس از سخنان رئیس‌جمهور در اختتامیه سومین جشنواره دختران آفتاب، از وضعیت حجاب در جامعه انتقاد کرد و گفت: حتی مراجع تقلید از این وضعیت به تنگ آمده‌اند. به گفته وی دولت‌ها مقصر شدید وضعیت نامناسب حجاب و بی‌حجابی در جامعه امروز هستند. او چهار روز بعد، در نمازجمعه تهران با تاکید بر اینکه هیچ کس حق ندارد نیروی انتظامی را در مبارزه با بدحجابی محدود کند، سکوت در برابر بدحجابی را گناهی نابخشودنی دانست و با انتقاد از برخی اظهارنظرها در این زمینه گفت: برخی حرف‌هایی می‌زنند که هیچ عقل و دینی قبول نمی‌کند و وقتی کار به موضوع مبارزه با بدحجابی می‌رسد می‌گویند باید کار فرهنگی صورت گیرد حال سوال این است که چرا باید در این مورد کار فرهنگی کرد و در جاهای دیگر کار فرهنگی نمی‌کنند؟
آیت‌الله سید احمد علمالهدی امام جمعه مشهد و عضو جامعه روحانیت مبارز نیز با بیان این که متاسفانه برخی آقایان به جای آن که به رضایت خداوند بیندیشند به دنبال رضایت برخی از مردم هستند، تصریح کرده است: سخنان اخیر آقای احمدی نژاد درباره نوع برخورد با افراد بدحجاب به هیچ وجه درست نیست و و متاسفانه ایشان نسبت به اجرای این قبیل مسایل شرعی، توجه لازم را ندارد.
سیداحمد خاتمی خطیب موقت نماز جمعه تهران و عضو هیات رئیسه مجلس خبرگان که اسفندماه سال گذشته هم گفته بود «حجاب در کشور وضعیت مناسبی ندارد»، در اردیبهشت ماه امسال نیز اعلام کرد: بی‌حجابی، کشف حجاب و بدحجابی، دهن‌کجی به معنویت است. این عضو جامعه مدرسین سپس در گفت‌وگویی با ایسنا، با اعلام اینکه هنوز در اعلام حمایت از احمدی‌نژاد پابرجاست، گفت: رییس‌جمهور در این مصاحبه از موج مقدسی که به حمایت از حجاب و عفاف برخاسته نه تنها تجلیل نکردند، بلکه تحقیر کردند. در این مصاحبه بیش از آنکه، هنجارشکنان و بدحجابان محکوم شوند، کسانی که در مقابل این جریان فساد ایستادند محکوم شدند؛ وی با بیان اینکه " این فرمایشات رییس‌جمهور برای من سخن تازه‌ای نبود" یادآور شد: بنده در طول این پنج سال دو دیدار خصوصی با ایشان داشتم که همین سخنان را فرمود. او نهایتا از احمدینزاد خواست تا از ورود به مسائل چالش برانگیز دینی خودداری کند.
همچنین آیت‌الله مرتضی مقتدایی مدیر حوزه علمیه قم نیز گفت: وضعیت موجود در خصوص حجاب و عفاف در جامعه، نشان دهنده این است که برخی مسئولان به افراد بی‌حجاب چراغ سبز نشان داده‌اند.
آخرین سنگر
علیرغم تمام موضعگیریهای مذکور در مواجهه با سخنان احمدی‌نژاد درباره عفاف و حجاب، برخی از حامیان روحانی وی، ترجیح دادند موضع سکوت اتخاذ کنند. یکی از این افراد حجتالسلام آقاتهرانی است که نه در سخنرانیهایش و نه در گفتوگوهایش به این مساله اشارهای نکرده است. این عضو فراکسیون انقلاب اسلامی تنها چندی پیش در وبلاگش به موضوع حجاب و گسترش بدحجابی پرداخته و از وضعیت حجاب در برخی بیمارستانها و دانشگاهها انتقاد کرده است. این اقدام وی با انتقاد برخی سایتها و افراد مواجه شد که میپرسیدند او چرا در وبلاگش به این موضوع پرداخته و نه در صحن یا کمیسیون فرهنگی؟ این درحالی است که در اسفند 87، آقاتهرانی در همایش استانی عفاف و حجاب گفته بود: اسلام ضوابطی دارد و یکی از ضوابط آن حجاب است که حجاب جزو واجبات و ضروریات اسلام است یعنی همه مسلمین در این امر متفق‌القولند و ضروری که اگر کسی منکر شود، مرتد است. اما این روزها معلم اخلاق دولت در سکوت به این مساله مینگرد.
اما در همین حال روحالله حسینیان رئیس فراکسیون انقلاب اسلامی مجلس در نطقی که در میانه اردیبهشت ماه امسال ایراد کرد، با اشاره به گسترش بدحجابی در کشور گفت: به دولت هشدار می‌دهم که عزت و ذلت دست خدا است و نباید به بهانه بدبینی قشری از مردم اجازه دهیم که یکی از اصول ارزشی ما زیر سؤال رود و میلیون‌ها جوان را دچار ناامنی اجتماعی کنیم. البته او معتقد است که بعد از فتنه سال 88 وضعیت حجاب بدتر شده است.
آیت الله عبدالکریم حائری شیرازی دیگر معلم اخلاق دولت است که پس از مدتها سکوت در برابر نگاه رئیس جمهور به بحث حجاب، در مقام دفاع از احمدی‌نژاد برآمد و گفت که او تنها با برخی برخوردها با بدحجابی مخالف بوده ایت نه اصل مساله حجاب و لزوم رعایت آن در جامعه.
گفتنی است احمدی‌نژاد طی این مدت علیرغم تمامی انتقادات مذکور هرگز به اصلاح سخنان خود نپرداخت. اما مصطفی محمدنجار وزیر کشور او که پس از تذکر دستهجمعه 70 نماینده به اظهارات رئیس جمهور در کمیسیون فرهنگی حاضر شده بود، اعلام کرد که دولت به دنبال اجرای موصبه شورای عالی انقلاب فذهنگی نحت عنوان طرح عفاف و حجاب است و آییننامههای اجرایی آن را فراهم کرده است. این درحالی است که 5 سال از زمان تصویب این قانون گذشته و جای تعجب دارد که هنوز آییننامههای اجرایی آن نوشته نشده است.
نظر شما