بسیاری از کارشناسان عقیده دارند استفاده علمی و با مطالعه از تبلیغات سبب می‌شود پوسترها و سایر ابزارهای تبلیغاتی تاثیرگذاری مورد انتظار را بر روی رأی‌دهندگان در پی دارد. به همین سبب تمام ستادهای فعال مشغول کار و تلاش برای طراحی، چاپ و توزیع مناسب برای پوسترهای خود هستند.
در دوره‌های اخیر، علی‌الخصوص از سال 76، نقش پوسترها بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. پوسترهای جذابی از تصویر سیدمحمد خاتمی به چاپ رسید و توزیع گسترده آن در سراسر کشور یکی از عوامل مهم به دست آوردن رأی برای اصلاح‌طلبان و نماینده آنها شد. از همان دوره به بعد پوسترها اهمیت فراوانی پیدا کرد.
هر دوره انتخابات طراحان و گرافیست‌ها و حتی نقاشان مختلف توسط ستادها به کار گرفته شدند تا پوسترهای جذاب و تاثیرگذاری طراحی شود. نام بسیاری از هنرمندان مطرح را می‌توان ردیف کرد که هر کدام نقشی برای طراحی پوسترهای انتخاباتی داشته‌اند. برای مثال در دوره گذشته آیدین آغداشلو پوستر اصلی انتخابات را برای هاشمی‌رفسنجانی طراحی کرد.
پوستری که تلفیقی از عکس و نقاشی بود و امضای آغداشلو را بر خود داشت. مسئولین ستادهای انتخابات سعی می‌کنند، نوع نگرش و پیام‌های خود را به وسیله پوسترها به مردم ارائه کنند. عموماً این پوسترها نمایی از کاندیدا مورد نظر و شعار اصلی را برخود دارند. بعضی از پوسترها هم عکس‌هایی متفاوت را به نمایش می‌گذارند که برای مثال شور و شوق مردمی را برای انتخابات کاندیدای مورد نظر را در خود دارد.
با نگاهی به سیمای شهرها می‌توانیم به برآیندهای کلی از چند و چون فعالیت‌های تبلیغاتی کاندیداها پی ببریم. با اینکه معمولاً پوسترها توسط یک تیم طراحی و هدایت فکری می‌شوند، اما مسائلی چون طراحی گرافیک، روانشناسی تبلیغات، اجرای گرافیکی و زیبایی‌شناسی در نظر گرفته نمی‌شود. نگاهی به حدود سی دوره انتخابات در جمهوری اسلامی ایران نشان میدهد که شکل تبلیغات انتخاباتی، شیوه‌های طراحی و پیام‌های سیاسی و اجتماعی پوسترهای انتخاباتی در هر دوره برای رأی‌دهندگان با تغییرات فراوانی روبه‌رو بوده و تدریجاً بهره‌گیری هوشمندانه از تبلیغات انتخاباتی محسوس‌تر است. نگرش جامعه ایرانی در دهه اول انقلاب متأثر از شعارهای ضد مصرف‌گرایی از نظام تبلیغات بازرگانی و آگهی تجاری رویگردان بود، اما در دهه‌های بعدی تفاوت‌های بنیادی را شاهد هستیم.
در سال‌های اخیر شهروندانی که در معرض پوسترهای تبلیغاتی قرار می‌گیرند، انتظار دریافت پیام صریح و مشخص و وعده‌های دقیق انتخاباتی دارند. ابراهیم حقیقی، طراح گرافیست، که معمولاً در سال‌های اخیر فعالیت‌هایی بدین شکل را انجام داده است می‌گوید: پوسترها زیبایی شهر را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند، از این رو اگر یک طراح گرافیک آنها را طراحی کند، زیبایی بیشتری به دست می‌آورند. حقیقی با این اظهارنظر بیشتر بعد زیبایی‌شناسی را مدنظر دارد، به عقیده او بیشتر پوسترها از لحاظ زیبایی و تاثیرگذاری از کیفیت پایینی برخوردارند و نشان از آن میدهد که طراحان آن صرفاً در پی این هستند که فقط شعارشان را به مردم القا کنند.
