نسرین وزیری
با تأیید صلاحیت چهار کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری دهم از سوی شورای نگهبان، ماراتن رقابت‌های انتخاباتی آنها رسماً آغاز شد. علی‌رغم برخی شایعات که بیشتر نوعی تبلیغ انتخاباتی برای یکی، دو نفر از این کاندیداها بود، تأیید صلاحیت محمود احمدی‌نژاد، مهدی کروبی، محسن رضایی و میرحسین موسوی قابل پیش‌بینی بود.
این چهار نفر از میان 476 نفری که در این انتخابات ثبت‌نام کرده بودند، انتخاب شده بودند. ثبت‌نام‌کنندگانی که به قول عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان، 50 نفرشان سابقه رد صلاحیت در ادوار گذشته را نیز داشتند. از میان این چهار نفر، احمدی‌نژاد و کروبی تنها کاندیداهایی هستند که سابقه شرکت در انتخابات ریاست جمهوری را دارند. وجه تشابه دیگر آنها در حضورشان در انتخابات ریاست جمهوری نهم است. انتخاباتی که احمدی‌نژاد پیروز آن بود و کروبی در دور اول این انتخابات از گردونه رقابت حذف شد.
میرحسین موسوی نیز اگرچه تاکنون رئیس‌جمهور نبوده و در انتخابات ریاست قوه مقننه شرکت نکرده است اما دو دوره نخست‌وزیری وی در سالهای ابتدایی انقلاب، تجربه حضور در دستگاه اجرایی کشور را برای او فراهم آورده است. به این ترتیب تنها محسن رضایی است که نه سابقه حضور در قوه مجریه را دارد و نه تاکنون در رقابت‌های آن شرکت جسته است. البته او برای انتخابات ریاست جمهوری نهم، کاندیدا شد، صلاحیتش از سوی شورای نگهبان تأیید شد و حتی وارد فضای تبلیغاتی هم شد اما در آخرین ساعات از زمان تبلیغات انتخاباتی اعلام انصراف کرد.
رقابت این چهار نفر در مقایسه با انتخابات ریاست جمهوری گذشته، رقابت تنگ‌تری به نظر می‌رسد، چرا که در آن دوره هشت نفر در این عرصه حضور داشتند و دو مرحله‌ای شدن انتخابات برای همه آنها قابل پیش‌بینی بود اما در این دوره از انتخابات یکی از رقبای اصلی، رئیس‌جمهور است و رقابت با او سخت‌تر می‌نماید. حامیان احمدی‌نژاد با قطعیت می‌گویند که او بیش از نیمی از آرای شرکت‌کنندگان را کسب می‌کند و در مرحله اول پیروز می‌شود اما رقبای وی براین باورند که انتخابات ریاست جمهوری دهم نیز همچون دور گذشته این رقابت‌ها دو مرحله‌ای خواهد بود. از آنجا که بر‌اساس باور عمومی، ریاست جمهوری در ایران هشت‌ساله است، رقابت با کسی که در حال حاضر در یک دوره رئیس‌جمهور بوده، کار سختی است.
آغاز تبلیغات انتخاباتی
به گفته صادق محصولی وزیر کشور چهار کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری دهم از همان دیروز که صلاحیتشان احراز شد تا 24 ساعت پیش از برگزاری دهمین انتخابات ریاست جمهوری فرصت تبلیغ خواهند داشت. پیش از او سخنگوی شورای نگهبان نیز اعلام کرده بود که مدت تبلیغات انتخابات آتی 20 روز است که از اول تا 20 خرداد‌ماه خواهد بود. به این ترتیب بامداد 21 خرداد‌ماه این تبلیغات پایان می‌پذیرد تا انتخابات در روز 22 خرداد‌ماه برگزار شود.
اگرچه محصولی از آغاز تبلیغات از دیروز خبر داده بود اما چهار نامزد این انتخابات که پیشاپیش از تأیید صلاحیتشان اطمینان داشتند، فعالیت‌های تبلیغاتی‌شان را از خیلی پیش از این آغاز کرده بودند. آغاز سفرهای استانی، نمونه‌ای از این دست است که کروبی پیشگام آن بود. او در آذر‌ماه سال گذشته با سفر به کردستان سفرهای انتخاباتی خود را آغاز کرد و میرحسین موسوی نیز از فروردین‌ماه سال‌جاری با سفر به ایلام، این سفرها را کلید زد. محسن رضایی آخرین کاندیدایی بود که برای حضور در این عرصه اعلام آمادگی کرد و از همین‌رو دیرتر از همه به این سفرها رفت. احمدی‌نژاد نیز که در تمام چهار سال گذشته مشغول سفرهای استانی هیأت دولت بوده و دیروز نیز شصتمین سفرش را به سمنان داشت، معتقد است که سفرهای اخیرش نیز در ادامه سفرهای استانی دولت بوده، نه سفرهای انتخاباتی. مهدی کلهر مشاور رسانه‌ای رئیس‌جمهور نیز تأکید دارد که احمدی‌نژاد به هیچ سفر انتخاباتی نخواهد رفت.
