حریق عمدی، تنها راه نجات جنگل‌های استرالیا

محبوبه عمیدی: تصویر استرالیا بدون درختان اکالیپتوس شبیه استرالیای بدون کانگورو است. از زمین‌های ساحلی گرفته تا بکر‌ترین جنگل‌های ناشناخته بخش بزرگی از حفاظت زیست‌بوم این کشور به عهده درختان کهنسال اکالیپتوس گذاشته شده است. اما در دهه‌های گذشته بسیاری از این درختان به شکل مرموزی از بین رفته‌اند. محققان مهم‌ترین عامل از میان رفتن این درختان را جلوگیری از ایجاد آتش‌سوزی‌های کوچک در جنگل‌های اکالیپتوس می‌دانند.

به گزارش نیوساینتیست، عمر متوسط یک درخت اکالیپتوس 400 سال است اما بسیاری از درختان فعلی تا 100 سالگی هم دوام نمی‌آورند. این درختان نقش حفاظت از بسیاری از گونه‌های بومی مانند بسیاری از پرندگانی که از شیره این گیاه تغذیه می‌کنند یا گونه‌های در حال انقراضی که در لابلای شاخ و برگ اکالیپتوس زندگی می‌کنند را به عهده دارند. به همین دلیل مرگ آنها می‌تواند خطری جدی برای زیست‌بوم منطقه باشد.

اولین گزارش‌ها از مرگ زودرس این درختان به دهه 1970 برمی‌گردد. در این سال‌ها توسعه مناطق شهری و جاده‌ها باعث شده خاک اسیدی مورد نیاز این درختان با ورود مقادیر زیادی هیدروکسیدکلسیم قلیایی شود و دسترسی گیاه به آهن و منگنز مورد نیاز دیگر ممکن نباشد.

این مشکل با اضافه‌شدن آهن به خاک جنگل‌ها برطرف شده اما از سال 2000 تاکنون افزایش بی‌رویه نوعی حشره و پرنده بومی که از شیره اکالیپتوس تغذیه می‌کنند باعث از بین‌رفتن بسیاری از این درختان شده است.

قرن‌هاست که این دو آفت بومی جنگل‌های استرالیا هستند اما از بین‌رفتن درختان انبوه جنگلی باعث‌شده با ظهور درختان جوان با تنه‌های کوتاه زیستگاه بهتری برای پرندگانی فراهم شود که از حشره شیره‌خوار حفاظت می‌کنند. از سوی دیگر درختان جوانی که زیستگاه این پرندگان هستند، تعادل خاک اسیدی منطقه را به هم می‌زنند.

جالب اینجاست که تحقیقات نشان می‌دهند گسترش این آفات تنها به مناطقی برمی‌گردد که سال‌هاست دچار حریق‌های فصلی یا عمدی نشده‌اند. در واقع اغلب مرگ درختان اکالیپتوس دارد در پارک‌های ملی و مناطق حفاظت‌شده رخ می‌دهد.

شواهد تاریخی نشان می‌دهند بومیان استرالیا در جنگل‌های اکالیپتوس به مناسبت‌های گوناگون آتش‌‌هایی بر پا می‌کرده‌اند که باعث از میان‌رفتن آفات و تقویت خاک می‌شده است. به نظر می‌رسد باید این آتش‌سوزی‌های دوستدار طبیعت دوباره در بخشی از پارک‌های جنگلی استرالیا و با نظارت کارشناسان از سر گرفته شوند تا بیش از این استرالیا شاهد از میان‌رفتن درختان اکالیپتوس و انقراض گونه‌های بومی باارزش نباشد.