افزایش بودجه وزارت بهداشت از ۵ هزار میلیارد سال ۹۴ به ۹ هزار میلیارد سال ۹۵/ افزایش درآمدهای درمانی

محمدحسین نجاتی: بررسی ها نشان می دهد دولت نسخه مناسبی را در بودجه سال ۱۳۹۵ برای وزارت بهداشت پیچیده است؛سهم وزارت بهداشت در لایحه بودجه سال 95 کل کشور از کل بودجه بیش از ۹ هزار میلیارد تومان پیشنهاد شده، که این رقم نسبت بودجه پیشنهادی سال ۱۳۹۳، ۱۵۰ درصد و نسبت به بودجه سال ۱۳۹۴ حدود ۶۰ درصد رشد نشان می دهد.

علاوه بر این آنچه که امسال بودجه وزارت بهداشت را متفاوت تر از سال های قبل می کند، افزایش بی سابقه درآمد های اختصاصی وزارت بهداشت است. درآمدهایی که مستقیما ناشی از افزایش تعرفه های درمانی در آبان ماه سال ۱۳۹۴ است؛ درآمد های وزارت بهداشت از محل خدمات پزشکی و درمانی، از ۹ هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۳، به ۲۱ هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۴  و ۲۲ هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۵ می رسد، که پیشتوانه مالی مناسبی برای بیمارستان ها است.

افزایش درآمد های حاصل از خدمات درمانی

با این حال یکی از مهم ترین فصل های بودجه سال ۱۳۹۵ وزارت بهداشت افزایش درآمدهای حاصل از خدمات درمانی است؛ موارد «درآمد حاصل از خدمات بهداشتی - درمانی» ذیل بند «درآمدهای حاصل از خدمات» از بخش «درآمدهای حاصل از فروش کالاها و خدمات» است که مجموع آن ۲۰٫۲ هزار میلیارد تومان ذکر شده است، این ردیف در لایحه بودجه سال ۹۳ تنها ۹٫۲ هزار میلیارد تومان ذکر شده بوده است. منبع این افزایش درآمد اما تجدید نظر وزارت بهداشت در کتاب تعرفه های درمانی در آبان ماه سال ۱۳۹۳ است.

وزارت بهداشت در آبان ماه سال ۱۳۹۳ با تجدید نظر در کتاب تعرفه گذاری خدمات درمانی اقدام به افزایش ۱۰۰ تا ۱۵۰ درصدی نرخ ویزیت پزشکان کرد که این اقدام با توجیه واقعی شدن تعرفه های درمانی برای ریشه کن کردن زیر میزی صورت گرفت. اما علاوه بر افزایش بی سابقه درآمد های وزارت بهداشت، برکات دیگری نیز برای وزارت بهداشت داشت. چراکه براساس آن بخش زيادي از خدمات درماني، داراي تعرفه هاي مشخص و قانوني شدند، ارزش برخي خدمات درماني واقعي شد و این اقدامات مي تواند عرصه را براي برخي پزشکان زيرميزي بگير تنگ تر کند.

اقدام وزارت بهداشت در تغيير ملاک ارزش گذاري تعرفه هاي درماني در کشور درواقع، چشم پوشي از «کتاب کاليفرنيا» است. «کتاب کاليفرنيا» يک مدل معتبر جهاني است که حدود 40سال قبل در شهر «کاليفرنيا» اجرا شد و از 20سال قبل در ايران ملاک ارزش گذاري قيمت خدمات درماني شد. اما با پيشرفت هاي پزشکي و ورود فناوري هاي جديد در اين عرصه، خدمات درماني اي به مردم ارايه شد که به دليل قديمي بودن «کتاب کاليفرنيا»، ارزش خدمات جديد در آن کتاب مشخص نشده بود.

اين مساله باعث مي شد، حدود هزار و 700 خدمت درماني از سوي پزشکان به دليل مشخص نبودن ارزش واقعي آنان در کتاب مرجع، با دريافت هاي سليقه اي انجام شود.

همچنين مشخص نبودن تعرفه هاي اين خدمات جديد (مانند گفتاردرماني، کاردرماني، شنوايي سنجي و...) وضعيت درآمدي پزشکان در اين رشته را نامشخص مي کرد و همين مساله باعث مي شد دانشجويان، اقبالي براي ورود به اين رشته ها نشان ندهند.

افزایش دوبرابری بودجه سازمان غذا و دارو

دیگر نکته حایز اهمیت در بودجه سال ۱۳۹۵ وزارت بهداشت، افزایش بودجه سازمان غذا و دارو است. وزارت بهداشت در سال ۱۳۹۲ این سازمان را با بیشترین بحران های ممکن تحویل گرفت. بحران هایی همچون کمبودهای سه رقمی دارویی دربازار ایران و افزایش بی سابقه واردات دارو در کشور. بحران هایی که بیش از پیش بازار دارویی در ایران را وابسته به واردات کرده بود و اندک تکان های ارزی، بازار دارویی کشور را تحت شعاع خود قرار می داد. 

با این حال وزارت بهداشت در دولت یازدهم توانست در صد روز نخست کار خود، کمبودهای دارویی سه رقمی در کشور را به ۶۰ قلم و پس از یک سال به کمتر از بیست رقم کاهش دهد. حالا این عملکرد موفق در حوزه بازار دارویی، منجر به دوبرار شدن، بودجه سازمان غذا ودارو در سال ۱۳۹۴ نسبت به سال جاری شده است. مسئله ای که می تواند تاثیر خود را در پیشی گرفتن صادارات دارو به واردات دارو نشان دهد و وابستگی های کشور به واردات دارو را تا حد زیادی کاهش دهد. چرا که دارو یکی از مهم ترین کالاهای حیاتی در هر کشوری محسوب می شود و وابستگی آن به واردات تا حد زیادی می تواند بهداشت و درمان در کشورها را در موضع ضعف قرار دهد.

به همین دلیل می توان دوبرابر شدن بودجه سازمان غذا و دارو را یکی دیگر از اتفاقات امیدبخش در حوزه بهداشت و درمان دانست؛

۴۷۴۲