بیلبوردهای تبلیغاتی نیز بر‌اساس قانون تا پیش از زمان رسمی تبلیغات به منظور ایجاد شور و نشاط انتخاباتی و دعوت مردم به حضور در انتخابات در سطح شهرها نصب شده‌اند. اگرچه در این بنرها نامی از کاندیداها برده نشده است اما اسامی احزاب و تشکل‌های حامی کاندیداها، معرف نوعی تبلیغات برای آنهاست. بیلبوردهای احزاب کارگزاران، خانه کارگر و اعتدال و توسعه در حمایت از موسوی، بیلبوردهای اعتماد ملی در حمایت از کروبی، بنرهای جبهه پیروان و مؤتلفه اسلامی در حمایت از احمدی‌نژاد و بیلبوردهای آبادگران در حمایت از رضایی از چند‌روز پیش در خیابان‌های مختلف پایتخت دیده می‌شوند. فضای مجازی و مخابراتی نیز عرصه نوین دیگری را برای فعالیت‌های انتخاباتی فراهم آورده‌اند. سایت‌های خبری متعدد برای هر کاندیدا (سایت‌های قلم، یاری، سلام و کلمه برای موسوی، سحام و تغییر برای کروبی، امید و فریاد و حزب‌الله و رجا برای احمدی‌نژاد، تابناک و آینده برای رضایی) تنها بخشی از این فضای مجازی تبلیغاتی هستند. پیامک‌های رنگارنگ که غالبا شعارهای انتخاباتی نامزدها را یادآور می‌شوند، تبلیغات اینترنتی و وبلاگی و... نیز ابعاد گسترده دیگری از این نوع تبلیغات را نشان می‌دهد.
قوانین تبلیغات انتخاباتی
کمیسیون تبلیغات انتخابات در وزارت کشور از پیش از زمان ثبت‌نام کاندیداها و با عضویت وزیر کشور، دادستان، رئیس سازمان صداوسیما و یک نماینده از شورای نگهبان، فعالیت خود را آغاز کرده بود. این کمیسیون ناظر بر استفاده برابر نامزدها از فرصت‌ها و امکانات رسمی و دولتی برای تبلیغات است.
به گفته وزیر کشور، این کمیسیون تصمیم گرفته است تا طی قرعه‌کشی‌ای به تنظیمات پخش برنامه‌ها با حضور نماینده‌های نامزدها بپردازد. همچنین در روز آخری که صداوسیما برنامه‌های تبلیغاتی را پخش می‌کند، تمام نامزدها برنامه تلویزیونی خواهند داشت. در این دوره از جریان انتخابات ریاست جمهوری دهم برای اولین‌بار مناظره دو به دو کاندیداها را خواهیم داشت و هر نامزد مجموعاً چهارونیم ساعت می‌تواند دیدگاه‌های خود را در قالب مناظره بیان کند. همچنین در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو نامزدها به سؤالات مورد نظر پاسخ می‌دهند و برنامه‌های دیگری نیز در نظر گرفته شده است.
محصولی فضای تبلیغاتی برای نامزدها را باز ارزیابی کرد و با تأکید بر اینکه باید قدر این فضای باز را دانست، گفت: تجربه نشان داده که نحوه مواجهه کاندیداها با انتخابات و تبلیغات انتخاباتی برای مردم در شناسایی کاندیداهای اصلح بسیار مهم است. توصیه می‌کنیم نامزدها فرصت را غنیمت شمرده و توقعات مردم را محور قرار دهند و از اسراف و رفتارهایی که مغایر با شأن و منزلت مردم است، بپرهیزند.
گفتنی است مسئولیت تبلیغات نامزدها در خارج از کشور، بر‌عهده وزیر امورخارجه است که در این رابطه با وزارت کشور، همکاری دارد. محصولی در این‌باره گفت: تبلیغات در خارج از کشور به طور مشخص مانند تبلیغات داخل کشور است و استثنایی در این بین قائل نشده است. ما در این‌باره روابط در داخل را در خارج از کشور نیز ملاک عمل قرار می‌دهیم. مستندی که خود نامزدها تهیه می‌کنند به اضافه برنامه‌ای تحت عنوان پاسخ به ایرانیان خارج از کشور دو برنامه‌ای خواهد بود که در شبکه جام‌جم پخش خواهد شد.
وزیر کشور در پاسخ به سؤالی که به نحوه نظارت وزارت کشور بر برخی شعارهای غیرقابل تحقق نامزدها و همچنین نظارت بر منابع مالی ستادها اشاره داشت، با بیان اینکه وزارت کشور قانوناً تکلیفی در این‌باره ندارد، گفت: اگر احیاناً در این‌باره تخلفاتی صورت گرفت، قوه قضاییه باید مطابق وظایف خود عمل کند. تنها توصیه داریم که شعارهای نامزدها به گونه‌ای نباشد که موجبات شادمانی دشمنان ما را فراهم کند؛ ما به عنوان خادمین ملت به نامزدها و هواداران‌شان توصیه می‌کنیم که شعارهای‌شان در جهت رشد و ارتقای دولت و نظام جمهوی اسلامی باشد.
محمدحسین موسی‌پور رئیس شورای اطلاع‌رسانی وزارت کشور نیز با بیان اینکه قانون انتخابات ریاست جمهوری تسهیلات مناسبی برای معرفی نامزدها پیش‌بینی کرده است، به «فارس» گفت: از تاریخ اعلام اسامی کاندیداها هر‌گونه تبلیغ له یا علیه نامزدها از طریق تریبون‌های رسمی ممنوع و انتشار مواد تبلیغی خارج از ضوابط نیز خلاف قانون است. برگزاری تجمعات انتخاباتی نیز باید با مجوز مراجع ذی‌صلاح صورت گیرد و هر‌گونه تجمعی که بدون کسب مجوز از مقامات مربوطه برگزار شود، غیرقانونی است.
نظر شما