بازی انتظار محمود عباس

محمود عباس رهبر تشکیلات خودگردان فلسطین ادعا می‌کند که راهی جز نشستن و صبر کردن ندارد.
حق با محمود عباس است . او اواخر هفته گذشته راهی واشنگتن شد و در کاخ سفید میهمان باراک اوباما رئیس‌جمهوری ایالات متحده بود. عباس مدتهاست که تبدیل به پای ثابت مذاکراتی شده است که در خصوص صلح در خاورمیانه برگزار می‌شود. اگر قرار به مذاکره باشد محمود عباس باید در دو حوزه موافقت خود را اعلام کند. نخست آنکه بر سر تمامی جزئیات تشکیل دو شور مستقل اسرائیل و فلسطین در کنار هم با بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیری اسرائیل به تفاهم برسد. البته نتانیاهو هنوز اصل تشکیل کشور مستقل فلسطین را نپذیرفته‌است. حوزه دوم اما داخلی است . در فلسطین اختلاف‌های داخلی بیداد می‌کند. عباس باید بتواند میان فتح به رهبری خود و حماس آشتی ملی ایجاد کند. این یعنی پایان دادن به وجود دو دولت یکی در کرانه باختری و دیگری در نوار غزه. حماس که مسئولیت امور غزه را بر عهده دارد از پذیرفتن حق استقلال اسرائیل سرباز می‌زند.
با تمامی این وظایفی که بر دوش محمود عباس گذارده شده او درست چند ساعت پیش از حضور در کاخ سفید و دیدار با رئیس‌جمهوری اعلام کرد که تنها کاری که از دست او ساخته ست انتظار کشیدن است.
عباس باید منتظر بماند تا شاید روزی حماس او را به رسمیت بشناسد و همزمان با پذیرفتن اصل تشکیل دو کشور مستقل در کنار هم به خشونت ‌های گذشته هم اعتراف کند! یعنی همان پیش‌شرط ایالات متحده و اسرائیل برای وارد کردن این گروه به دور مذاکرات.
اما انتظار دوم را باراک اوباما به پایان خواهد داد . عباس منتظر است تا اصرارهای باراک کار خودش را بکند و شهرک‌سازی‌های اسرائیلی‌ها در کرانه‌باختری پایان یافته و البته نتانیاهو هم بپذیرد که کشوری به نام فلسطین باید دیر یا زود شکل بگیرد.
عباس ادعا می‌کند که تا زمانی که اسرائیل مطالبه‌های او را برآورده نسازد، جایی برای مذاکره باقی نخواهد ماند. او که به میانه‌روی و سر فرو آوردن در برابر درخواستهای اسرائیل شهرت دارد این بار گویا عزم خود را برای مخالفت جزم کرده است. او این بار حتی راضی نیست که جورج میچل نماینده ویژه باراک در امور اسرائیل و فلسطین هم با اعراب برای عادی سازی رابطه با تل‌آویو وارد مذاکره شود. عباس در مصاحبه‌ای پیش از دیدار با باراک در این خصوص می‌گوید:ما نمی‌توانیم از یک سو مخالفت اسرائیل با تشکیل دو کشور مستقل در کنار هم را ببینیم و همزمان با اعراب هم در مورد پذیرفتن اسرائیل سخن بگوئیم. تا آن زمان هیچ‌کاری از دست ما ساخته نیست.
حالا دیگر اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها هر کدام توپ را به زمین دیگری می‌فرستند. هر کدام ادعا می‌کنند که این طرف مقابل است که باید ابتدا کوتاه بیاید. عباس از نتانیاهو می‌خواهد تا برگه توافقنامه را امضا کند و البته پیش از او نخست‌وزیری تندرو و راستگرای اسرائیل ادعا کرده‌است که این فلسطینی‌ها هستند که باید شروط اسرائیل را بپذیرند. هر چند نتانیاهو تاکید دارد که پیش‌شرطی برای دولت فلسطین نمی‌گذارد اما در عمل اوضاع کاملا فرق دارد .