حسین خسروجردی، نقاش، معتقد است؛ معمولاً در ایران تبلیغات انتخاباتی صورتی منفی دارد و گرافیست‌های مطرح عمدتاً سراغ طراحی این‌گونه آثار نمی‌روند. این در حالی است که امروزه در فضای انتخاباتی دنیا طراحی پوسترهای انتخاباتی توسط گرافیست‌های مطرح یک رویکرد شایع است. وی در ادامه می‌افزاید: شایع نبودن طراحی پوسترهای انتخاباتی نزد گرافیست‌های ایرانی می‌تواند دلایل زیادی داشته باشند یکی اینکه در هیجان تبلیغات، معمولاً فرصت فکر کردن و برنامه‌ریزی وجود ندارد و همه کارها به صورت ستادی انجام می‌شود. در عین حال تعداد افرادی که در مورد یک پوستر سفارش می‌دهند در تبلیغات انتخاباتی زیاد است و گاهی یک طراح با ده نفر از هواداران اصلی یک کاندیدا روبه‌رو است.
رویکردها در دوره دهم
چهار کاندیدای این دوره، هر کدام رویکردی متفاوت را در پیش گرفته‌اند. محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور فعلی و کاندیدای دوره دهم رویکرد دوره گذشته را در پیش گرفته است. ستاد او تلاش عمده خود را بر دست‌نوشته‌هایی با اسپری و رنگ گذاشته است. برخی پوسترها که حجم کمتر را دارند در بردارنده چهره اوست. پوسترهای عمده تصویر مردمی را نقش کرده که عموماً چهره‌هایی هیجان‌زده و پرشور برای دیدار احمدی‌نژاد دارند. مهدی کروبی در تمام پوسترهایش از عکس استفاده کرده است. عکس‌هایی که عمدتاً عکس‌های خوبی هستند و صرفاً می‌خواهد چهره‌ای زیبا و کاریزماتیک از آقای کروبی را نمایش دهد.
البته این شیوه بیشتر شبیه به دوره هفتم است. آنها می‌خواهند از کروبی خاتمی دوم بسازند. محسن رضایی هم صرفاً از عکس خود و شعارهای اقتصادی روی پوسترها استفاده کرده است. سادگی در پوسترهای رضایی بیش از دیگران احساس می‌شود. البته حجم پوسترهای این نماینده کمتر از مابقی است. ستاد میرحسین موسوی اما انرژی بیشتری را برای طراحی پوستر گذاشته‌اند. آنها در یک حرکت مسابقه‌ای مردمی را راه‌اندازی کردند تا هر کسی که می‌خواهد پوستری را برای موسوی طراحی کند. میرحسین موسوی در بیانیه خود برای اعلام کاندیداتوری از اعضای ستاد خود خواسته بود تا از عکس او استفاده نکنند اما طراحان ستاد از چهره کاریزمای میرحسین موسوی بر پوسترها استفاده کرده‌اند. حجم عمده‌ای از پوسترها هم تنها به خویشتن نام او بسنده کرده‌اند یا شعری و شعاری را بر پوستر حک کرده‌اند. البته در روزهای آتی شاهد حجم گسترده‌تری از پوسترهای نصب شده بر در و دیوار شهرها خواهیم بود.
تبلیغ یا ضدتبلیغ
بیشتر کارشناسان حوزه گرافیک بر این عقیده‌اند که اکثریت پوسترها و نمایه‌ها بویی از زیبایی‌شناسی بصری نبرده‌اند و این موضوع می‌تواند یک تاکتیک ضد‌تبلیغاتی به حساب بیاید اما تجربه ثابت کرده که عوامل دیگری به غیر از وجهه زیبایی در تبلیغات مؤثر است.
نظر شما