موضع‌گیری اوباما در خصوص بحران اسرائیل و فلسطین اما به کار محمود عباس آمد. این همان چیزی بود که به عباس جرات داد . جورج بوش رئیس‌جمهوری پیشین ایالات متحده از نخستین روزهای حضور در کاخ سفید ادعا کرد که کلید حل بحران منطقه در دست طرف فلسطینی است. به باور او فلسطینی‌ها باید به فعالیت‌های تروریستی پایان می‌دادند، دولتی دموکرات به معنای مورد تایید واشنگتن را روی کار می‌آوردند،اصول شهرک‌سازی‌های اسرائیل در خاک خود را درک کرده و البته انتظار چندانی هم از تل‌آویو نداشته باشند.
با ورود اوباما به کاخ سفید اما در ظاهر برگ‌ها برگشته‌اند. باراک از همان ابتدا اعلام کرد که اسرائیل طبق توافق‌های پیشین باید به شهرک‌سازی‌ها در کرانة‌باختری پایان دهد. باراک این بار توپ را به زمین اسرائیل انداخت. اگر بخوانیم برگه‌های رو شده تا کنون را بخوانیم به نظر می‌رسد که باراک در مسیر تحقق رویای فلسطینی‌ها گام برمی‌دارد. او حالا از اسرائیل هم می‌خواهد که برای برقراری صلح کاری انجام دهد. عباس در حالی که پا روی خاک ایالات متحده داشت آمریکا را قدرتی خواند که می‌تواند معادلات منطقه‌ای را تعریف کند. عباس که از ابتدای حضور در قدرت از سوی منتقدان به تمایل بیش از اندازه به جانب واشنگتن متهم شده در این خصوص گفت: رهبران ایالات متحده می‌توانند از وزن خود برای تاثیر گذاری در هر معادله ای در منطقه استفاده کنند. دو سال پیش بود که آنها با تمام توان در مسیر خلاف ما قدم زدند. حالا این آمریکا است که باید به اسرائل یادآوری کند که زمان عمل به تعهداتش فرا رسیده است.
باید به دولت راستگرای اسرائیل بفهماند که زمان متوقف کردن شهرک‌سازی در کرانه باختری فرا رسیده است.
در این میانه اما اختلاف هاثی داخلی در فلسطین هم مانعی بزرگ بر سر راه تحقق صلح است. این اختلاف‌ها را هم که حل شده فرض کنیم باز هستند در میان فلسطینی‌ها سیاستمدارانی که در عین میانه روی حاضر به واگذاری امتیازهای فراوان به اسرائیل آن هم پس از نیم قرن مقاومت نیستند.زمانی که ایهود اولمرت از طیف اندکی میانه‌روتر در اسرائیل قدرت را در اختیار داشت دو طرف نتوانستند بر سر مسائل از جزئی‌ترین مورد تا موارد کلی به توافق برسند. حالا که تندرو ترین رهبران در تل‌اویو سکان قدرت را در دست دارند نمی‌توان انتظار معجزه داشت. عباس به خوبی می‌داند که نتانیاهو به هیچ‌وجه به پایان دادن کامل به شهرک‌سازی‌ها رضایت نخواهد داد . اگر او دست به این کار بزند ائتلاف حاکگم بر اسرائیل از هم فروپاشیده خواهد شد. بدین ترتیب به نظر می‌رسد که تنها راه در این برهه زمانی نشستن و منتظر انتخابات بعدی در اسرائیل ماندن، است. راهکاری که آن هم به سالها زمان نیاز خواهد داشت .
رهبر تشکیلات خودگردان فلسطین حالا دیگر تصمیم گرفته نقشی منفعل را بازی کند. او توپ را در زمین حماس انداخته و ادعا می‌کند که منتظر می‌ماند تا حماس شروط جامعه بین‌المللی در اینجا به طور خاص ایالات متحده را بپذیرد. عباس در این خصوص می‌گوید: تا روزی که حماس ما را بپذیرد و اسرائیل هم به توافق‌های پیشین متعهد شود ما به زندگی معمولی خود در کرانه باختری ادامه می‌دهیم.
شاید حق با عباس باشد و در دولت باراک فلسطینی بودن چندان سخت نباشد.
واشنگتن پست 29 می / ترجمه : سارا معصومی